Uit de Pers.

Ds. Fernhout heeft in de Utrechtsche Kerk' bede een bacteriologisch onderzoek ingesteld naar collegialistische bacillen in onze Gereformeerde Kerken en komt tot de conclusie, dat we er niet geheel vrij van zijn.

Maar we laten hem zelf 't woord:

Het collegialisme schijnt een buitengewone, bijna fascineerende bekoring te hebben.

Rome heeft er zijn kracht in gezocht. De Hervormden kunnen zich schier geen kerkelijk leven denken dan in collegialistischen vorm. De Christelijke Gereformeerde Kerk van vóór '92 had zich bijna weer in zijn strik laten vangen, De nieuw-Christelijke Gereformeerden varen nog altoos in zijn zuiging. En zelfs onze Gereformeerde Kerken, die het welbewust en met grooten nadruk verwierpen, schijnen zijn zuurdeesem nog maar altoos moeilijk geheel te kunnen uitzuiveren.

Niet, dat men het ergens onder ons principieel voor 't collegialisme opnemen zou.

Dààrvoor kennen we het te goed in zijn on-en tegenschriftuurl^k karakter, en hebben we te bitter zijn ontzielende werking ondervonden.

Maar nog altoos blijkt ook onder ons, hoe licht de collegialistische bacil, al is het voorloopig oog alleen in 't spraakgebruik, weer binnendringt.

Een enkel voorbeeld.

Het is niets ongewoane, dat een zoogenaamde doop-attestatie verklaart, dat N N. door den Doop lid is van de Gereformeerde Kerk in Nederland.

Nu kàn dat — en we zijn overtuigd dat het menigmaal inderdaad het geval is — in goeden zin bedoeld zijn.

Het »de Gereformeerde Kerk« kkn daarbij bedoeld [zijn als soort •oaaxa. En natuurlijk is er dan tegen de formule geen.principieel bezwaar. Ofschoon het ons, om geen verkeerde voosstellingen in het leven te roepen of te voeden, toch altoos veiliger toeschijnt de plaatselijke kerk te noemen waarin iemand door den Doop werd opgenomen, of als men — gelijk ons vroeger bleek dat bij sommige broeders iaderdaad het geval is — dddrtegen bezwaar heeft, van »de Christelijke Kerk* in't algemeen te spreken.

We vreezen evenwel dat dere wijze van uitdrukking niet zelden minder onschuldig is, en een vermomd collegialisme tot achtergrond heeft.

En we vinden daarvoor grond Jin den vorm, v/aarin enkele kerken onder ons nog altoos attesteeren aangaande belijdende lidmaten.

Af en toe valt u nog een attestatie in handen waarin verklaard wordt, dat N.N. toegelaten is ten H. Avondmaal in »de Gereformeerde Kerk in Nederlands, en dat hij daarom wordt aanbevolen in het herderlijk opzicht der Opzieners van »de Gereformeerde Gemeente te XÏ. Hier hebben we, in die onderscheiding van yiKerka. als 't algemeeae en van •nGemeenten ais het bizondere, het coUegialistisch spraakgebruik ten voeten uit.

En dat dit niet altoos een vergissing is, maar omtijds zijn grond heeft in een collegialistische pvatting van het attesteeren, is ons meer dan éns gebleken, als we de verplichting van de eene laatselijke kerk om de attestatie van de andere e aanvaarden, hoorden afleiden, niet uit het vrijillig gesloten, en in de Kerkenordening omschreen verband tusschen zelfstandige plaatselijke erken, maar uit het (gefingeerde) feit, dat iemand ie lidmaat is van de (gefingeerde) Gereformeerde Kerk« in Nederland, eo ipso ook lidmaat is van en plaatselijke Gereformeerde sGemeentei.

En er is nog iets dat bewijst, hoezeer we aldoor oor 't indringen van collegialistische bacillen op nze hoede moeten zijn.

Het trof ons dat we in de laatste weken in een - of s tal korte verslagen, van classica^e vergadeingen lazen dat eene of' andere kerk van baar lassis t> toestemming(i. vroeg — éénmaal lazen w elfs Tiverlofn — om over te gaan tot de tweede ermaning naar Art. 77 van de Kerkenordening. Deze wijze van uitdrukking achten we al zéér bedenkelijk.

Ze gaat uit van een verhouding der plaatselijke kerken tot de meerdere vergaderingen die thuis oort in een coUegialistisch kerkverband als het Hervormde, maar die ten eenenmale in strijd is met de zelfstandigheid der plaatselijke kerken zooals ons gereformeerd kerkverband [die in eere houdt.

Onze Kerkorde weet dan ook niet van «toestemming» of »verlof«, die eea kerk van de Classis zou moeten vragen vóór ze overgaat tot de tweede openbare vermaning.

De K." O. spreekt alleen van - Dadviesn dat ze te vragen heeft. En »adviesc( of »oordeek is gansch wat anders dan «toestemming of verlofs«. — Toestemming of verlof veronderstelt haar gebondenheid aan 't oordeel der Classis. Advies laat haar vrijheid en zelfstandigheid onaangetast.

Uit den aard der zaak zal een kerk in zóó ernstige en teedere aangelegenheid als de openbare vermaning met het noemen van den naam des gecensureerden, aan het advies der Classis — dat ze immers door aanvaarding van 't kerkverband, zooals de K. O. het omschrijft, zelve toonde tebegeeren — groote waarde hechten en zal ze zich daaraan in den regel ook conformeeren.

Maar binden doet het haar niet. Ze behoudt haar volle vrijheid, om, als 't oordeel der Classis haar niet bevredigt, naar eigen inzicht te handelen. En dat k^n ook niet anders. Want niet de Classis, maar zij zelve draagt ten slotte voor God en menschen de volle verantwoordelijkheid van de tuchtoefening. Iets wat niet mogelijk was, zoo ze gehouden was om, met terzijdestelling van haar eigen oordeel, te handelen naar 't gevoelen der Classis.

We meenen daarom dat het noodig is tegen dit met beginselen en letter van onze K. O. strijdig spraakgebruik èn in attestetiën èn bij het vragen van het advies der Classis naar art. 77 K. O. te waarschuwen.

Een valsch spraakgebruik gewent aan valsche voorstellingen, en valsche voorstellingen vervalschen onze handelingen, straks ook de verhou-' dingen.

Vooral in een tijd als de onze, waarin de centralisatie zucht in de lucht zit en gemis aan geestkracht en moed voor zelfstandigheid eigen verantwoordelijkheid pogen af te wentelen op de massa, is waakzaamheid voor haar zelfstandigheid onzen kerken met dubbelen nadruk geboden.

Gelukkig schuilt bet gevaar alleen nog in de woorden en termen. Maar het is toch goed, dat Ds. Fernhout er op wees.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen