„Gereformeerde Homiletiek”, door Dr T. Hoekstra.

„Gereformeerde Homiletiek”, door Dr T. Hoeksfaa.

Wageniiigen — Gebr. 2omer en Eeuning’s Uitgevers-Mij.

Wanneer men in esn blad als het onze een werk moet recenseeiren als dat, waarvan de titel hierboven! aj^edrukt staat, is men ietwat verlegen.

En dat om meer dan ééne reden. "Immers loftuitingen, worden zoo spoedig banaal en daarbij - een blad als „De Reformatie" leent zidh, gezien zijn lezerskring, niet in de eerste .plaats voor een wetenachiappelijke! bespreking, zooals dit werk verdieht. 't Geen evenwel' niet wegneemt, dat we het toch wagen er iets van te zeggen. Immers het zou ondenkbaar zijn, dat op dit boek niet breeder dan op allerlei verschijningen van tijdelijke waarde, de aandacht werd gevestigd.

We zijn met „Gereformeerde Homiletieken" niet overstroomd. De eerste homileet van beteekenis, die zich over de vragen, die op dit terrein rijzen, wetenschappelijk bezon, was Andreas (Gerhard) H y p e r i u s, en na hem mogen er verscheiden „Verhandelingen" aan de homiletiek door Gerefooineerde theologen zijn gewijd, noch A1 stedt, noch Amesius of Voetius kwamen tot de hoogte van Hyperius. Alleen Hoornbeek bracht sommige vragen verder, en op onzen bodem' is hij de voornaamste uit een tijd, die zich zoo gaarne met theologische kwesties bezig hield; Maar dan zinkt de belangstelUng voor de amhtelijfce vakken als vakken van wetenschap, en door een verkeerd begrijpen van het woord „practica" in het oude „theologia practica" gaat het „amhtehjk" karakter dezer vakken in bet „practische" onder.

De opleving der Gereformeerde theologie vond eerst het zuivere standpunt weer, dat ook b.v. Van Oost e r z-e e, niet wist te grijpen.

Dr Kuyper gaf weer de hoofdlijnen van een nieuwe richting, die inderdaad de oude was, en de preek als „bediening des Woords" weer tot 'haar recht deed komen. De „samenkomst" der gemeente ontving Weer haar rechte karakter.

En hoewel de lijnen door anderen na Kuyper werden verder getrokken — we denken hier bijv. aan enkele studies van Prof. Biesterveld („Andreas Hypsrius") en aan reeds vroeger door Prof. Hoekstra gegeven studies, ons ontbrak nog steeds een waardige pendant van de werken van Hyperius en Hoornbeek; en maar al te zeer scheen het alsof de „ambtelijke" vak-Isen de beruchtheid van „kletsvakken" te zijn ook en juist moesten behouden omdat wetenschappelijk gemeubileerde standaardwerken op dit erf ontbraken.

Dat is nu uit.

Dé „Gereformeerde Homiletiek" van Prof. Hoekstra zal zeker eenzelfde plaats innemen in de historie dezer wetenschap, als die van de „oude" Gereformeerden van naam; dat wil dan zeggen, dat ze in ónzen tijd minstens van zooveel gewicht is, als die oude waren in haar tijd. •

Dit — buitengewoon mooi uitgegeven — werk met ziijn pracht-uiterlijk bevat na. een „inleiding", waarin de „prolegomena" worden gegeven.— waartoe ik dan ', in dit geval ook de geschiedenis van de homiletiek reken — een principieel, een materieel en een formeel deel. •

Met deze indeeling van Prof. Hoekstra kan ik me van harte vereenigen. Dit lijkt ietwat eigenaardig misschien, daar ze (zie pag. 144) afwijkt van de di\'isiè, die ik zeU voorsloeg. Maar toen ik daar sprak van „kunsttheorie" der prediking, wilde ik aan dat woord, speciaal aan het woorddeel „Kunst" niet die beteekenis hechten, die er door Prof. H. aan gegeven wordt. Dat nu inderdaad de pmschrijving, zooals-ik die gaf, tot misverstand aanleiding kan geven, stem ik gaarne toe, en vanuit dat oogpunt gezien, kan ik me in de indeeling van Prof. H. ook uitnemend vinden. Niet alsof ook hier geen gevaren zijn. Vooral dat van „de repetitie". Maar welke methode brengt géén gevaren mee? En Prof.• Hoekstra heeft lop magistrale wijze de hjnen zóó geti'okken, dat ze, waar zulks behoort, evenwijdig loopen, zónder 'dat tenslotte het tweede betoog ; ), op 't zelfde neerkomt" als 'teerste, gelijk zulks bij ., , anderen, b.v. Krauss, nog al eens 't geval is.

In het boek valt op de heldere voorstellin)gsiwijzei Er is in dit boek een bewonde^ens^vaa^dige gave gekristaüseerd: de gave om diepe en vaak moeilijke dingen klaar' te zeggen. Zioa behoort het. Uit de diepste putten komt het klaarste water. Maar vrij menschen gieten dat heldere water wel eens in het vat van onze vertroebelde vooistelhnjgswijze. Hier is helderheid, overal in het boek. Het moet voor de studenten een genot zijn uit zulk een werk te stadeeren.

Natuurlijk kan ik er niet aan denken in dit blad op bizonderheden in te gaan. Het wil me voorkomen, dat ieder predikant, die prijs stelt op zijn eere als Bedienaar des Woords, dit werk zal willen bezitten. Een kostelijke gelegenheid voor hen, die hun dominee eens verrassen willen met een mooi boek, waar hij voor zijn leven wat aan heeft.

Ook meelevende gemeenteleden zullen, dunkt me, gaarne dit boek hebben. Voor „uit-hooren-gaande-ouderlingen" zou 'teen zeer nuttige zaak zijn, wanneer ze onder leiding van „den consulent" eerst eens eenige hoofdstukken van dit boek doorwerkten. Doch, zonder scherts zij 't gezegd, wanneer ons volk dit studie werk leert kennen, — wat zal 't dan leeren zien, dat 't dikwerf bitter .onhülijk jegens sommige, en overdreven in loftuitingen jegens andere predikanten: is geweest.

Summa summarum: een boek, dat we niet alléén in handen van predikanten, maar ook in die van verstan-'üge en wat meer ontwikkelde gemeente-leden wenschen.

Een boek, waarmee God ons Gereformeerde volk in dezen tijd van strijd om het Woord een schat van ziegen heeft gegeven.

J. WATERINK.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen