Met een enkel woord vestigen

Amsterdam, 21 Juli 1899.

Met een enkel woord vestigen we de aandacht op eene „historische studie" van Dr. H. H. Kuyper, bij de firma „Boekhandel voorheen Höveker en Wormser" onlangs uitgegeven onder den titel: „De Post-acta of Nahandelingen van de Nationale Synode van Dordrecht in 1618 en 1619 gehouden, naar den authentieken tekst in het Latijn en Nederlandsch uitgegeven en met toelichtingen voorzien, voorafgegaan door de geschiedenis van de acta, de autographa en de post-acta dier Synode en gevolgd door de geschiedenis van de revisie der Belijdenisschriften en der Liturgie, benevens de volledige lijst der gravamina op de Dordtsche Synode ingediend".

Veel belovende titels kunnen soms teleurstellen. Maar in dit geval zal de lezer juist het tegendeel ondervinden. Vooral wanneer hij van de hier behandelde zaken reeds eenigszins op de hoogte is, zal hem deze studie nog meer geven, dan hij meende te kunnen verwachten. , ^

Hoofdstuk I geeft „de geschiedenis van de Acta, de Autographa en de Post-Acta der Dordtsche Synode". NI. „§ i. Overzicht der bronnen. Bibliographie" (blz. i—36). „§ 2. Geschiedenis der Acta" (blz. 36—56). „% 3. De Dordtsche nalatenschap" (blz. 56— 70). „§ 4. Geschiedenis der Post-Acta" (blz. 70—93).

70—93). Hoofdstuk II behandelt „de Nazittingen der Dordtsche Synode". NI. „§ i. Inleiding op de nazittingen" (blz. 94—105). „% 2. De Post-Acta" (blz. 106—301). „§ 3. De uitvoering van enkele besluiten tijdens de nazittingen genomen" (blz. 301—315).

zittingen genomen" (blz. 301—315). Hoofdstuk III beschrijft „de revisie van de belijdenisschriften en van de liturgie." NI. „% I. De revisie van den inhoud der belijdenisschriften op de Generale Synode" (blz. 316—336). „I 2. De revisie van den tekst der Confessie tijdens de nazittingen" (blz. 336—390). „% 3. De revisie der hturgie" (blz. 391—412).

Hoofdstuk IV handelt over „de Gravamina der Dordtsche Synode." NI. „% i. De gravamina op de Generale Synode" (blz. 413—419). „I 2. De lijsten der gravamina" (blz. 420—462). „§ 3. De Extractlijsten" (blz. 462—471).

Dan volgen nog eenige „Bijlagen", waarin archiefstukken afgedrukt zijn. NI. „Bijlage I. Stukken door de Gedeputeerden der Generale Synode aan de Generale Staten overgeleverd 30 Mei i6i9"(blz. 475—485). „Bijlage IL Stukken betreffende de uitgave der Canones en de Acta der Dordtsche Synode" (blz. 486-495). „Bijlage III. Stukken betrekking hebbende op de verzameling van de Autographa der Dordtsche Synode" (blz. 496—512). „Bijlage IV. Brieven door de buitenlandsche godgeleerden voor de Nationale Synode achtergelaten" (blz. 513-516).

En ten slotte worden twee met zorg bewerkte „Registers" gegeven, „van persoonsnamen", en „van zaken".

Waar zooveel gegeven wordt kan het onbescheiden schijnen, met dat alles nog niet tevreden te zijn. Toch is er één stuk, dat we hier bovendien zouden gewenscht hebben; niet omdat het iets zou bijdragen tot de kennis van de Dordtsche Synode, maar ten bate van de lezers dezer onderzoekingen; en ook eenigszins in het belang van den Schrijver zei ven, opdat de door hem aangeboden rijkdom van historische studie in een kort bestek zou te overzien zijn. Wel heeft hij in de Voorrede het plan van zijn werk in groote trekken uiteengezet; en hij heeft het naslaan van bijzonderheden ook gemakkelijk gemaakt, zoowel door goede registers, als ook door opgaven aan het hoofd der bladzijden. Maar toch zou het niet ondienstig geweest zijn, wanneer aan het slot eene inhoudsopgave was gegeven; in den trant als hierboven gedaan is; en dan liefst nog iets meer uitgewerkt.

En desgelijks zou het niet overbodig geweest zijn, op den titel ook het jaartal der uitgave te vermelden. De weglating daarvan kan aan latere geschiedvorschers zelfs wel aanleiding geven tot quaesties; vooral omdat ook de Voorrede ongedateerd is, en een daaraan toegevoegde brief door eene ongelukkige drukfout op het jaar 1879 gesteld is.

Intusschen, deze opmerkingen zijn van weinig beteekenis, en zij raken den inhoud van het boek zelfs in het geheel niet. Daarvan kan integendeel gezegd worden, dat die aan volledigheid en nauwkeurigheid zoogoed als niets te wenschen overlaat.

Hier is inderdaad alles bijeengebracht, wat tot dusver van de Dordtsche Synode bekend was; terwijl de offlcieele tekst der Post-Acta (niet alleen de Latijnsche, maar ook de Hollandsche hier nu voor het eerst onder ieders bereik is gesteld. En (wat nog veel meer beteekent) hier is dat alles vermeerderd met een groot aantal voor het eerst aan het licht gebrachte bijzonderheden; terwijl voorts de stukken verrijkt zijn met toelichtingen, die vele tot dusver duistere punten geheel ophelderen.

Door dit boek wordt nu mogelijk, eene goede geschiedenis te geven van de Dordtsche Synode. Daarvoor is het inderdaad nu het standaardwerk. En ook buitendien geeft het zooveel leering op het gebied van vaderlandsche kerkgeschiedenis en kerkrecht, dat wel niemand, die te dien aanzien op de hoogte zijn wil, zich de lezing ook maar eenigszins zal beklagen.

Alleenlijk, het is niet een leesboek voor iedereen. Het is een boek voor beoefenaars der geschiedenis, voor predikanten, voor ontwikkelde ouderhngen, enz. En dan een boek, dat ook door dezulken, niet vluchtig doorbladerd, maar wel degelijk met studie gelezen moet worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen