Sociale opvoeding door de school.

In een vorig artikel (Juni 1929) spraken we over de sociale opvoeding, meer in het bijzonder door het gezin eü we mochten er ons over verheugen, dat die opvoeding te beter tot haar recht komt, naarmate het gezin meer in eere is en dat ook het groots geziin hier meer vermag dan het moderne gezin.

Na en naast het gezin komt nu do school aan de orde. In de school worden de kinderen ingeleid in «en kleine maatschappij en we begrijpen onmiddelUjJc, dat deze levenskring voor de sociale opvoeding van het kind van hooge beteekenis kan worden. De kindereai! leeren daar anderen kennen, and«rer belangen vallen onder hun aandacht, ze vinden er concurrenten en helpers.

Langer hoe meer wordt au ingezien, dat voor een goede Qpvoeding in socialen zin door de school een juiste verhouding tot het gezin noodig is. 'Velen, die vroeger aUeen de staat het aangewezen lichaam achtten, om de school te verzorgen, zien nu wel de gevolgen daarvan in. Er is een groote afstand gebdmBn tusschen huis en school, tusschen ouders en onderwijzers. Gelukkig, dat men ook in dit opzicht tot beter inzicht bomt en den invloed der ouders op de school zoekt te versterken door ouder-comimissies, ook bij het openbaar onderwijs. De mogelijkheid wordt daardoor al meer geopend, dat de school voortdurend in contact komt met het echte leven. Waar de ouders nooit eens meeprat-en, wordt de school gemakkelijk te theoretisch en vervreemdt ze van wat het kind straks in de samenleving behoeft. Prof. Kohlbrugge kraakt in dezen nog al rare noten over de tegenwoordige school. Hij noemt ze pompscholen. Zijn beschuldiging; lijkt mij te algemeen. Ze moge hier en daar kloppen op de werkelijkheid, dat neemt niet weg, dat ©r heel wat scholen zijn, waar men wel degelijk rekening houdt met den eisch van het sociale leven. Wordt het Idnd wel eens te veel in den band gehouden, bet streven wordt al duidelijker, het kind wat meer de vrijheid te laten, het wat zelfstandiger te doen arbeiden. Ze krijgen een taak op en moeten dan zelf maar beslissen, hoe en wanneer ze die, binnen een aangewezen tijd, wülen uitwerken. In vele scholen is het strakke verdwenen. Ge ziet de kinderen heel gemoedelijk elkaar aan een som helpen. Sociale hulpvaardigheid! 't Gaat sommigen zelfs al te ver. Die meeuien, dat men de teugels maar niet al te los moet laten.

Aan het beginsel der geëischte neutraliteit, dat de mogelijkheid der é é n e school voor allen opende, wordt uit dit oogpunt door haar vroegere voorstanders getwijfeld. Een onderwijzer, die zal opvoeden, kan niet neutraal zijn. Hij moet van zijn sympathieën en antipathieën doen blijken in zijn handelingen, in zijn optreden, in zijn onderwijs bij vakken als aardrijkskunde, geschiedenis, kennis der natuur.

Wie aan de school een groote plaats toeschrijft in het werk der opvoeding en zich niet bepaalt tot ondierwijs, komt nu hieir heel gemakkelijk tot overdrijving. Dan moet de school weer voor heal da sociale op-Toeding zorgen en sohafcelt men zoo m«teien maar

weer heel bet geizia uit. Wie zich eveawel vooir dia faut weet te wachten, kani toch' door het onderwijs en d< D.oï het schoolleven veel bijdragen tot de sociale voirmiivg van het kind. De kinderen voden de school als een eenheid, als hun school. Daar staan ze n»t elkaar voor. Wat er in een klas gebeurt, een bank stuk, een lamp gebroken, daar staan allen aansprabs" lijk voor. Vaak is er gelegenheid elkaar te helpen, elkaar te waarschuwen voor gevaren. Hoe kan op gepaste wijze de noodige wedijver worden geprikkeld. Hoe worden de lauwen aangevuurd, de al te ijverigen beschaamd — alles als in de vrije maatschappij. Hos gevoelen de kinderen ook, dat allen moeten medewerken, om het geheel te doen slagen. Telaatkomers brengen stoornis, wie ongehoorzaam en lastig zijn, belemmereai het werk van anderen en maken daardoor het work vooi' een deel onvruchtbaar. Al vroeg leerea ze zoo, dat ook in, het maatschappelijke leven de mensch geen eenling is., maar een deel van een geheel, waarin elk deel voor het geheel moet opkomen.

Zullen we nu nog wijzen op de zelfregeering, die mem met het oog op de sociale opvoeding in scholen en klassen wil invoeren; op de plicht, die men meent, dat da ondel-wijzers hebben, om op de vrije middagen laet hun leerlingen het vrije veld in te gaan; op zooveel meer, waardoor de nieuwe school meer in dienst zal staan van de sociale opvoeding dan de oude vermocht? Hoeveel goeds hier en daar ook aan den dag komt, ons Hollandsch schoolwezen vertoont in den regel niet de neiging, onmiddellijk met het nieuwe weg te loopen. Maar ook in de oude verhoudingen kan reeds veel gedaan worden, wanneer sclicol en hais dicht' bij elkaar leven, wanneer de onderwijzer voor zijn werk leeft, wanneer de school haar taak verstaat qjs hulp voor het gezin en wanneer van uit het gezin de school nochtans erkend wordt als een eigen terrein., met haar eigen rechten.

G. MEIMA.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen