VOOR WEETGRAGE LEZERS.

Wèl spreken.

De welsprekendheid is, gelijk we reeds gemerkt hebben, een groote kunst, maar tegelijk ook een zeer schoone, en 't is misschien wel daarom dat zij tegenwoordig onder de jongelui zooveel beoefenaars vindt. In alle kringen en vereenigingen van jonge menschen hoort men tegenwoordig van wedstrijden in het voordragen. (Nederlandsche jongelui moesten zich schamen, dat zij, gelijk soms geschiedt, spreken van een »concours in het improviseeren").

Dat zulke wedstrijden nu dikwijls droevig uitvallen is waar, en ook dat dit komt wijl de strijders de wapenen niet weten te hanteeren. Wie pas de handgrepen van 't geweer leert, behoort niet bij een schietwedstrijd.

Een recht welsprekend man behoeft eer hij dien naam mag dragen zeer veel, en dat vergeet men. Men zet een dak op het huis terwijl de muren nog niet half klaar zijn.

Het eerste wat iemand noodig heeft is een degelijke, grondige kennis van onze taal.

Zonder een taal, dat stemt ieder toe, is er aan geen spreken, dus ook aan geen wèl spreken te denken. Gij moet weten wat elk woord, wat elke saamvoeging van woorden tot een zin beteekent, en ook hoe de woorden tot elkaar in verband staan. Weet gij dat niet, dan begrijpt ge ook zelf niet wat ge voordraagt en zijt dus ook niet in staat h'et naar behooren te doen.

Als ge b. V. te lezen hebt:

»De spijkers bogen van de vracht, " dan zal dit voor iedereen onduidelijk zijn, die niet weet dat «spijker" ook «zolder", svoorraadschuur" beteekent.

Onlangs vroeg mij iemand, die een vers zou voordragen: AVat beteekent toch die regel:

«Hij ging, een leeuw des wouds, den vijand te gemoet" ?

Mijn jonge vriend las daaruit dat de vijand een leeuw des wouds was, doch dat klopte niet, want er stond vlak achter dat de vijand lafhartig vluchtte. Hier werd dus de zin niet begrepen, die is: Hij ging, als een leeuw des wouds, enz., of eigenlijk nog iets meer zegt.

En eindelijk zal iemand die de vormen welke het verband aanwijzen niet vat, er licht inloopen als hij b. v. volzinnen aantreft als: «Den vader bewees de zoon alle eer"; «Hij liet het zijn vrienden voorlezen"; «Zij zijn gezegend!" enz.

Nu is dit alles het meest van kracht bij gedichten. Want dichters veroorloven zich allerlei vrijheden, omzettingen en dergelijke dingen, soms zelfs zoo dat het dubbelzinnig wordt of gekunsteld. En daar nu juist de welsprekendheid veelal gezocht wordt of zich oefenen wil door verzen voor te dragen, heeft wie dat doet de taalkennis dubbel noodig.

Maar ook als ge welsprekend wilt zijn in hetgeen ge zelf voortbrengt, is u die kennis hoognoodig. Er is in Frankrijk twee eeuwen geleden een dichter geweest die Boileau i) heette. Hij was zeer knap en hoewel zijn gezamenlijke gedichten niet meer dan één deeltje vormen, is hij toch een der meest beroemde mannen. Dat komt grootendeels door de zuiverheid van zijn taal. Hij werd dan ook bijgenaamd «De geesel der slechte schrijvers." Deze Boileao nu zegt ronduit: «Zonder taalkennis is de beste schrijver toch altijd, wat hij ook doe, een brekebeen". Men kan er gerust bijvoegen : ook de beste spreker.

De vrienden gelieven daarover eens denken, tot een volgenden keer. na te

i) Spreek xiit Boa-loo.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen