Prof. Dr L. Knappert, „Godsdienstig Nederland”. N.V. Uitgevers-Maatschappij De Wachttoren, Huis ter Heide.

Prof. Dr L. Knappert, „Godsdienstig Nederland”. N.V. Uitgevers-Maatschappij De Wachttoren, Huis ter Heide.

Prof. Knappert heeft 2ijn naam als historicus verdiend en handhaaft hem nog steeds met eere. In het hier voor ons liggend vrij groote werk (228 blz.) blijkt de hoogleeraar ook nauwkeurig kennis te nemen van het godsdienstige, al of niet in kerkelijke bedding geleide., leven in Nederland. Achtereenvolgens worden behandeld (na een inleiding): Het Nederlandsch Israëlietisch kerkgenootschap; hel; Portugeesch Israëlietisch kerkgenootschap; het liberale Jodendom; het Zionisme; de R.-Kath. kerk; het kerkgenootschap der oudbisschoppelijke clerezy; de vrije kath. kerk; de Ned. Herv. kerk; de Waalsch Herv. kerk; de Engelsche en Schotsche gemeenten; de protestantsche kerken in Ned. Oost-en West-Indië; de protestantsche zending; dè doopsgezinde broederschap, de evangelisch en de hersteld-evangelisch luthersche kerk; de Remonstrantsche Broederschap; de Gereformeerde kerken; , de chr. geref. kerk; de geref. gemeenten in Nederland; buitenlandsche gemeenten; de Vrije Gemeente; de Vrije Gemeente te 's-Gravenhage; de Duinoordkerk; de zendingsgemeente te Doetinchem; kerkgenootschappen van vreemden oorsprong; apostolilische gemeenten; Unie van Baptistengemeenten; de zevende-dagsbaptisten; de zevende-dags-adventisten; de vergadering der geloovigen; halfkerkelijke vereenigingen; het Leger des Heils; Buitenkerkelijke Religie (spiritisme, theosofie, anthroposofie, astrologie, christian science). Vervolgens slotwoord, addenda, zakenregister. Herhaaldelijk geeft dit boek hoofdstukken, die natuurlijkerwijze aan elke vluchtige poging tot controle mijnerzijds ontsnappen. Wel kan ik getuigen, dat ik geloof, dat de schrijver zoo objectief mogelijk heeft willen schrijven, al blijkt na kennisneming van wat hij b.v. over de Geref. Kerken schrijft, dat het ook voor den meest objectief onderzoekenden geest zeer moeilijk is, de kern te raken én te duiden van wat tot een heel andere denk-en geloofswereld behoort. Met name wat over de kwestie-Geelkerken gezegd wordt, is m.i. niet juist. Waarbij eveuAvel eerlijkheidshalve moet erkend worden, dat de pers van dr Geelkerken den buitenstaander ook niet objectief voorlicht en dat men, om de clou van het proces-Geelkerken te vinden, men buiten haar officieele publicaties te gast moet gaan, en - tot na 1926 wachten moest.

De zending der Geref. Kerken komt er tamelijk mager af, al is ze ook krachtig en breed. De beschrijving van de organisatie van de kerkregeering der Geref. Kerken begint juist van den verkeerden kant en verzwijgt daarom haar beginsel waardoor zij zich onderscheidt van de collegialistische kerkregeering. Dat „zuiverheid van leer" het eerste is in een „christenmenssh" is toch niet de bewering van gereformeerden. Ook hier wordt weer vergeten, dat het leerambt iets anders is dan het kerklidmaatschap en dat het in geding stellen van het eene nog niet beteekent de betwisting van het recht tot het laatste; leer en leven worden trouwens anders onderscheiden dan in dit boek; en „onderscheiden" beteekent niet „scheiden". Ook in de typeering der Chr. Geref. Kerk tegenover de Geref. Kerken geeft de auteur een eigen keus uit tweeërlei opvatting, zonder het tweeërlei kerkrechtelijk standpunt objectief weer te geven. Merkwaardig is de noot over invallende teksten van chr. geref. dominees (bl. 16S). Dat Joh. de Heer een plaats krijgt in een noot onder den tekst, die de Geref. Gemeenten in Nederland (ds Kersten etc.) bespreekt zal hem zelf wel verwonderen en onjuist schijnen. In dezen ben ik het met den heer De Heer dan wel eens.

Heel mooie hoofdstukken met rake typeering geeft de schrijver, als het de niet-orthodoxe groepen of kerkelijke gemeenschappen betreft. Maar voor de andere zal men het boek met reserve dienen te ontvangen. Dit is niet de schuld van den auteur, tenzij dan in die enkele gevallen, waarin officieele bronnen ongebruikt bleven, die toch wel toegankelijk waren. Ik geef evenwel toe, dat opmerkingen als deze haast in elk geval van soortgelijke onderneming zouden te „maken zijn

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen