Generale Synode der Gereformeerde Kerken. De veertiende zitting.

In deJDonderüd'g gehouden veertiende zitting werden de l^esprekingen over de vraag van den kerkeraad van Wageningen of het ambt van predikant principieel te vereenigen is met de functie van reserve-officier bij het Ned. Leger, voortgezet.

-Enkele sprekers hadden "bezwaar tegen het woord- „principiëel" in de voorgestelde conclusie en waren van oordeel, dat men niet kan spreken van principiëele onvereenigbaarheid van beide functies, want dan zou de predikant, die tevens als reserve-officier in het leger dient, handelen in strijd met Gods Woord. Ook wezen sommige sprekers er op, dat men niet kan spreken van een opeischen van den geheelen mensch door het predikambt, want dan zou een predikant geen leeraar aan een onderwijsinrichting, geen schrijver van boeken of redacteur van een orgaan mogen en kunnen wezen. Prof. Grosheide verwierp deze vergelijking wijl de predikant bedoelde nevenbetrekkingen zelve regelen kan, maar als reserve-officier eenvoudig door de Overheid wordt opgeroepen, en dat is temeer klenamend, omdat juist in oorlogstijd de gemeente het meest behoefte heeft aan den predikant als herder van zijn kudde. De predikant, waarover het nu gaat, n.l. die van Wageningen, heeft op advies van de Classis Arnhem ontslag gevraagd en verkregen. Het kan echter ook gebeuren, dat de Overheid het verleenen van zulk een ontslag weigert.

De rapporteur, D r W. A. v. E s, verdedigde nader de conclusies en interpreteerde het begrip principieel als principe, zooals ook de Geref. Vaderen oordeelden. Opdat de rapporteur nog nader met de leden der betrokken commissie over de redactie van de conclusie zou kunnen handelen, werd een beslissing alsnog aangehouden.

Ouderling J. F. Heemskerk diende een conclusie in met betrekking tot de zaak van artikel 13 der Kerkenorde (emeritaatsgelden) bedoelend aan deputaten op te dragen de volgende Synode tijdig een voorstel te doen toekomen om te voorzien in de behoeften, die ingevolge art. 13 K.O. zijn te verwachten, hetzij door de stichting van een eigen fonds der gezamenlijke Kerken, hetzij door een onderling fonds voor emeriteeringsgelden en weduwen- en weezenverzorging der gezamenlijke predikanten in de Geref. Kerken. Op verzoek van Prof Dr G. Ch. Aalders trok de heer Heemskerk in de discussie zijn voorstel in, in het vertrouwen, dat deputaten aan deze zaak aandacht zullen wijden.

DsA. J. Bouma van Heerenveen rapporteerde over een bezwaar van de Classis Stadskanaal tegen het besluit van de Part.. Synode van Groningen inzake de uitvoering van art. 13 K.O. Gezien het ontbreken van voldoende argumenteering werd het bezwaar niet ontvankelijk verklaard. Dezelfde rapporteerde ook over een voorstel van de Kerk van Vianen tot wijziging van de kerkelijke examens. Wijl de Synode de bezwaren van Vianen tegen de huidige examens niet gewichtig genoeg achtte om deze te herzien, werd het voorstel afgewezen in het vertrouwen, dat de Kerken genoegzaam rekening zullen houden me het karakter der kerkelijke examens.

Zendingszaken.

Vervolgens kwamen verschillende zendingszaken aan de orde.

Ds J. Douma van Arnhem rapporteerde over De Opleidingsschool op Java; Prof. D r G. M. den H a r- t o g h van Kampen over art. 10 der Zendingsorde en over de opleidingsschool op Soemba; DsS. Idema van Winsiun (Gron.) over de vergadering van de vertegenwoordigers van de verschillende zendende kerken en der onderscheiden deputaatschappen voor de zending, alsook over het zendingsterrein te Wonosobo; Ds A. Pos van Djokja over de Keucheniusschool te Djokja; idem over de Chr. Holl. Inlandsche Kweekschool en over een nieuwe opleidingsschool voor het Inlandsch onderwijs op Java; ouderling Y. Baumfalk van Metslawier over Vergaderingen in Indië; Ouderling J. F. Heemskerk van Middelburg over de Zendingsbibliotheken in Indië; Ds J. Douma over de Zending onder de Chineezen en studeerende Inheemschen in Nederland, waarvoor resp. werkzaam zijn namens de Kerken van Rotterdam-Z. en Leiden de predikanten Ds A. F. J. Pieron te Rotterdam en Ds J. Verkuijl te Laren (N.-H.); en Ouderling T. D ij k s t r a van Bandoeng over het Zeridingsconsulaat.

Al deze rapporten werden goedgekeurd.

Ds J. Douma bracht ook rapport uit over den te benoemen Zendingshoogleeraar aan de Theol. School te Kampen. Het Curatorium der Theol. School heeft met de Generale Zendingsdeputaten over deze aangelegenheid besprekingen gevoerd, die nog niet teneinde zijn. De Synode besloot aan de te benoemen Zendingsdeputaten opdracht te geven in betrekking tot deze zaak diligent te blijven en deze Synode slechts provisorisch te sluiten, opdat als de voordracht gereed is, met de benoeming niet nog 3 jaar behoeft te worden gewacht,

Aan het einde van de behandeling der Zendlngszaken bracht Prof. DrG. M. denHartogh aan de Synode het woord over, dat Prof. Dr A. G. Honig steeds placht te spreken, doch die nu door ongesteldheid verhinderd was. De Synode bracht bij monde van Prof. den Hartogh een groet aan al de missionaire arbeiders in Ned.- Indië in dienst van de zending der Geref. Kerken.

Het zelfonderzoek.

In betrekking tot de zaak van het zelfonderzoek, die uit het voorstel-Polman—V. d. Vegt over de leergeschillen gelicht was, bracht Prof. Dr S. Greijdanus mede namens de leden Prof. Dr H. H. Kuyper, Prof. Dr V. Hepp, Prof. Dr G. M. den Hartogh, Ds W. W. M e ij n e n en D s J. D o u m a de volgende conclusie ter kennis van de Synode: „De Synode, van oordeel, dat in de prediking de ernstige vermaning tot geloof, bekeering en zelfonderzoek reeds uiteraard geboden is door de verkondiging van Christus als den eenigen door God gegeven Zaligmaker der wereld; en dat de eisch tot haar opgesloten ligt in de belijdenis van de bediening der sleutelmacht in vraag en antwoord 84 van den H. Catechismus; en constateerende, dat zij reeds van ouds af in onze Geref. Kerken geschiedde en geschiedt; en dat daarop ook laatstelijk nog door de Synode van Utrecht in 1905 in haar bekende verklaring (art. 158) uitdrukkelijk aangedrongen is; acht het vanwege den ernst der zaak hierbij betrokken, n.l. eeuwige behoudenis door Christus óf eeuwig verderf, haai- roeping nogmaals allen dienaren des Woords op het hart te binden in haar getrouw te zijn".

De Synode vereenigde zich met deze conclusie zonder discussie, waarover de voorzitter zijn blijdschap uitsprak.

Ds W. H. den Houting rapporteerde over een voorstel van de Classis Leeuwarden inzake diaconale verzorging, bedoelende te komen tot een nader bezien van het vraagstuk van de verhouding van kerkelijke en burgerlijke armverzorging. De commissie stelde aan de Synode voor daartoe 5 deputaten te benoemen, die de volgende Synode van advies dienen zal. Na discussie stemde de Synode eerst over een voorstel van orde van de leden Schouten—^Dijk om op het voorstel-Leeuwarden niet in te gaan, maar dit over te laten aan het wijs en voorzichtig beleid van de Diaconieën. Dit voorstel werd aangenomen met 29 tegen 23 stemmen.

Eveneens stemde de Synode, gehoord het rapport van Ds W. H. den Houting, een voorstel van de Part. Synode van Drenthe om deputaten te benoemen tot steun van Kerken, die hulpbehoevend zijn wat betreft haar diaconale armenzorg en een collecte uit te schrijven voor de steunbehoevende Diaconieën in Drenthe, af. Als de Diaconieën van Drenthe zich om hulp wenden tot de Kerken buiten deze provincie, zal het moderamen deze steunaanvrage van een aanbeveling voorzien.

Te 5 uur sloot de voorzitter de zitting. De Synode vergaderde Vrijdag den geheelen dag in comité-generaa) en ging daarna uiteen tot Dinsdag 29 Sept.

De vijftiende zitting.

Dinsdagavond hield de SynO'de haar vijftiende zitting. Aangezien dit de eerste avondzitting was die de Synode hield, bestond er begrijpeliikerwijze van de zijde van de Amsterdamsche gemeente nogal belangstelling voor deze bijeenkomst van de Geref. Kerken in Generale Synode.

Na opening met gemeensohappelijk Psalmgezang, dv.-elde de voorzitter, D's J. L. Schouten mede, dat de heeren F. H. Bos te Halfweg, J. Barnhard te Heerjansdam en Ds G. Husmann van Bunde (Duitschland) als secundi-leden hebben zitting genomen. In de zitting in comité-generaal hebben zij door van hun zitplaatsen op te staan met de Geref. belijdenisschriften reeds instemming betuigd.

Oeestelijke verzorging in 'het leger en op de vloot.

Als eerste agendapunt stelde de voorzitter hierna aan de orde de zaak van 'de geestelijke verzorging der miUtairen. Namens deputaten bracht Ds A. H. van Minnen van 's-Gravenzande het rapport uit. Daarin werd allereerst met een enkel woord herdacht het overlijden van den deputaat, wijlen Dte J. Gispen te Groningen, aan wiens reis naar Curasao het o.a. is te danken geweest dat aldaar thans een eigen predikant (D's H. W. Kroeze) werkzaam is. Deputaten hebben den Minister van Defensie verzocht een Geref. Vlootprediksuit te willen aanstellen, op welk verzoek nog geen beslissing is gevolgd. Oo'k verzochten zij een tweeden Geref. legerpredikant te willen benoemen, waarop echter afwijzend werd beschikt. De Garnizoensker'ken plegen geregeld in conferentie bijeen te komen. In de vacature, die in den Raad van Leger- en Vlootpredikanten ontstond door het met pensioen gaan om leeftijdsredenen van Ds F. G. Petersen, hebben deputaten bij den minister een voor-

dracht ingediend, weiaruit benoemd werd Ds W. Ramaker te Koog-Zaandijk. Ds Ramaker is voorloopig nog als predikant aan de Kerk van Koog-Zaandijk verbonden gebleven, maar zal nu door de Kerk van Utreo'ul beroepen worden. Ds Ramaker woonde de vergaderingen van Deputaten bij met advieeerende stem. De arbeid van Ds Kroeze op Guragao maakt groote vorderingen en pogingen worden aangewend dat Ds Kroeze een aanstelling ontvange als reserVe-vlootpredikant, wat zijn arbeid onder de Marine zeer vergemakkelijkt. Voor het werk onder de Politietroepen zullen deputaten in overleg treden met deputaten voor den evangelisatie-arbeid in Noord-Brabant en Limburg om zoo te komen tot een goede werkverdeeling. De rekening van deputaten sluit met een batig saido van f 1054, 27.

Gelijk met dit rapport kwamen in behandeling voorstellen van de Bart. Synode van OverijsBel en Noord- Holland. De Part. Synode van Overijssel verzocht de Generale Synode: a. haar bijzondere aandacht te wijden aan den geestelijken nood van zoovele Gereformeerden, zoowel belijdende als doopleden, die bij de Marine dienen; b. het daarheen te leiden, dat met financieele 'hulp van andere Kerken, een der daarvoor bet meest in aanmerking komende Garnizoenskerken (b.v. Den Helder) kan. overgaan tot het beroepen van een dienaar des Woords, die speciaaal belast wordt met de organisatie van den geestelijken arbeid onder „onze jongens" in het algemeen en met hun persoonlijke bearbeiding op eigen standplaats in het bijzonder; c. haren Deputaten ter behartiging van de geestelijke belangen van onze militairen op te dragen een regeling met zulk een Kerk te treffen en deze tot een nader te bepalen bedrag in de kosten tegemoet te komen, waartoe Deputaten van de Kerken een bijdrage mogen vragen van 'lioogstens f 1.50 per 100 leden inplaats van f 1. De Part. Synode van Noord-HoUand stelde aan de Generale Synode voor: Aan 'haar Deputaten voor de verzorging der geestelijke belangen onzer militairen op te dragen van de Kerken 2 cent per lid per jaar te vragen, opdat daardoor een behoorlijke verzorging van het Marinepersoneel worde mogelijk gemaakt. (Aan dit voorstel is toegevoegd ter toelichting een memorie van den Kerkeraad van de Geref. Ker'k van Den Helder.)

Over deze zaken rapporteerde ouderling W. N i e n - huis van Geldrop namens commissie V.

•De Commissie stelde aan de Synode een serie conclusies' voor, waarin lo.m. voorgesteld werd goed te 'keuren de na 1933 gewijzigde concept-regeling voor de 'kerkelijke positie van, tevens instructie voor den legerpredikant uit de Geref. Kerken;

•goed te keuren de dooi Den Haag-West en door Ds H. W. Kroeze in April 1934 geteekende instructies voor de geestelijke verzorging der militairen te Curagao CS.;

aan 'de nieuw te benoemen deputaten op te dragen o.a. goede samenwerking te onderhouden met den Geref. Legerp'redikant; met de garnizoenskerken de volgende regeling te treffen, dat zij eens per jaar zullen worden opgeroepen voor een conferentie over den arbeid in de garnizoenen, en de garnizoenskerken, •die veel onkosten T"a'ken voor de militairen, een vergoeding te geven;

nader te overwegen op welke wijze de geestelijke arbeid onder de Marine het best kan worden 'georganiseerd en 'hen te machtigen voor dezen arbeid medewerking en finanoieelen steun te verleenen (met dien V6rsta, nde, dat de beroeping van een predikant worde voorbereid) en van hun bevindingen te rapporteeren aan 'de volgende Synode en e.v. voorstellen te doen. Voorts: zich met de deputaten van de Part. Synode van Noord-Brabant en Limburg voor de evangelisatie, in verbinding te stellen om te komen tot een goede regeling voor 'de geestelijke verzorging van de groepen militaire politie ;

met de kerk van Den Haag-West den arbeid op Guragao te Wij-ven verzorgen en e.v. pogingen aan te wenden, dat Ds Kroeze tot (reserve) vlootpredikant benoemd worde en aan deputaten toestemming te geven voor ihun arbeid van de Kerken een bijdrage te ont- 'vangen.

Aan 'de gedaohtenwisseling over deze zaak namen deel de leden Prof. Dr G. M. den Hartogh van Kampen, Dr A. Dl R. Polman van Bolsward, Ds J. L. Schouten van Amsterdam, Ds W. L. Mi 1 o van Almelo, Ouderling F. H. Bos van Halfweg, D r K. Dijk van Den Haag. Ouderling R. Zuidema van Goes en Ouderling T. Dijkstra van Bandoeng.

De Synode vereenigde zich daarna met de voorgestelde conclusies behoudens een kleine wijziging.

Een ingekomen Getuigenis van de Geref. Vereeniging voor D'aadwerkelijke Vredesactie, waarover Ds F. de Jong van Peniatang Siantar (Ned.-Indië) rapporteerde, werd 'door de Synode voor kennisgeving aangenomen.

Archivaria

Over 'het rapport van deputaten inzake toezicht op het Synodaal Archief, het rapport van de archiefbewarende kerk van Den Haag-West en dat van den archivaris, tevens adviseur inzake de archieven van Kerken, Classes en Part. SynO'des, Dr Tb. Ruys te Lisse, bracht Ds F. C. Meijster van Rotterdam rapport uit. De Synode keurde de 'handelingen van deputaten en van den archivaris goed en vereenigde zich met de voorgestelde conclusies.

Het Kerkboek op het Zendingsterrein.

O'ver de door den voorzitter in een der vorige zittingen voorgestelde conclusie in betrekking tot de bereikte overeenstemming tusschen Ds K. v. Dijk en de afzonderlijke vergaderingen van missionaire predikanten op Java inzake het kerkboek van Ds v. Dijk op bet Zendingsterrein, bracht ouderling D s J. v. d. B e r g van Renswoude rapport uit. Na discussie waaraan deelnamen de voorzitter, Db A. Pos van Pijocja en Ds W. H. den H o u t i n g van Huizum, besloot de Synode de conclusie nog even te renvoyeeren naar de commissie opdat deze baar nog nader bezie.

Een oude grensregeling.

Tenslotte bracht Prof. Dr G. Gh. A al de ra van Hilversum rapport uit over het gxensregelingsgeschil dat gerezen is tusschen de Geref. Kerken van De Wilp en Siegerswoude, welke zaak ook reeds aan de orde is geweest op de Synode van Arnhem in 1930. De Synode sprak uit, dat de beslissing die zij toen in haar uitspraak nam 'het karakter droeg van een bindend advies en dat de kerk van De Wilp dat zoo ook had behooren op te vatten. Deze kerk heeft zich dus alsnog met die van Siegerswoude te verstaan over het treffen van een grensregeling tusschen beide kerken.

Om half elf werd de zitting gesloten, nadat de assessor, D r K. D ij k, in gebed was voorgej, ctan.

Woensdag vergaderde de Synode opnieuw in oomitégeneraal.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen