GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Dagen van spanning.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Dagen van spanning.

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

De bange dagen, die ons vaderland doorleefde, hebben op ontzettende wijze tot openbaring gebracht, wat reeds lang in stilte woelde en gistte.

Het was een publiek geheim, dat de moderne staatsschool steeds meer een kweekplaats werd voor het socialisme onder de volksklasse. En niet alleen aan de lagere school, maar ook aan onze Staatsuniversiteiten drong het gif van het socialisme steeds verder voort. Op de machtige oeconomische en sociale vragen, die aan de orde van den dag zijn, heeft het liberalisme geen antwoord. Het socialisme beschikt over een reeks van de knapste denkers, die in een wel ineengezet en goed sluitend stelsel een panacee voor allen maatschappelijken nood meenen gevonden te hebben. Tegenwicht tegen de zuigkracht van dit socialistische stelsel in een eigen religieuse overtuiging bezat men niet. Aanvankelijk koketteerde men met een stelsel, dat juist door zijn roode kleur de aantrekkingskracht d van het gevaarlijke bezat. Straks kwam p men onder de bekoring van de liefde voor o het volk, het dwepen met het proletariaat, het opkomen voor den verdrukten arbeidersstand, waarvan het socialisme zich het privilegie toekent. Daarbij kwam, dat het socialisme ten onzent, uit zijn anarchistische periode, scheen te zijn overgegaan in die der politieke actie en parlementaire ontwikkeling. Moderne predikanten traden als woordvoerders voor het socialistische ideaal op. De nieuwe letterkunde verheerlijkte het in haar zangen. Aan onze Universiteiten werd door privaat-docenten in het socialisme onderwijs gegeven. De eerst zoo onstuimige socialistische stroom scheen in zijn nieuwe phase gekanaliseerd te zijn geworden. Het wilde beest was getemd. Zoo raakte men allengs met het socialisme verzoend. Het was wel wat rooder dan radicaal, maar het kon dan toch als fami lielid in den kring wel worden opgenomen. Vooral de vooruitstrevende jeugd voelde zich door het socialisme aangetrokken. Socialistische dagbladen en tijdschriften werden met graagte gelezen. Men zegt, dat aan Amsterdam's stedelijke Universiteit het grootste deel der studeerende jongelingschap meer dan een platonische belangstelling voor het socialisme gevoelt. En hoe machtig de invloed van de socialistische leiders op de organisatie onzer werklieden werd, bleek dezer dagen maar al te droef. De zoogenaamd neutrale vakvereenigingen, bleken verkapte socialistische kweekscholen te zijn. Socialisten traden daar bij voorkeur als sprekers op en de socialistische liederen worden er het liefst gezongen.

Het was de catastrophe van einde Januari, die plotseling de oogen voor het gevaar geopend heeft. De tijger had lang zijn klauwen ingehouden, maar waagde nu plotseling in den overmoed van krachtsbewustzijn een sprong. Om luttele oorzaak werd Amsterdam van het wereldvcrkeer afgesloten, en heel het land bedreigd met staking van wat een levensvoorwaarde voor handel en nijverheid is. Voortaan zou de arbeiderspartij de lakens uitdeelen. Haar wil zou wet zijn voor het volk. En zelfs de hooge Regeering werd gedreigd, wanneer zij het waagde, wettelijke maatregelen tegen dezen geest van revolutie te nemen. De anarchie scheen haar triomf te vieren, en menigeen vroeg zich in stilte af, of de bloedige revolutie, zoo lang voorspeld, thans reeds gekomen was, en ons goede Nederland het droeve voorbeeld geven zou van een socialistische omwenteling.

Dat gevaar is door Gods goedheid afgewend. De krachtige houding der Regeering, het oproepen der militaire macht, en niet het minst het beslist partij kiezen van de Christelijke arbeiderspartij tegen de socialistische beweging stuitte het kwaad voor dit oogenblik. Amsterdam's gemeentewerklieden heten hun ultimatum varen. De werkstaking bij het indienen der wettelijke maatregelen gedreigd, bleef uit. De donkere wolk dreef voorbij.

Maar men zou toch al zeer weinig met de teekenen der tijden vertrouwd moeten zijn, om niet te voelen, dat de lucht nog niet is opgeklaard. Wat straks geschieden zal, wanneer de ingediende wetten door de Kamer worden behandeld en goedgekeurd, weet niemand. De liberale partij in de Kamer en in de groote pers speelt hoog spel. Steunende op de volksbeweging, wil zij den aanval wagen op het Regeeringskasteel, en beproeven het Christelijk ministerie te doen vallen. Het landsbelang moet wijken voor het partijbelang. En het is zeer de vraag, of deze steun der liberale partij, niet straks de oorzaak zal blijken, dat de nauw bedwongen geest van opstand opnieuw alle banden verscheurt en het wettig gezag met den ondergang bedreigt.

Voor ons Christenvolk mag het een troost wezen, dat in deze dagen van spanning de Regeering pal staat voor het gezag, de be lijdenis van de Christelijke waarheid hoog houdt en tegenover de Revolutie het Evangelie plaatst. Het is een genade onzes Gods, dat in deze stormen een Christelijk ministerie het roer van staat omklemd houdt, en met vaste hand den gang van het schip bepaalt.

Maar des te meer klemt de drang om in het gebed de Regeering te gedenken voor den troon van God. De synodale commissie der Hervormde kerk drong hierop, zij het ook in zeer vage termen, bij alle predikanten der Hervormde kerk aan. En ook in onze Gereformeerde kerken werd op meer dan een plaats reeds een ure des gebeds gehouden, om licht en kracht van God af te bidden voor hen, die in hoogheid gezeten zijn.

Ook de prediking des Woords strekke er toe, om klaar en helder het volk te onderwijzen in de ordinantiƫn des Heeren. Tegenover de machtige verleiding, die van het socialisme uitgaat, moet ons Christenwerk' volk gewapend worden. Niet door uit de hoogte elke arbeidersbeweging en alle bemoeiing met sociale quaesties als in strijd met der Christenen roeping af te keuren. Niet door een politicophobie te prediken, die Anabaptistisch maar niet Gereformeerd is. Maar door den geest der revolutie het masker af te rukken; door de onheilige beginselen, waarvan het socialisme uitgaat, bloot te leggen, en door tegenover den klassenstrijd, dien het socialisme predikt, te stellen het gebod der liefde.

Dat is de roeping van Christus' kerk in onze dagen. En alleen indien zij die roeping vervult, kan zij het zout en het Ucht der wereld zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 22 maart 1903

De Heraut | 4 Pagina's

Dagen van spanning.

Bekijk de hele uitgave van zondag 22 maart 1903

De Heraut | 4 Pagina's