Predikantstractementen.

Dr, van Lonkhuyzen zendt ons het vol­ I gende schrijven :

Regaling voor Predikantstractementen.

Hooggeachte Redacteur.

Mijn keikeraad droeg mij op bij uw artikel, getiteld; De juiste we^l eenigekantteekeningen te maken. De classis die u in uw stuk op het oog hebt, kan, daar er geen andere classis deze ïaak ter hand nam, slechts de classis Woerden 2ijn. Da regeling in deze classis werd door de kerk van Aarlanderveen voorgesteld; vandaar dat de kerkeraad meende wel voor de classis Woerden bij u te mogen opkomen, Ea dat is wel noodig. Hoezeer in den regel uw helder oordeel lovende, komt het ons ectiter voor, dat 1 in de bespreking van bovengemelde regeling geheel bezijden de plank zijt. Waarschijnlijk had u het door de classis Woerden onlangs genomen besluit niet voor u, maar hebt u het alleen uit de herinnering becritiseerd; anders is ons uw critiek onverklaarbaar. Wat toch is de zaak ?

I°. Is er geen sprake van een opleggen van boven af, bij wijze van een hiërarchisch bestuur, net besluit begint: „de kerken verplichten zich", Met algemeen goedvinden verbonden de kerken MchstfUe, En dat staat haar toch vrij. En waartoe verbonden zij zich?

2°-Er staat niet in dat besluit, AaX & & kerken Minstens ƒ 1000 zullen opbrengen, ook als zij öaartoe ni«t bij «aehte zijn, dat ware zeker onredelijk; maat de kerken spreken uit dat deze ïom 't minste moet zijn waar een predikant in deze «treek eenigszins van leven kan, en nu verplichten zij zich dit aan de predikanten te geven, ofi voorwaarde dat de rijkere kerken haar daarbij zoo noodig helpen. Geen oogenblik hebben dan ook de armere keiken met een leeraar bezwaar tegen deze regeling gemaakt; hiervan kon alleen sprake zijn bij de rijkere, die moesten bijbetalen. Toch hebben deze met groote liefde haar steun toegezegd om hel ontbrekende bij te betalen.

3°. Van onbillijkheid kan hier ook geen sprake zijn daar in 't besluit de deur is opengehouden opdat, zoo een bemiddelde predikant of een andere, niet dat tiactement verlangt, door een arme kerk voor minder dan f 1000 kan beroepen worden.

Vrage: waar is hier de „onwettigheid", onredelijkheid" en „onbillijkheid"?

Integendeel, moet niet het voorbeeld van de classe Woerden geloofd en aanbevolen worden, waar de sterkere kerken, toch al met veel lasten bezwaard en welke ook heel veel voor de zending doen toch zonder vermindering van dat alles, belangrijke tekorten vooi de minima bij de kleineie kerken willen helpen dekken, en zoo elkander willen helpen behoorlijk de predikanten te onderhouden.

„En nu uw voorslag op Hollandias voetspoor. U beveelt Paulus' weg, een aardsch beroep bij den dienst des Woords, voor de predikanten aan? Is dat ernst? Waarom dan niet liever een anderen weg van Paulus aanbevolen, den ongehuwden staat? Er is in Paulus woorden meer aanbeveling voor dien weg, dan voor den weg van zijn tenten-maken. En toch zoudt u zeker niet den ongehuwden staat willen aar: bevelen. En ik geloof dat u üaarin gelijk zoudt hebben. Derhalve — men zoeke niet uit des apostels voorbeeld iets voor éspredikanten van onzen tijd afteleiden. De verhouding.? n zijn geheel ongelijk. En denk eens in : wat zouden onze predikanten moeten doen? Boer worden, of bloemist, of fabrikant, of handelsman ? Alsof ze dat in eenmaal zouden kunnen en tegelijk met hun Latijn en Grieksch geleerd hebben ? Het resultaat zou wesen: nog dieper in de armoede en straks onder de schulden begraven. En waar bleef dan de studie, waar 't hart voor de gemeente, waarde zielszorg, waar de achting zoowel van die bin nen zijn als van die buiten zijn? Laat ons als theoretici met dergelijke voorstellen ons toch niet bespottelijk maken bij de mannen van de praktijk. Geloof me, het zijn studeerkamerhersenschimmen en niets meer.

Integendeel, ik zou u bidden: lees het besluit van de classis Woerden nog eens over, en zie of u niet van harte kunt aanbevelen den weg van de classis Woerden : dat de rijkere kerken de armere helpen. Mij dunkt, dat is een goed Gereformeerde weg en öie althans bij denschreienden nood eenigszins tot dadelijken steun leidt. Verleden week kreeg ik nog een brief van een predikant, die mij schreef over een anderen predikant op een dorp in Drenthe, een „weibestudeerd, goed en ij-verig man" die een groot gezin heeft, en zuchtend zija weg moest gaan, met een tracleraent v& nf ^00, zeg'gfi vijfhonderd gulden. Voor 't geheele gezin! En nog een reeks van treurige voorbeelden werd mij mee gedeeld, hoe men „leven" moet. Zou het nu zoo „ongereformeerd", „onwettig", „onredelijk" en „onbillijk" zijn, als de classis of provincie 2ulke zwakke kerken hielpen, als deze oor deelden, dat haar predikanten toch minstens 1000 noodig hadden ? En dat was toch waarlijk geen weelde.

Met de meeste hoogachting

Uw dw. en heilb. br.

Aarlanderveen, 17 Dec, igo6.

Gelijk men zich herinneren zal, hebben we met opzet ons onthouden van een bepaalde classis te noemen en ging onze critiek niet zoozeer tegen het besluit der classis Woerden, maar tegen de richting om door een classis of synode te laten vaststellen, op welk miniraumtractemerst een gemeente alleen beroepen mocht. Voor een goed verstaander was tusschsn de regels door wel te lezen zelfs, vi-elke elementen in het Woerder besluit onze sympathie hadden. Met name v/ezea we er op, dat een vrijwillige verblntsnis van een zeker aantal kerken tegenover elkander, om het tractement op een bepaald minimum vast te stellen, ons niet ongeoorloofd leek; en evenzeer prezen v/e het denkbeeld aan, dat rijkere kerken aan minvermogenden steun zouden bieden. Juist dis lichtpunten, waarop Dr. van Loakhuysen wijst, zijn dus uitdrukkelijk door ons gememoreerd. Wel een bewijs, dat onze memorie nog niet zoo gebrekkig is, als onze criticus ons aanwrijft.

Toch heeft Dr, vaa Lonkhuyzen volkomen terecht gevoeld, dat onze critiek ook het door hem ingediende voorstel gold. De zaak is nl. deze, dat dit voorstel uit zeer heterogene elementen bestaat, die feitelijk met elkaar ia strijd zijn. Het begin van het voorstel luidt: de classis besluit derhalve: er zal in geene kerk een predikant of candidaat beroepen worden op minder danfiooa met genot van pastorie of vergoeding van huishuur. Wel wordt vervolgens bepaald, dat het tractement ook minder mag zijn, wanneer de beroepen predikant daarmede genoegen neemt, maar ia dat geval, zoo staat er, moet de classis daartoe verlof geven. Da Classis stelt dus het minimumtractement vast, en de Classis geeft verlof, om daarvan af te wijken. Wanneer in het tweede deel van het voorstel nu gezegd wordt, dat de Kerken, die du-sver geen ƒ1000 gaven, zich verplichten het tractement op het minimum te brengen, dan voelt ieder hoe hier de logica zoek is. Een Classis kan nooit besluiten, dat de kerken zich verplichten zullen. Wie zich zelf verplicht handelt vrij, doet het niet omdat een ander het besluit, maar omdat hij het zelf wil. Een besluit daarentegen oefent juist dwang en eischt gehoorzaamheid. Beide termen van dit voorstel zijn dus met elkaar in strijd. Want of men al opmerkt dat dit besluit in de Classis Woerden met algemeene stemmen genomen is, baat niets, voor wat het beginsel aangaat. Gesteld, dat een of meer kerken tegengestemd hadden, dan zou het besluit met meerderheid van stemmen toch wettig genomen en dus van kracht zijn geweest. Bovendien geldt dit besluit ook voor de toekomst, en wanneer later een gemeente van oordeel is dat in haar geval dit besluit niet geldt, zal ze aan de Classis w^& /moeten vragen om er van af te wiiken. De plaatselijke zelfstandigheid der Kerk is door dit alles metterdaad op zeer ernstige wijze aangerand, en we hopen, dat de Classis Woerden zelf dit zal inzien en deze hiërarchische elementen alsnog uit haar besluit wegnemen zal.

We hebben, om aan al deze verwarring te ontkomen, het geval zuiver gesteld en niet het gecompliceerde voorstel van Woerden genomen, waarin allerlei tegenstrijdige elementen vermengd liggen. En we deden dat te liever omdat we zelfs den schijn wilden mijden, alsof onze critiek een bepaalde classis gold. Het was ons alleen te doen om te waarschuwen tegen een o. i, verkeerd beginsel.

Dat Dr. van Lonkhuyzen zoo warm en bezield opkomt voor de verbetering der predikantstractementen waardeerea we te meer, omdat van persoonlijk belang hierbij geen sprake is. Maar waardeering sluit critiek niet uit. En we blijven volhouden, dat het geneesmiddel niet schuilt in besluiten van boven af opgelegd, waardoor aan de zelfstandigheid der Kerken v/ordt te kort gedaan, maar in een krachtige prediking tot de conscientie, dat de bestaande toestand zonde is voor God.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen