Voor Kinderen.

VOOR WEETGRAGE LEZERS.

WAT OOK NOODIG IS.

Zooals we reeds zagen, is het, wil men over iets naar behooren spreken of schrijven, noodig, zijn gedachten wel te verdeelen, zóó, dat het een geregeld op of ook uit het ander volge.

Genoeg is dat échter nog niet, of liever daaraan dient iets vooraf te gaan, namelijk dat men de zaak waarover men spreekt nauwkeurig kent.

Toen er nu een eeuw geleden eens een Fransch woordenboek werd uitgegeven, kwamen — zoo verhaalt men — de heeren die het gemaakt hadden bij den grooten natuurkundige Buffon. Zij vroegen hem, of hij eens de beschrijving na wou lezen, die zij van dieren en planten hadden gegeven. Nu las hij o. a. achter

Kreeft: »een kleine, roode visch, die altijd achteruit gaat."

sMijne heeren", zei Buffon toen, seen Kreeft is niet rood, is geen visch en gaat niet achteruit. Op deze drie dingen na is wat gij van het beest gezegd hebt, goed".

Of dat nu werkelijk zoo gebeurd is, weet ik niet, maar wel dat menigeen, met, evenveel juistheid als er was in 't gezegde over de Kreeft, redeneert over alles en allerlei.

Ziet, vrienden, als gij over iets spreker? wilt, moet gij het eerst goed, in allen deele kennen, dat wil zeggen, voor zoover het te kennen is. Als ik b, v. over de sterren schrijf blijven er altijd heel veel vragen over als: Wonen er menschen op of althans levende wezens ? Zijn er huizen ? En zoo meer. En nu is het niet mijn schuld als ik dat niet kan weten, maar wel als ik ga vertellen wat ik eigenlijk niet weet.

Wie dus goed wil schrijven moet doen als de Evangelist Lukas, die niet begon vóór dat hij alles naarstig onderzocht had, en toen ging hij 't »in orde stellen". Ziet gij, zoo behoort het. Dan komt er iets goeds.

Nu kan het echter zijn. dat gij een zaak heel goed weet en toch nog niet in staat zijt er zulk een beschrijving van te geven, dat iedereen vat wat er bedoeld wordt. Dat is juist waar wij 't over hebben: om een zaak zoo te kunnen voorstellen, moet men haar zien.

Zien? zegt gij. Ik kan toch wel van een schip vertellen, zonder dat ik het zie. En hoe moet iemand b. v. den slag van Waterloo zien, om er van te verhalen?

Let eens op. Gij weet zelf, hoe men iemand nooit iets duidelijker kan maken, dan door het hem, 't zij op een prent of werkelijk, te doen aanschouwen.

Al vertelt gij mij nog zooveel van een leeuw, als ik er een zie of een zie afgebeeld, kan ik mij het dier toch dadelijk veel beter voor-' stellen dan door de beste beschrijving.

Welnu, zoo ook hier. Als gij van een schip spreekt, staat het u voor oogen alsof gij het zaagt; wel niet zoo duidelijk, maar gij hebt het toch voor de oogen van uw geest. Als iemand vertelt van den slag van Waterloo, dan heeft hij daarvan eerst zooveel gelezen en gehoord, en is door platen en kaarten zooveel te weten gekomen, dat hij in den geest dien veldslag ziet, als ware hij er bij geweest. f

Dat weer te geven, 't zij ge met uw oogen of alleen met uw geest de dingen ziet of hebt gezien, is de groote kunst. Daarom spreekt men ook van ccn treffende schildering, b v. van een onheil, alsof de beschrijver een schilder ware. Hij doet, als hij zijn taak goed verricht, voor de oogen onzer ziel wat de schildei doet voor die van het lichaam.

Maar merkt nu wel op hoe moeilijk dat is. Stadskinderen b.-v. hebben zelden of nooit een eg gezien, en nu kost het heel wat moeite hun die zoo te beschrijven, dat zij vatten wat het is. Even zwaar zou 't u vallen, als iemand nooit een tafel had gezien, hem zoo te vertellen wat dat is, dat hij er volkomen 't zelfde denkbeeld van had als gij.

Vroeger toen de lange pijpen meer in gebruik waren, had men om die te bergen veelal pijpenstandaards, gelijk nu nog wel. Nu wilde ecnige jaren geleden een oud, Nederlandsch heer, die buitenslands woonde, zoo'n ding hebben. Maar de Fransche meubelmaker had het nooit gezien. De heer gaf een lange, uitvoerige beschrijving; maar jawel — er kwam niet veel van terecht. En dat mijnheer niet teekenen kon, maakte de'zaak niet beter. Eindelijk bezon hij zich, dat hij een schilderij had waarop zulk een pijpenstandaard was afgebeeld. En zie, klaar was het! Toen de werkman maar eens het ding gezien had, kwam alles in orde, beter dan na de langste beschrijving.

Zelf goed zien en dan goed laten zien, dat is de kunst. Daarover later meer.

WIE IS UW HEESTER ?

Koning Hendrik IV van Frankrijk wandelde eens in den tuin van zijn paleis, toen hij daar een heer ontmoette, dien hij niet kende.

Daar nu de koning redenen had ora maar niet zoo alleman in zijn omgeving te vertrouwen, sprak hij den vreemde aan en zei:

»Beste vriend, bij wien behoort gij hier, tot wiens gevolg, wie is uw meester? "

De ander, die den koning niet kende, mat hem met een trotschen blik van het hoofd tot de voeten, glimlachte schamper en sprak:

Ik zou wel eens willen zien wie zich mijn meester dorst noemen. Ik sta onder niemand, ik ben mijn eigen meester."

»Dan hebt gij al een zeer slechten" sprak de koning en ging weg.

De trotschaard is het beeld van elk, die God niet vreest. Die den Heere liefhebben en dienen, verheugen zich juist daarin, dat zij mogen zeggen: ik ben met lijf en ziel, beide in leven en sterven, niet mijns maar mijns getrouwen Zaligmakers Jezus Christus eigen.

Gij weet wel, vrienden, waar die woorden zijn te vinden, doch hebt ge ze ook niet alleen in het hoofd, maar ook in het hart geprent

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen