Van de kennisse Gods - pagina 181

NIET TE BEWIJZEN.

De aantal

bewijzen zoo

;

men

die

men

placht

bij te

179

brengen,

zijn vier in

het historische afzonderlijk wil rekenen,

vijf.

Bespreken wij ze achtereenvolgens.

Het kosmologisch bewijs. Hierbij wordt aldus geredenemen waar in het leven om ons heen, dat alles wat er is en wordt, een oorzaak heeft, en dat i.

neerd: wij menschen

zonder oorzaak noch eenig ding aanzijn erlangt, noch eenige gebeurtenis tot stand komt. Het geldt alom als logische

waarheid

alles heeft een oorzaak, en

:

oorzaak

zonder

is er niets. Als nu deze gedachte wordt toe-

Kosmos, het heelal, dan volgt daaruit, dat hemel en aarde een oorzaak moeten hebben, en dat die

gepast op den oorzaak

God

is.

Aanvankelijk werd tegen deze bewijsvoering weinig inen achtte, wie ze opzette, haar onwederlegbaar.

gebracht,

merkte de Engelsche philosoof Hume op, dat de „wet der oorzakelijkheid" voor eene vaststaande, altijd en in alle omstandigheden geldende wet te erkennen. Wij zien wel doorgaans het eene na het andere

Maar het

later

niet

aanging,

geschieden,

dat

het

maar mogen daaruit

altijd

gevolg bestaat

en

overal

niet

zoo

absoluut

niet

de conclusie trekken

De wet van oorzaak en algemeen, en mag in geen is.

geval op het Heelal worden toegepast, alsof het een noodwendigheid zou zijn, dat het Heelal een oorzaak heeft. En Kant, alhoewel hij de wet van oorzaak en gevolg erkende en zoodoende het door Hume geschokt zelfvertrouwen van het

denkend verstand

resultaat verloren gaan,

nooit verder brengt

geen waarborg

herstelde,

door zijne

dan

tot

liet

voor

dit

geval haar

stelling, dat het

denken

een subjectieve opinie, en

men

de werkelijkheid metterdaad aan de gedachte beantwoordt. M. a. w. dat elk gevolg een oorzaak moet hebben, is de formule eener denkwet, en volgens die heeft, dat

:

wet kan men wel logisch de conclusie trekken dat de Kosmos een oorzaak hebben moet, maar dat er eenige

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen