Willem Pijper en Christelijke Jeugdliederen.

Al te lang reeds liggen ze samen op bespreking te wachten; waarom zouden ze niet eens samen voor het voetlicht gebracht worden?

Het loont de moeite, de volledige titels naast, en daarmee vanzelf tegenover eikaar te stellen.

Willem P ij per, De Quintencirkel. Opstellen over Muziek. 2e druk 1931. — N.V. Em. Querido-'s Uitgeversmij, Amsterdam.

Christel ij ke Liederen voor Jeugd-Evangelisatie. School en Huis. — J. N. VooThoeve, Den Haag.

Ziedaar de „antithese" op muziekgebied: Kjper ten tooneele gevoerd tegelijk met een „muziekje" dat 's Zondags op het harmonium pleegt afgezaagd te worden. Als Pijper gelijk heeft met zijn bewering, dat de „melomanie van den Hollander is een harmonium-muzikaliteit", en dat „het produceeren van min of meer in een systeem thuisbehoorende klankenreeksen een bij uitstek onder het begrip Zondag vallende bezigheid geworden is", dan vreezen we dat hij ook nog dit soort schoons bedoelt.

We zullen ons niet vermaken met de tegenstelling Querido—Voorhoeve; alleen constateeren, dat uitgeversnamen vlaggen zijn die een lading dekken, èn dat hier niet onder valsche vlag gevaren wordt.

Evenmin zullen we des heeren Pijpers opstellen door uitvoerige excerpten in de belangstelling aanbevelen, want we hebben hier te doen met een herdruk; bovendien is het ^oed, dat men TPijper zélf leest.

Volgens de gang der Christelijke associatie zou ik, als we op de titels afgaan, eigenlijk „De Quintencirkel" behoorlijk moeten afkammen. (Kan van die uitgeverij iets goeds komen? ) Daartegenover zou ik alle Christelijke Liederen, dus ook deze, „warm moeten aanbevelen".

't Moet hier echter noodzalcelijk anders zijn dan „men" verwacht.

Om allerlei redenen is het buitengewooa mteressant, en naar we meenen, niet bijster gevaarlijk, om „De Quintencirkel" te lezen. Pijper wèrdt blijkbaar gelezen, maar waarschijnlijk is het aantal Gereformeerde lezers miniem. We gunnen hem ook in die kringen klandizie.

Pijper is een vakmusicus die over zijn vak behoorlijk kan schjVen : een uitzondering onder de muzikanten.

Vooral: Pijpers perswerk behoort bij zijn muziekpractijk. Voorloopig kan ik zijn boekjes beter waardeeren dan zijn „muziekjes", maar wie „De Quintencirkel" gelezen heeft, begrijpt toch iets beter

waarom deze pionier van de nïoderne jongeren zulke muziek maakt.

Pijper houdt van pittig. Hij kruidt zijn allesbehalve zachtzinnige critiek met gewichtige beweringen, die als stimulans werken om verder te lezen, en die toch ons geloof in de ongeloofelijkheid van zijn conclusies niet schokken. Dat leest wel prettig, en hondt het critisch apparaat gezond in werking.

Pijper is in zijn „dnikjes" propagandist voor muziek-revolutionaire kring, met dictatoriale neigingen. Men moge het genre „dictator" niet waardeeren, dat kan toch samengaan met respect voor welsprekendheid. Hulde voor zoover Pijper ten minste als literator kan zeggen wat hij als musicus wil. Over de merkwaardige beteekenis van de rest lijkt het me niet geschikt nu en hier te schrijven.

Ter oriënteering de titels van de hoofdstukken: De Antimuzikaliteit van den Hollander, ' Alphons Diepenbrock, Pause del Silenzio (zoek dezen meneer niet in uw muzieklexicon, want het beteekent: „Onderbreking van de Stilte"), Mechanische Muziek en Virtuozendom, Ludwig von Beethoven, Het Neo-classicisme, Muziekleven en Concertpractijfc, Tristan in 1926, Beethoven en de Jazz, Igor Stravinsky, Darius Milhaud, Arthur Honegger, Béla Bartók en het Neobeethovenisme, Moderne Muziek,

En nu, — van moderne muziek, in moderne woorden verdedigd, naar „Christelijke Jeugdliederen".

Eerlijk gezegd had ik deze aangevraagd in de hoop een flinke verbetering te kunnen consta.teeren.

Ik beperk me in deze rubriek tot de muziek. Daar kan ik niet veel beters van zeggen dan dat ze niet geheel en al ondraaglijk is. Blijkbaar zijn er hier en daar wel pogingen gedaan om de harmonisatie wat te verlevendigen.

Toch is ook deze zetting nog ingesteld op die soort van spelers die graag in de linkerhand „laten liggen wat ligt".

Als illustratie neem ik de melodie van „Er ruischt langs de wolken". Is het niet rijkelijk te veel van het slechte, als we de tweede regel (vereenigt te zaam) sluitend met een accoord op es, en dan nog zevenmaal (7 X) die schoone toon in de bas mogen herhalen? Weliswaar wordt deze passage die in de volgende regel terugkeert, daar anders geharmoniseerd, maar wat 'n gesukkel is het dan toch weer. Het vermijden van sprongen in de stemvoering, en het omzeilen van bedekte octaven (ik noem maar iets) schijnt een overwonnen standpunt — tot groote schade van de be-evangeliseerde ooren.

No. 8, 9 en 10 worden alle drie gezongen op de wijs .van .„Er ruischt"-, en alle drie keeren is de harmonisatie precies gelijk. Is het niet criant-vervelend? .Tuist bij zoo'n algemeene, en toch al zoo saaie wijs is afwisseling broodnoodig!

We vreezen, dat er achter al die vergemakfcelijkingsverschijnselen nog een „goede bedoeling" zit: ijverige zielen te helpen die niet kunnen spelen. Het moet „eenvoudig" blijven.

Eenvoudig is niet hetzelfde als f out en Ie e lijk, - Wie acht maal es noodig heeft achter elkaar om niet te derailleeren, oefene zich in het behoorlijk spelen van de melodie met één vinger. Als hij met die eene vinger behoorlijk begeleidt, doet hij beter werk, dan wie met vier stemmen eigen en anderer gehoor verknoeit.

Studie van eenvoudige muziek aanbevolen! Beterschap is niet slechts gewenscht maar juist voor het evangelisatiewerk dringend geboden 1

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen