Voor Kinderen

Bij de speelg: oedmakers.

Het vervaardigen van speelgoed is reeds langen tijd een voorname tak van nijverheid; in de laatste jaren heeft dit vak zich zelfs bijzonder ontwikkeld. Een enkele blik door het venster van een speelgoedwinkel levert daarvan het bewijs. Men kan zien hoe alle kunst en vlijt mee bijdragen tot de vervaardiging van — speelgoed.

Het weinige en eenvoudige speelgoed, dat al de wenschen vervulde der grootvaders en grootmoeders van het tegenwoordige jonge geslacht, voldoet nu volstrekt niet meer. Het schijnt wel dat in dezen tijd het onverzadelijk verlangen naar nieuwigheden ook omtrent het speelgoed bestaat, en om aan die begeerte te voldoen, zijn de speelgoedmakers dan ook ijverig aan 't werk.

De pop b. V., zooals wij weten, is thans niet meer een lomp blok hout, doch een waar kunstwerk van »papier-maché" en was. De proppeschieter en de schietschijf zijn de voorgangers geweest van een groote menigte speelgoederen, pistool enz. De kleine houten soldaat op zijn voetstuk, dat veel op een Engelsche pepermunt geleek, met zijn spanen geweer in de zijde, is de voorlooper geweest van een krijgshaftig geslacht, dat vervaardigd wordt van verschillende grondstoffen en uitgerust naar de beste madellen. Zoo heeft ook de eenvoudige tinnen trompet van voorheen nu een leger van mededingers in een geheel orkest van muziek-instrumenten, die . meer of minder muziek voortbrengen naar hun aard, doch allen daarin overeenstemmen dal zij heerlijk geschikt zijn om geraas te maken.

Het kind, dat een van de groote speelgoedwinkels binnentrad, die in de drukste straten van alle steden gevonden worden, moet waarlijk verlegen slaan in zijn keus, tenminste als het geen standvastig besluit genomen heeft vóór het binnentrad. Van den vloer lot den zolder is alles volgepropt met aantrekkelijke voorwerpen, welke zoodra de oogen van den jeugdigen bezoeker iets uitgezocht hebben dadelijk weder door nog schooner voorwerpen uit zün gedachte worden verdreven, 't Is wezenlijk moeielijk om tenminste het mooiste te kiezen wat den oogen is voorbijgegaan.

Gij moet echter niet denken, dat alle speelgoedverkoopers ook spttlgotdmakers zijn. 'Wel is waar zijn er sommige winkeliers in speelgoederen, die dingen verkoopen welke zij zelfvervaardigen, doch de groote massa van hun voorraad wordt van alle zijden bijeengebracht. De verschillende grondstoffen welke gebruikt worden voor het vervaardigen van speelgoed, maken de hulp van verschil^ lende werklieden noodig, en dit is zonder twijfel de reden, dat de winkeliers de makers niet zijn.

Langen tijd was hout de grondstof, die uitsluitend gebruikt werd voor het vervaardigen van speelgoed. Thans worden in groote menigte metalen van alle soort gebruikt, zoo ook glas, gutta-percha, leder enz. Gewoonlijk bepaalt zich de maker tot een enkele soort grondstof. Daarom kunnen wij onze lezers niet uilnoodigen om ons te vergezellen naar een enkele werkplaats om de kunst van speelgoed te zien maken.

Vele van de voornaamste soorten speelgoederen worden in ver afgelegen landen gemaakt. Om den heelen inhoud van een speelgoedwinkel te zien vervaardigen, zouden wij zelfs verplicht zijn een reis te - maken naar Frankrijk, Duitschland, Zwitserland, Amerika^ Japan en verschillende gedeelten van Engeland, Schotland en Ierland en voorts rond te kijken in ons eigen land.

•Wij weten echter, hoe de speelgoedmakers werken en willen wel trachten iets van hun werk te vertellen. Laat ons beginnen met de houten speelgoederen, welke in den regel , hoofdzakelijk in Duitschland gemaakt worden. Wij zullen, om het duidelijk te maken, maar eens den welbekenden inhoud van een »arke Noach's" nemen.

Het is voor de meeste menschen een raadsel, hoe zooveel houtsnijwerk kan geleverd worden voor zoo weinig geld. Een vijftigtal dieren worden gekocht voor een som, die slecht toereikend schijiit om een werkman te betalen voor het maken van een enkel paar^

Hel geheim daarvan nu ligt in de wijze van vervaardiging, die zeer vernuftig is.

Veronderstel, dat een werkman een kudde schapen wenscht te maken. Hij begint dan met van een stuk hout een schijf af af te zagen, die veel op een kleine kaas gelijkt. Dit stuk plaatst hij op de draaibank en draait daaruit een ring van ongeveer drie duim dik, Eiken ring bewerkt hij aan de buitenzijde zoodanig, dat het stuk den vorm heeft, die aan het doel beantwoordt. Hij neemt dan den ring van de draaibank en snijdt hem in twee helften. Wanneer men dan de beide doorgesneden helften beziet, zal men ontdekken, dat het hout aan den buitensten omtrek zoowat den vorm van een schaap heeft.

De werkman snijdt dan met een scherp werktuig den houten ring in stukjes van ongeveer een halven duim dikte. Hij zal ongeveer een honderdtal van zulke stukjes uit den ring snijden. Verder wordt elk stukje met een mes een weinig aan de kanten afgerond om den juisten vorm van een schaap daaraan te geven, waarna het gereed is om beschilderd te worden.

Op dezelfde wijze worden ook de andere dieren der verzameling vervaardigd. Een honderdtal wordt op deze manier in minder tijd gemaakt dan noodig is om één paar te vervaardigen zonder de hulp van de draaibank, Natuurlijk wordt bij dit alles de regel van verdeeling van arbeid gebruikt; de draaier bepaalt zich tot het maken der ringen. Het splijten, fatsoeneeren en het voorzien der dieren met ooren en hoorns wordt toevertrouwd aan bekwame jongens en meisjes. En zoo komt al 't gedierte in wezen en, lijkt het al niet sprekend, toch vrij wel.

(Slot volgt.)

Onderscheid.

Vertelde ik verleden week van iemand die zendeling zijn wou, »om het gemak en niet om het vak'', dat er ook andere jongelingen gevonden worden is gelukkig zeker.

Kort geleden overleed in Afrika de zendeling Mackay die daar in het binnenland veel heeft gepredikt, gestreden en geleden. Want niet alleen is het volk onwetend en heidensch, maar er zijn machtige, booze vijanden, die allerlei gruwelen doen.

In April 1875 werd Mackay afgevaardigd om, met eenige anderen, aan het Victoria-Nyanzameer te gaan arbeiden. Hij was de zoon van een predikant en opgeleid tot ingenieur. Als de jongste dergenen, die afgevaardigd werden, beantwoordde hij het laatst de toespraak van den voorzitter, en aldus onge\eer liet hij zich hooren:

»Er is één woord, dat mijn broeders niet hebben uitgesproken. Ik wil herinneren, dat men binnen een half jaar waarschijnlijk zal vernemen, dat een van ons dood is."

Stilte volgde op die woorden en Mackay ging aldus voort:

»Ja, is het ook waarschijnlijk, dat acht Engelschen naar Midden-Afrika gaan en dat alle acht na zes maanden nog leven ? Eén onzer, ik kan het zelf wel zijn, zal zeker vóór dien tijd bezwijkeni Maar wat ik nu zeggen wilde is, dat als gij de tijding ontvangt, gij niet bedrukt moet zijn, maar dadelijk een ander uitzenden."

Zoo achtte hij zijn leven niet te dierbaar voor de zaak des Heeren. Het woord van den jeugdigen zendehng bleek waar te zijn geweest. Reeds in Augustus, dus binnen een half jaar, was een der afgezondenen te Zanzibar bezweken. In Mei 1879 was Mackay de eenige, die van de uitgezondenen nog was gespaard gebleven. De beroemde reiziger Stanley heeft van hem gezegd: Mackay volhardt in weerwil van allerlei onheil, daar zijn huis geplunderd, zijn kudde verstrooid wordt. En toch blijft hij, vervuld met de vrees van zijn plicht te zullen verzaken, vol hoop uitzien naar betere tijden, wanneer de inlanders in staat zullen zijn elkander de blijde boodschap te verkon digen van »Vrede op aarde, in menschen een welbehagen."

Veertien jaren lang was deze vrome, trouwe man zendeling in het rijk Uganda. Thans is hij in den Heere ontslapen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen