Voor Kinderen.

EEN ZEEMONSTER.

I.

EEN KIJKJE IN DE LUCHT.

II.

Er zijn sterrenbeelden, die men aan den hemel boven onze streken nooit te zien krijgt bv het Zuiderkruis; andere, die slechts een eedèelte "van het h^t jaar ipnr zichtbaar „vv, tK., oK zijn.

Over die zullen we niet sprekesi, althans nu niet. Want we dienen met het gemakkelijkste, het meest voor 't oog liggende, te beginnen. En dan hebben wij 't eerst onze aandacht te richten op de sterren, die men noemt scircumpolaire, " d, w. z, rlie de pool omgeven.

Deze sterrenbeelden toch zijn het geheele jaar door aan den hem'»l te zien. Zij schijnen ons toe om de pool of de Poolster te draaien, net als de wijzer van een uurwerk om de spil. Wie nu eenig begrip van de plaats en den stand der sterren wil krijgen, doet dan ook het best op deze jcircumpolaire" het eerst te letteR,

Waar het nooïden is kan iedereen weten, De windwijzer wijst het gemeenlijk aan, te weten door de punt van den pijl, en anders moet gij maar opletten waar 's middags om r2 uur de zon aaiï den hemel staat. Vlak daartegenover is het noorden.

Ziet gij nu laat in dan aygnJ nqar deii noor= delijken hemel, dan bespeurt gö in het noord'westen en tamelijk hoog aan den hemel het sterrenbeeld van den Grooten Beer. Daarmee willen we beginnen.

Ongetwijfeld is dit sterrenbeeld aan vele lezers bekend, Voor de anderen dan dient dit:

De Groote Beer bestaat uit ? (; z; < ; /> sterren: vier daarvan vormen een grooten, vrij regelmatigen vierhoek. Deze wordt dikwijls de Wagen genoemd; de drie lueldere sterren, die zich daarbij aansluiten, heeten dan de Dissel. Bekijkt men echter de tweede flikkerende ster van dezen s dissel" met een vêïrekijkêr, niet eens een zeer sterken, dan bemerken we, dat zij eiggnlijk uit twee sterren bestaat.

Hebt gij nu den Grooten Beer gevonden —

wat niet moeilijk is — dan kunt gij Ae. Poolster J opzoeken. Daartoe moet gij in uw gedachten KNv een lijn trekken door de twee sterren van den Grooten Beer, die het meest rechts staan. De I eerste heldere ster, welke door die lijn, opwaarts gaande, wordt geraakt is de Poolster.

Weet ge nu eenmaal waar die Poolster staat, dan hebt ge tevens den Kleinen Beer g^vondtn. Want de Poolster bevindt zich jn dit sterrebeeld. De Kleine Beer ziet er ongeveer uit als de Groote, maar zijn sterren zijn zwakker, altijd met uitzoHdering van de Poolster, die behoort tot wat men noemt asterren van de tweede grootte, "

We kennen dus nu al drie sterren of sterrenbeelden ea slaan thans onze oogen van't Noord-Westen naar 't Noord-Oosten.

Daar zien we, ongeveer even hoog als den Grooten Beer, het schoone sterrenbeeld Cassiopeia. Gij kunt het gemakkdijk daaraan herkennen, dat vijf van zijn helderste sterren zoo ongeveer het figuur vormen van een wat uiteengeschoven W. Kunt gij het er echter niet uit maken, let dan slechts hierop, dat Cassiopeia ongeveer even ver van de Poolster afstaat als de Groote Beer.

Als gij nu met uw blik een weinig beneden Cassiopeia gaat, kunt ge waarschijnlijk het sterrenbeeld Persetts vinden. Dit omvat vijf sterren. Twee daarvan zijn juist als de zoo even genoemde Poolster van de tweede grootte. De eene, Algenib geheeten, kunt gij vinden in de heldere streep aan den hemel, die men den Melkweg noemt. Let daar meteen op. De andere ster is Algol., ten zuiden van Algenib. Deze Algol is merkwaardig Q. a. daardoor dat hij, althans voor ons oog, van grootte wisselt.

Ten slotte spreken we nog van een ster, die ge laag aan den Noorderhemel, bijna vlak in 't Noorden vindt. Het is een zeer heldere ster die Capella heet, en tot het sterrenbeeld de Voerman behoort. Ook deze ster behoort nog tot die welke de pool omgeven.

Hierbij zullen we 'tvoorloopig laten. Anders kon het den vrienden wel eens wat veel worden, te meer wijl iemand die er wat aan hebben zal, er voor op moet blijven en goed en scherp moet kijken, en [dat op het uur, dat hij anders gaat slapen. We zullen dus niet te veel vergen. Later, zoo we hopen, meer.

EEN ZEEMONSTER.

I.

Een maand of wat geleden werd niet ver van ons land een zoogenaamde «blauwe haai" gevangen, die door visschers voor geld werd te kijk gesteld. Het "beest was wel acht voet lang, wat , een heel eind langer is dan een flinke groote man, en had verscheidene rijen tanden, die menigeen deden ijzen die er naar keek.

Dergelijke haaien worden in onze streken soms wel gevangen. Doch hoe vervaarlijk zij er ook uitzien, toch zijn zulke haaien nog niet te vergelijken met den zoogenaamden witten haai, die wel »de schrik der zeeën" mag heeten.

De witte haai is de grootste van deze geheele vischsoort; hij v/ordt soms wel dertig voet lang, ja nog meov. Men treft hem zeer veel aan in. de zeeën van de warme streken der aarde, tusschen de keerkringen. Deze haai is bijzonder vraatzuchtig, zooals de andere zeebewoners ondervinden, en waarvan ook de zeevaarders weten te spreken, die zeer moeten oppassen, als zij b, v, in zee willen zwemmen, om niet de prooi van dezen haai te worden.

De witte haai heeft een grooten kop; zijn bek is groot en wijd, en als gij dien open ziet, bespeurt ge daarin een recht vreeselijk stel tanden, 't welk u doet begrijpen, dat wie daarin terecht komt svoor de haaien" is, zooals men 't wel eens uitdrukt. Da witte haai heeft trouwens zes rijen tanden ia de bovenkaak en vier in de benedenkaak. De tanden zelf zijn ongeveer een paar duim breed, met zeer scherpe kanten en getand gelijk een zaag. Men behoeft die schrikkelijke wapenen maar aan te zien om te begrijpen hoe het monster met die tanden niet alleen een arm of een been kan afbijten, maar zelfs een lichaam door midden bijten.

Het is zeer begrijpelijk, dat de zeelui hun best doen om zooveel mogelijk haaien te vangen. De vraatzucht van het beest wordt daarbij zijn ongeluk. Want men poogt hem te lokken door wat eetbaars uit te werpen, doch zoo, dat het meteen mogelijk wordt hem te vangen. Gij begrijpt echter, dat men met een hengelstok en een paar wormen bij een haai niet veel uit zou richten. Men legt het dan ook gansch anders aan. Daarover spreken we nader. (Slot volgt).

HOOGENBIRK.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen