Buitenland.

Duitschland. Pro en contra T r a u b. Tatho-

De opperkerkeraad der Pruisische landskerk heeft den predikant Jatho te Keulen, die gelijk wij mededeelden aangeklaagd is wegens zijn moderne gevoelens, gehoord; ook het Consistorium van Koblenz en vertegenwoordigers der Keulsche gemeente zijn voor dat lichaam verschenen, en daarna heeft het de zaak aan het „SpruchcoUegium" overgegeven. Dit college bestaat uit dertien leden en heeft nu uit te maken, of eene verdere werkzaamheid van Jatho in de landskerk, met de positie die hij in zijn leeringen tot de belijdenis der kerk inneemt, nog yereenigbaar is. Voor het nemen van een besluit IS noodig, dat alle leden aanwezig zijn en dat twee derden hunner er zich voor verklaren.

De vrienden van Jatho zijn nu sterk aan het werken gegaan om het SpruchcoUegium te laten gevoelen, dat Jatho velen achter zich heeft.

De predikant Radecke uit Keulen heeft zich naar Berlijn begeven, om aldaar in een groote vergadering over de zaak Jatho te spreken. Het Berhjnsche Consistorie had te voren de Berhjnsche predikanten laten weten, dat zij aan die demonstratie ten gunste van Jatho niet mochten deelnemen. De Duitsche protestantenbond met nog twee andere moderne vereenigmgen hadden de vergadering saamgeroepen: waaruit bleek dat men van plan was stemming te maken voor Jatho en tegen het „SpruchcoUegium '. Het consistorie gaf den predikanten te kennen, dat volgens den Opperkerkeraad deelnemen aan de vergadering als „misbruik" moet opgevat worden. Desniettegenstaande waren onderscheidene predikanten ter vergadering.

Ook te Hamm in Westfalen werd den aö'sten I •^"..„^°" de „vrienden van Evangelische vrijheid eene samenkomst gehouden om te tooueu, dat men met mannen als Traub en Jatho sympathiseert. Maar die vergadering liep anders uit als men verwacht had. De gemeenteleden wilden Traub toonen, dat verreweg het grootste deel van de Kerk dier plaats niet met zijn leersteUingen medegaat. En zoo is het geschied. Traub sprak eerst over den „kerkelijkstaatkundigen toestand" en wel over de verhouding tot Rome, en daarna lichtte hij de geloofsbelijdenis van Jatho toe. Hij deed dit op zulk een ruwe wijze, dat de vergadering er over ontzet was en zich verbaasde dat een predikant der landskerk meeningen durfde uitspreken, die zoo geheel in strijd zijn met hetgeen een Christen als heilig en dierbaar heeft leeren kennen.

Men bleef hem het antwoord niet schuldig. Eerst namen achtereenvolgens drie predikanten het woord en daarna een reeks gemeenteleden, om aan te toonen hoe onhoudbaar en troosteloos de leeringen van Traub en Jatho zijn. Van de vrienden van Traub sprak aUeen een onderwijzer, en dit nog wel om zich tegen een verwijt dat hem, den onderwijzer, gedaan was, te verdedigen. In een lang slotwoord poogde Traub tevergeefs de ernstige bezwaren die tegen zijn leer ingebracht werden, te weerleggen. Niet één van de aanwezige , , vrijheidsvrienden", vondeen woord tot verdediging van Traub. Aan het einde der vergadering hief de vergadering spontaan het lied van Luther aan: „Das Wort sle sollen lassen stahn, und kein Dank dazu fiaben" (gij zult het Woord Gods niet aantasten en geen gedachte daaraan toevoegen). Bij het uiteengaan werd aan de zaaldeuren, het vlugschrift: „Auf für positives Christentum", uitgedeeld. Traub en zijn vrienden hebben uit deze vergadering duidelijk geleerd, dat het volk te Hamm niet van zijn modernisme gediend is.

Rusland. Reactie,

Er verscheen dezer dagen in Rusland eene brochure, ; waaruit blijkt wat de Russisch naticnalistische partij onder gewetensvrijheid verstaat.

De inhoud is de volgende: lO, De „orthodoxe" kerk heeft alle rechten. Het is verboden die kerk te verlaten en tot eene andere kerk over te gaan. AUe kinderen uit een gemengd huwelijk geboren, waarvan een der echtgenooten tot de orthodoxe kerk behoort, moeten naar den orthodoxen ritus gedoopt worden. De Staat geeft aUeen aan de orthodoxe kerk finantiëele hulp voor het bouwen van kerken en scholen, en voor het salarieeren van geestelijken. Een bijzondere raad voor" kerkelijke zaken moet worden ingesteld, die te beslissen heeft hoeveel geld de kerk zal ontvangen. 2". AUe andere godsdienstige gemeenschappen worden als private vereenigingen erkend, die aan de voor ieder geldende burgerlijke wetten onderworpen zijn. Bij het behandelen van kerkelijke zaken moet de Russische taal gebruikt worden. Het bestuur van elke godsdienstige gemeenschap moet zijn zetel in Rusland hebben (en de paus? ) Wanneer finantiëele steun noodig is, kunnen de nietorthodoxe gemeenschappen deze door de Keizerlijke genade verkrijgen, maar op'voorstel van bijzondere geestelijke comhé's. Het toezicht op die gemeenschappen wordt uitgeoefend om door het departement van Binnenlandsche Zaken. Dit departement heeft de bevoegdheid toestemming te geven tot en het toezicht te houden over godsdienstige vergaderingen en congressen (synoden ? ). Geen scholen noch academiën mogen geopend worden zonder toestemming van het departement van Binnenlandsche Zaken. Op alle scholen moet Russisch gesproken worden, evenals op kerkelijke vergaderingen. In de scholen der niet-orthodoxen en op hunne vergaderingen moet altijd een lid der orthodoxe kerk aanwezig zijn. 30, De oudgeloovigen en andere Russische secten, die den Staat niet vijandig zijn, kunnen voorrechten erlangen, wanneer deze voor de orthodoxie niet schadelijk zijn. Het opzicht over die secten is aan het departement van Binnenlandsche Zaken toevertrouwd.

Dit program, dat wij verkort wedergaven, is zoo buitensporig, dat men geneigd is te betwijfelen of het wel ernstig gemeend is. Maar een Russisch blad, de Okr, Euss., beschouwt het als ernstig en drukt het in zijn geheel in een bijblad af. Dan blijkt er uit, dat er in Rus. land eene partij aan het werk is, die zich de „nationalistische" noemt, welke zooveel mogelijk poogt de belofte van den Czaar om in zijn land volledige gewetensvrijheid te geven, tot een doode letter te maken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen