Johannes Maccovius - pagina 30

18

van gehoor voor hun bede. In die periode heeft Polen zijn bloedgetuigen voor den naam des Heeren en voor de zaak der Reformatie gehad. Het kwam dientengevolge dan ook tot een Rokosb, aan het hoofd te houden, in plaats

v^aarvan zich Prins Radziwill stelde, en in 1606 brak een heftige burgeroorlog uit.

En zoo werd de Reformatie

in Polen onder

Sigismund lil geheel onderdrukt, en zwaaide de Roomsche clerus er weer den schepter. De Paus roemde Polen als een „voorbeeld van gehoorzaamheid." Maar, „diep heeft Polen moeten boeten voor den lof van gehoorzaamheid, welken het van Rome ontving; de kracht des volks werd, op ieder terrein, snel en volkomen gebroken; de adem van het Jezuïtisme verstikte, zoowel op letterkundig als op wetenschappelijk gebied, in het godsdienstige evenzeer als in het maatschappelijke en staatkundige, de kiemen des levens." ^) Bathori had de Jezuïeten binnengeloodst om de wetenschap.

Maar

juist

toen de Jezuïeten de macht in handen

kregen, begint Polen te zinken, totdat straks in 1773

bij

tweede deeling en in 1795 bij derde deeling Rusland Pruisen, en Oostenrijk aan de zelfstandigheid van Polen een einde maakten. Het was door de methode der Jezuïeten dat „de vrijheidszin der vaderen vroegtijdig in de kinderen verdoofd werd. De fierheid des volks werd zoodoende stelselmatig aan banden gelegd, en alle zelfstandigheid vernietigd. De geestdrift ^) En het is, dank zij deze methode, dat werd gebluscht" het Jezuïtisme „tevens heeft doen blijken wat het maakt van een volk, dat zich aan zijn leiding toevertrouwt." ^) Krasinski bespreekt in zijn „Recapitulation and General Observations" achter zijn ;;The Reformation in Poland" de studie van Abbé de Lamennais, „Affaires de Rome" en geeft dan als beginsel van het Jezuïtisme aan: de nullificatie van het individu en het opgaan in een absolute gehoorzaameerste deeling, in

^)

Gekth van Wijk,

1.

')

T.

a.

p.,

II,

p.

612.

')

T.

a.

p.,

II, p.

610.

1793

c,

II,

p.

bij

613.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen