„De techniek van het bezwaard zijn"

In de dagen van 1944 heeft ondergeteekende, in zijn gepubliceerde correspondentie met de heeren Polman-Ridderbos c.s., gesproken over de „techniek van het bezwaard zijn". Daar was aanleiding toe, omdat over de beteekenis, het recht, en de consequenties van het „niet voor vast en bondig houden" gesproken werd en worden moest. De H.H. Ridderbos-Polman c.s. meenden, dat het in de kerk een chaos worden moest, als men een besluit „niet voor vast en bondig hield". Zij wilden daarmee in feite artikel 31 K.O. buiten werking stellen; want hun betoog kwam hierop neer: een besluit niet voor vast en bondig houden, dat leidt tot een chaos; een chaos is nooit een van God komend geschenk. God geeft alleen, goede geschenken; iets, wat oorzaak van een slecht gevolg (oorzaak, geen aanleiding) móet zijn, kan zelf niet goed zijn: ergo: voor vast en bondig houden is altijd noodig in dien zin, dat men begint een besluit uit te voeren, ook al is het tegen Schrift en K.O. Wie meent, het niet te mógen uitvoeren, die moet het kerkverband dan maar verlaten. Maar erin blijven, en een besluit niet uitvoeren, dat is innerlijk tegenstrijdig, en mag dus niet voorkomen. Zoo schreven de H.H. Polman-Ridderbos het, en hun synode keurde die ongereformeerde ideetjes met de eraan verbonden consequenties zoo maar goed. Hoe is 't eigenlijk mogelijk geweest ? Een besluit niet voor vast en bondig houden, zoo was hun redeneering, dat mag wel, indien het een theoretisch oordeel is. Maar daaraan practische consequenties verbinden, die verder zouden gaan, dan het indienen van bezwaren (wat zij destijds meteen onmogelijk maakten langs den geordenden weg, want synode A bleef net zoo lang zitten en met stokken

slaan, dat men vóór synode B geen hand kon verroeren tegenover kerkeraad en classis etc), dat is verboden. Vanwege den Koning der kerk. Aldus hun leer.

Op dit onverteerbare brok ongereformeerdheid heb ik geantwoord: niet waar. Men mag nooit een besluit uitvoeren, dat men zondig acht, en welks uitvoering u zou verplichten met open oog ook zelf te zondigen. Het kan dus voorkomen, dat men een bepaald besluit niet uitvoert.

Maar dat beteekent niet: het kerkverband meteen afbreken. Dat ware onbarmhartig, schreef ik, jegens het kerkverband; want op die manier zou een synode maar één keer een verkeei'd besluit hoeven te nemen, en meteen was het kerkverband beroofd van de g e - hoorzamen. Hetgeen niet best is voor het kerkverband, of voor de verbonden kerken.

De „techniek-van-het-bezwaard-zijn" behoort dus zich te kenmerken door de volgende richtlijnen:

a) zelf geen kwaad doen;

b) evenwel: meteen aantoonen opwelkegrond e n ge meent, dat het verkeerde besluit inderdaad verkeerd is, en uitvoering ervan verboden;

c) tot op dien tijd waarin de kerken over dat ééne punt zich nader kunnen hebben beraden, en in een nieuwe en dan bewust definitieve beslissing in generale synode hebben vastgelegd, wat ze definitief willen, aan alle anderen gelegenheid geven, zich te bezinnen en niet hen voor feiten plaatsen, die op die beslissing vooruitloopen; want als de anderen ons den tijd laten, behooren wij ook hun den tijd te gunnen;

d) en dus niet meer doen, dan besliste onthouding van wat ge zelf zonde acht, en derhalve geen positieve besluiten zelf nemen, die een gemeenschappelijke beslissing op het punt-in-kwestie verhinderen door er op vooruit te loopen.

Zie ik het wel, dan dreigt het gevaar, zoo het niet in één bepaald geval reeds inmiddels met vlag en wimpel binnen gehaald is, dat een enkele kerk aan deze techniek zich niet gehouden heeft. Natuurlijk kan ik me vergissen, maar dat is me nog nooit aangetoond.

Er is, meen ik, een besluit ergens gevallen, dat niet alleen van een amersfoortsch besluit verklaarde: niet voor vast en bondig houden, maar dat, zonder dat dit van God n u a 1 geboden was, een nieuwe decisie nam, waarin afgeweken werd van de amersfoortsche lijn, vóórdat de kerken tezamen hebben kunnen oordeelen, in de Kamper synode, die nog komen moet, over de gronden van het niet voor-vast-en-bondig-houden.

Dat schijnt me jammer, al zal het been wel weer in het gelid komen, en al wou ik dus maar geen alarm roepen.

Maar geen alarm roepen behoeft nog niet te beteekenen: geen waarschuwend vingertje bedeesdelijk opsteken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen