Ook in Zutfen

Ook in Zutfen is, gelijk de kranten meldden, de aanval der vrijzinnigen op het kiescollege gelukt, zoodat weer een nieuwe zegegraal van de actie der modernen te boeken valt.

Te onbegr^pdijker is het daarom, dat noch in de persorganen, noch op de ver gaderingen der Coniessioneelen de alarm klok geluid wordt, om tegen dit dreigend gevaar van een moderne invasie te waar' schuwen of tot krachtiger tegenweer te prikkelen.

Het hééft soms den schijn, alsof voor de orthodoxen in de Hervormde Kerk de voornaamste vijand niet te zoeken is in de modernen of ethischen, maar in de Gereformeerde broeders bulten de Hervormde Kerk. Niettegenstaande men er op roemt, dat er bijna geen „overgangen" uit de Hervormde Kerk naar de Gereformeerde Kerken meer plaats vinden, en eer omgekeerd stroomen van kerkgangers uit de Gerefor meerde Kerken terugkeeren naar de Hervormde Kerk om daar naar Gereformeerde predikers te hooren, gaat men toch voort met al zijn batterijen te richten op onze Gereformeerde Kerken, alsof in haar het ge vaar voor de Hervormde Kerk school. Men kan nauwelijks, een blad in handen nemen van deze Gereformeerde broederen in de Hervormde Eerk, of er wordt gewaarschuwd tegen de zonde van het separatisme, er worden de donkerste schilderingen opge hangen van het enghartig kerkisme, van den dorren en geesteloozen toestand in onze Kerken, van de verdeeldheid en broedertwist, die in onze kringen zou heerschen En zelfs wanneer een enkele maal een toon van meerdere waardeering voor onze Ker ken te beluisteren valt, zooals onlangs in de historische teekecing van Dr. Wage naar van Rotterdam, dan dient die lof toch in hoofdzaak, om de Hervormde broeders te waarschuwen, dat de Gereformeerde Kerken almeer sis concurrente der Her vormde Kerk optreden en zij de Volkskerk dreigen te verdringen van de ..haar wettig toekomende plaats.

Nu kunnen we, op het standpunt deze' broederen ons verplaatsende, wel begrijpen, dat ze bovenal beducht zijn voor verzwakking van hui\ eigen groep, hetzij door individueel en overgang van leden der Hervormde Kerk naar onze Kerken of doordat een nieuwe „Separatie"-beweging ontstaan zou, die een exodus in massa zou ten gevolge hebben. Zelfs erkennen we, dat het verschil tusschen ons en hen, voorzoover ze bewuste voorstanders zijn van de zoogenaamde volkskerk, een zeer ernstig en principieel geschil is, dat tot polemiek dringt, opdat over en weer de beginselen, die hierbij in het spel zijn, in het licht gesteld worden.

Maar al iaat daardoor de ietwat geprik kelde toon, dien deze broeders tegen onze Kerken aanslaan, zich wel verklaren, toch zal het voor de Gereformeerde broeders in de Hervormde Kerk op den duur niet anders dan schade wezen, wanneer ze alleen in deze polemiek tegen onze Gereformeerde Kerken kracht zoeken. Het gevaar van afbrokkeling naar oizen kant is heusch zoo groot niet, om een dergelijke polemiek te rechtvaardigen Veel grooter is het gevaar, dat de Gereformeerden in de Hervormde Kerk bedreigt van de vereenigde actie van modernen en ethi schen. Zou het daarom geen tijd worden, dat de batterij eens gekeerd werd tegen dezen vijand in eigen huis? Hoeveel ver schil er tusschen ons en deze Gereformeerde broeders mag wezen wat kerkelijk inzicht betreft, we zijn ten slotte toch één in de heerlijke belijdenis, door onze Vaderen ons overgeleverd; we willen beiden toch niet anders dan de Gereformeerde beginselen weer tot heerschappij brengen onder ons volk; er is toch een band des bloeds, die ons saam verbindt.

Onze strijd gaat dan ook nooit tegen deze Gereformeerde broeders als zoodanig, maar wel tegen de Hervormde Kerk, tegen de Synodale organisatie, tegen de verloochening van Christus' Koningschap, die in de Hervormde Kerk wordt gevonden. En waar ze zelf onder deze onschriftuurlijke en ongereformeerde organisatie zuchten en hun streven geen ander is, dan om de Hervormde Kerk weer onder de heerschappij van Gods Woord te brengen, daar is in den grond hun strijd en de onze één, ook al verschillen we over den weg en de middelen, die daartoe leiden moeten.

En toch schijnt het soms, alsof bij deze broeders in de Hervormde Kerk veel meer kerkelijke naijver den toon aangeeft, dan dat het hun in de eerste plaats te doen «ou zijn om versterking van het Gereformeerde element in ons volksleven. Er is niet zelden een overgroote vriendelijkheid voor de ethische „vrienden", wier beginselen men in menig opzicht waardeert en over wier prijsgeven van de Schrift maar zeer weinig gerept wordt. Men wisselt beleefdheden met de neo-Kohlbruggianen, met A z K d b a t d ie men gaarne op voet van goede nabuurschap staat, zonder dat men opkomt tegen hun valsche lijdelijkheidstheorie. Zelfs bij de modernen weet men nog allerlei goeds te ontdekken, vooral nu een meer mystieke stroom onder hen weer de overhand kreeg. Alleen zoodra het de Gereformeerden buiten de Hervormde Kerk geldt, wordt het hoofd bedenkelijk geschud en allerlei klacht over eigenwilligheid, ontrouw aan de „Kerk der Vaderen" en schending van de belijdenis over ons uitgestort.

Dat men daardoor in de Hervormde Kerk het Gereformeerde element niet versterkt, maar verzwakt, spreekt vanzelf. Bij het volk is er ook in de Hervormde Kerk nog een sterke begeerte om de Gereformeerde prediking te hooren. Waar een Gereformeerd prediker optreedt, stroomt de Kerk voi. De grondtoon van ons Protestantsch kerkelijk leven verloochent zich nog niet. Het is Gereformeerd. Hoeveel stormen er over ons volk zijn heengegaan, het karakter, dat de Reformatie en een historie van drie eeuwen in ons volk hebben ingebeiteld, is nog niet uitgewischt. Zoodra ge de Gereformeerde waarheid predikt, hebt ge het hart van ons volk weer gegrepen. Zelfs in de Hervormde Kerk blijkt dit telkens opnieuw.

Maar des te ernstiger is daarom de verantwoordelijkheid, die op de leidslieden van dit volk rust. Wordt dit volk niet telkens gewaarschuwd teg6n de dwalingen en afwijkingen van onzen tijd; leert men het, dat al deze afwijkende richtingen in de Hervormde Kerk een wettig bestaansrecht hebben, zoolang geen Syaode uitspraak heeft gedaan over haar bedenkingen tegen de belijdenis; houdt men het volk .telkens weer voor, dat al deze „gedoopten", al is er van de meest fundamenteele stukken van ons Christelijk geloof niets meer bq hen over, toch als wettige leden der Kerk en als „gdoovigen" moeten beschouwd worden; houdt men aan ét fictie vast van de Gereformeerde volkskerk, dan verslapt men de energie, dan dooft men de geestdrift en werkt men zelfin de hand, dat het modernisme weer triomfen vieren gaat.

We staan buiten de Hervormde Kerken we veroordeelen haar organisatie. Maar dit neemt niet weg, dat we met belangstelling de ontwikkeling van haar leven gadeslaan, waar ze nog zulk een breede plaats in ons volksleven inneemt en nog zoovele onzer Gereformeerde broeders tot haar behooren. Calvijn beweerde, dat God zelfs aan de Roonische Kerk nog geen scheids'brief gegeveu had, en elk reformatorisch streven in de Roomsche Kerk had de sympathie van zijn hart. Hoeveel te meer geldt dit van ons ten opzichte van de Hervormde Kerk. Niets zou ons liever sijn, dan wanneer de machtige Gereformeerde beweging die ons volksleven weer heeft aangegrepen, ook in haar midden zoo krachtig doorwerkte, dat de banden der Synodale organisatie verbrok< : n werden en de Gereformeerde belijdenis weer in eere werd hersteld.

Daarom betreuren we, dat het modernisms opnieuw het hoofd opsteekt, den verloren invloed op het kerkelijk leven herwint en ce eene vesting na de andere voor de orthv: > doxte verloren gaat. En we bidden God den Heere, dat Hij de oogen der Gereformeerden in de Hervormde Kerk openen mog'% opdat ze leeren inzien, hoe de schuld daarvan zeker voor een niet gering deel ook bij hen zelf te zoeken is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen