VU Magazine 1974 - pagina 353

In het kader van het Zuidelijk Afrika congres dat op 6, 7 en 8 september op de VU plaatsvindt zal Herbert Chitepo spreken over de vorderingen van de guerrillastrijd in Zimbabwe (Rhodesië). Herbert Chitepo is voorzitter van de ZANU, de Zimbabwe African National Union. Hij is 51 jaar en woont in Tanzania waar hij enkele jaren officier van Justitie is geweest. Tegenwoordig is het voorzitterschap een (meer dan) full-time baan. Hij was twee dagen in Zambia. Hans Bos, een van de leden van het VU-team, dat deze zomer Zambia bezocht (zie pag. 13) voerde daar een gesprek met hem.

ZANU-voorzitter Chitepo:

lan Smith helpt ons Herbert Chitepo is een man met karakter, dat weet je al na een paar minuten praten. Maar hij is ook een slimme politicus en strateeg. Maar bovenal heb je het gevoel dat hij betrouwbaar is. Als hij iets niet wil zeggen dan zegt hij het ook niet; hij draait er niet om heen.

we zullen onszelf bevrijden. In de afgelopen elf jaar is een groot aantal mensen tot de slotsom gekomen dat dit juist was, dat dit de enige weg is. Het heeft wel resultaat gehad. Op dit moment kunnen we voorwaarden stellen en dat konden we niet in 1963. En juist omdat dit gebeurt komen onze organisaties wel dichter bij elkaar, maar Bos: Ik heb gehoord dat er in Zimbabwe meer we zijn er nog lang niet. dan één bevrijdingsbeweging is. Je hebt de ZANU en de ZAPU. Wat is het verschil tussen Bos: Heeft ZANU in Zimbabwe veel aanhandeze twee en wat is de relatie? gers? Chitepo: Het beste is dat ik een historische achtergrond schets van deze twee. Van 1957 tot 1963 was ons volk verenigd in één organisatie die in de loop der jaren verschillende namen gehad heeft. Echter, stuk voor stuk werden ze verboden door de regering van de blanke kolonisten en werden de leden in de gevangenis gezet. In 1963 werd door ons allen de ZAPU opgericht. Het duurde nauwelijks een jaar voordat het ook verboden werd. Op dat moment begonnen velen van ons zich af te vragen of dit wel de juiste weg was om onafhankelijkheid in Zimbabwe te bereiken. En velen van ons kwamen tot de conclusie dat de constitutionele weg van overleg voor ons niet mogelijk zou zijn. We zouden een andere aanpak moeten vinden om ons doel te bereiken. Dat is de reden dat de ZANU (Zimbabwe African National Union) werd opgericht. Onze leus was 'confrontatie', dus lichamelijk verzet tegen onderdrukking en dat heeft zich weer ontwikkeld tot gewapende gevechten zoals die tegenwoordig voorkomen. Maar er waren toch nog mensen die vonden dat de constitutionele weg nog open was en zij bleven in de ZAPU die in Zimbabwe zelf PCC genoemd wordt, de People's Caretaker Council. Het verschil tussen ons was dus oorspronkelijk alleen de aanpak van het probleem. Maar juist het verschil in dit basisprincipe heeft ervoor gezorgd dat wij steeds verder van elkaar afweken. In de ZANU hebben wij volledig gebroken met de zachte aanpak die zelfs de zogenaamde europese liberalen niet zou misstaan en we werken nu aan een programma van zelfstandigheid. En we doen het wel zélf, dat is ons voornaamste doel en

Chitepo: Voor iedereen die de gebeurtenissen in Rhodesië heeft gevolgd is het duidelijk dat ZANU de belangrijkste politieke organisatie is geworden van het afrikaanse volk in Zimbabwe. Wat er gebeurt is, is dat de meerderheid van het gewone volk, dus de boeren en de arbeiders zich ook gaan realiseren dat er geen andere weg is dan de onze, dan door militant verzet tegen de onderdrukking en uitbuiting door de kolonisten. Vanaf de dag dat de blanke kolonisten in Rhodesië geconfronteerd werden met moderne wapens, gehanteerd door zwarten, dat was op 28 april 1966, heeft ZANU geprobeerd de voorhoede te blijven van de zwarte afrikanen. Vanaf die dag hebben we bij talloze gevechten kleine successen geboekt, maar het nadeel was dat ze te geïsoleerd waren, het was geen deel van een samenhangend programma. We ontdekten dat de belangrijkste oorzaak was dat we het gewone volk niet hadden gemobiliseerd. We moesten ze leren dat de gewapende strijd ook de hunne was en dat ze hiervoor opgeleid moest worden. Van eind '69 tot '72 hebben we ons daarom beziggehouden met politieke bewustmaking van het volk. We hebben bewijzen dat we gelijk hadden. We zijn in staat geweest om de steun van de bevolking te winnen en hun daadwerkelijke deelname en het gebied dat wij onder controle hebben, is stelselmatig gegroeid. Op dit moment beslaat dat zo'n 75.000 km^ en zo'n 2 miljoen afrikanen. Het is een immens slagveld geworden, de wegen zijn ondermijnd door ons leger dat, op de grond, de zaak vrijwel in handen heeft. In deze periode van twee jaar heeft Smith gemerkt dat hij in grote

moeilijkheden zit. Zijn belangrijkste doel was de macht van ZANU te breken maar daar is hij niet in geslaagd. De reden was dat ZANU geen leger van vrijheidsstrijders was dat het land binnenkwam. Het was een volk dat opstond om zich te verzetten en dat kun je niet breken. Dat is de grote fout van Smith; hij denkt dat wij infiltranten zijn en daarom heeft hij zijn toevlucht gezocht tot intimidatie van het volk door het sluiten van scholen, ziekenhuizen, deportatie van hele dorpen enzovoorts. Ook heeft hij beschermde dorpen aangewezen maar in wezen verschillen deze in niets van de concentratiekampen tijdens de duitse bezetting. Door deze handelswijze krijgen wij alleen maar meer steun van de onderdrukte bevolking. Bos: Hoe is de ZANU opgebouwd? Wat is de organisatorische structuur? Chitepo: De leiding berust op de opperste raad die is samengesteld uit mensen die zich volledig kunnen inzetten. Al voordat ZANU verboden werd in Zimbabwe zijn we begonnen met het militair trainen van onze mensen omdat we geboren waren met de overtuiging dat we zouden moeten vechten. Op dit moment heet de militaire vleugel ZANLA (Zimbabwe African National Liberation Army). Voor de rest is de partij opgebouwd uit lokale en regionale vertegenwoordigers die bij elkaar de politieke vleugel van ZANU vormen. Bos: Hoe overtuig je de mensen in Zimbabwe en hoe maak je ze bewust? Chitepo: Er is daarbij nauwelijks van een moeilijkheid sprake. En groot deel van het werk wordt gedaan door lan Smith, hij helpt ons. Elke maatregel die hij neemt heeft tot gevolg dat meer afrikanen zich gaan verzetten. Stel je eens een groepje dorpjes voor in het noord-oosten. Elke familie mag niet meer dan 2 tot 4 hectare land bebouwen omdat er niet meer land beschikbaar is, zo wordt er gezegd. Maar in de buurt ligt dan een ongelofelijk grote boerderij van een blanke boer of maatschappij die vaak zelf in Enge11

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen