De Zuid-Afrikaansche kerk.

Ds. Spoelstra, die verscheidene jaren in Zuid-Afrika doorbracht, heeft het plan opgevat, een geschiedenis te geven van de Nederduitsch-Gereformeerde kerken in Zuid-Afrika, waarvan het eerste deel thans het licht zag.

Hij begint daarbij met eerst de bouwstoffen te leveren, die voor dit historisch monument noodig zijn. Volkomen terecht toch heeft hi] ingezien, dat zonder zulk een uitgave van de voornaamste bronnen geen streng objectieve geschiedenis te leveren is. Men blijft dan altijd afhankelijk van wat de geschiedvorscher aan de archieven meent ontleend

te hebben, en mist elk middel om zijn arbeid te controleeren.

Het eerste deel waarvan de eerste afdeeling reeds een lijvig boekdeel van 630 bladzijden vormt, geeft de correspondentie die de Kaapsche kerken hoofdzakelijk met de classis Amsterdam van 1655—1804 hebben gevoerd. Zoo zal Ds. Spoelstra, indien zijn werk genoegzaam steun vindt, voortgaan met ook uit te geven de brieven van de classis Amsterdam en andere kerkelijke besturen aan de Kaapsche kerken; excerpten uit de acta der classes, der provinciale synodes en uit de bibliothèque Wallonne; extracten uit de resolutieboeken der zeven oudste gemeenten en brieven tusschen die kerken gewisseld; verschillende stukken uit de adviezen der Ned. O. I. Compagnie en andere bescheiden, die mede op Afrika betrekking hebben. Zoodra de twee deelen dezer bouwstoffen verschenen zijn, die de stof bevatten over de jaren 1655—1804, zal Ds. Spoelstra de Geschiedenis der Gereformeerde kerken in Zuid-Afrika zelf geven. Te oordeelen naar den omvang van de eerste afdeeling, belooft dit werk een bibliotheek te worden, waarin op de meest niinutieuse wijze wordt meegedeeld, al wat met de kerken in Zuid-Afrika in verband staat.

Gelijk wel van zelf spreekt, heeft Ds. Spoelstra zeer uitgebreide studiën moeten doen èn in Zuid-Afrika èn in Nederland om die bronnenmaterialen te verzamelen. Feitelijk eischt zulk een arbeid een menschenleven, en de verre afstand, die Nederland van Afrika scheidt, maakt het moeilijk niet alleen, maar ook zeer kostbaar om aan zulk een studie zich te wagen. Toch heeft Ds. Spoelstra uit liefde voor onze Zuid-Afrikaansche broederen zich geheel aan deze taak gewijd, en zelfs zijn predikantsambt neergelegd om van deze studie zijn levenstaak te maken.

Het thans verschenen deel legt zeker getuigenis af, dat Ds. Spoelstra daarbij met groote nauwkeurigheid en preciesheid te werk is gegaan. Een zeer belangrijke inleiding geeft een overzicht van zijn arbeid en van wat dusverre over Afrika geschreven is, en dan volgt de rijke correspondentie, die ons geheel in het leven der kolonisten inleidt en, juist omdat de berichten van ooggetuigen afkomstig zijn, ons zulk een levendige voorstelling geeft van het kerkelijk leven onzer vaderen aan de Kaap de Goede Hoop.

Van harte hopen we, dat dit reuzenwerk slagen mag, dat niet alleen voor de geschiedenis van Afrika, maar ook van Nederland van zooveel beteekenis belooft te worden. Gaarne bevelen wij daarom dit werk aan We achten het een eere voor ons volk, dat zulk een arbeid in Nederland verschijnt en door een Nederlander wordt geschreven, die daarmede aan onze broeders in Zuid Afrika, wel een der schoonste geschenken brengt, de historie van hun kerkelijk leven. Hoe en in welken geest Ds. Spoelstra dat wil doen, moge blijken uit wat hij aan het slot van zijn inleidend woord schreef:

Wat over het kerkelijk-en godsdienstig leven der Zuid Afrikaansche Boeren tot ons kwam, draagt vaak een zeer onvertrouwbaar karakter. De nuchtere werkelijkheid verschilt ook in Zuid Afrika hemelsbreed van de overspannen voorstellingen dergenen, die eerst met de Boeren dwepen, en dan, zpodra het hun blijkt, dat deze menschen vaak nog lang geen heiligen zijn, hen even diep verachten als zij ze vroeger hoog hebben verheven — en in beide gevallen den Boeren onrecht doen. Slechts dan, wan neer men de Boeren waarachtig liefheeft, hunne verkeerdheden evenmin beaantelt als hunne goede daden miskent; en daarenboven hun Gereformeerd beginsel is toegedaan, gevoelt men ten volle, welk sene groote plaats de godsdienst inneemt in het Zuid-Afrikaansche leven, en dat men van de polhieke geschiedenis alleen dan het juiste begrip krijgt, zoodra men bereid is, den godsdienstigen factor eene eereplaats toe te kennen. Wij hebben bij voortduring getracht ons eerbiedig in te leven in het kerkelijk en godsdienstig leven der Boeren, en de Nederduitsch Gereformeerde Kerken van Zuid Afrika, in haren strijd voor heur taal en belijdenis, met aandoening gevolgd. Beide deelen van dezen naam drukken een programma uit. Verliest zij een der beide deelen van deze samenstelling; raakt zij of haar Nederduitsche taal, ot haar Gereformeerd beginsel kwijt, of beide tegelijk, dan is daarmede het einde harer geschiedenis gekomen, want zij delft haar eigen graf. In haar Gereformeerd princiep en in haar Nederduhsche taal bestaat feitelijk haar eenig bestaansrecht. Niet haar taal alleen, met uit sluiting van haar beginsel, gelijk de liberalen dat willen; niet haar gereformeerd beginsel alleen met verloochening van hare schone taal gelijk de poUtieke vogelaar haar voorzingt; maar deze beide vereenigd tot een onlosmakelijk geheel — dat is het doel, hetwelk ons bij onze studie voortdurend voer oogen heeft gestaan. Andermaal doen wij een beroep op allen, die onze zwakke pogingen verstaan, om ons krachtig te steunen. Wij weten het maar al te goed en zijn er diep van doordrongen, dat wij verre beneden ons ideaal bleven en blijven zullen. Toch kunnen wij niet anders dan innige dankbaarheid gevoelen voor allen, die ons in staat willen stellen, onzen arbeid althans zoo goed mogelijk te volbrengen; maar ons laatste woord zal moeten zijn; Solt Deo gloria.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen