Op ’t agendum onzer a. s. Synode

Amsterdam, 20 Februari 1914.

Op ’t agendum onzer a. s. Synode zullen, behalve de reeds genoemde voorstellen in .zake een nieuwe bijbelvertaling, de revisie van onze belijdenisschriften en liturgie en de invoering van een gezangenbundel, ook tUfee punten aan de orde komen, die beide met de theologische studenten in nauw verband staan en waarover we evenzeer een enkel woord wenschen te zeggen.

Het eerste punt raakt het preekverbod, dat dé Synode van Amsterdam in 1908 heeft genomen en dat de Synode van - /Jwolle heeft bekrachtigd. Zooals blijkt, kan j een deel der Kerken in dat preekverbod zich nog ahoos niet vinden en zijn daarom op meer .V'dan een classicale vergadering voorstellen ingediend om dit preekverbod wedïEF in te trekken.

Er. ligt in deze voorstellen een eerlijkheid, die we op prijs stellen., Het is toch bekend genoeg, dat tal van Kerken het met de besluiten der genoemde Synodes niet eens zijn, en meenen, dat het zoowel in het belang der Kerken als der studenten is, dat de gelegenheid om te preeken hun vergund wordt. Ook Prof. Bouwman heeft daarvoor in de Bazuin c& n pleidooi gevoerd, gelijk hij evenzeer op de Synode te Zwolle reeds een tegenstander van dit preekverbod bleek te zijn.Tegen het uiten van deze afwijkende meening hebben-we op zich zelf geen het minste bezwaar. Geen Kerk; en zelfs geen 'Hoogleeraar in dienst der Kerken, behoeft met elk Synodaal besluit in te stemmen. Indien de Kerken, die met dit besluit het niet eens zijn, de zaak dan ook opnieuw ter Synode hadden gebracht en behoorlijke argumenten hadden aangevoerd, waarom ze de Synode verzochten op dit besluit terug te komen, dan zou dit de rechte en ordelijke weg geweest zijn. Intusschen heeft men dezen weg niet gevolgd; verschillende Kerken hebben aan het besluit van de beide genoemde Synodes zich eenvoudig niet gestoord en toch studenten uitgenoodigd om een' stichtelijk woord te spreken, en niet weinig studenten zijn voor deze verleiding bezweken en hebben trots het verbod der Synode toch gepreekt. Natuurlijk werd zulk een studenten-preek dan niet officieel op 't predikbeurten briefje vermeld; de overtreding van 't Synodaal verbod zou dan al te zeer in de oogen gesprongen zijn, en het feit zou officieel kunnen geconstateerd en de betrokken studenten en Kerken ter verantwoording kunnen geroepen zijn. Neen, men smokkelde ; op 't predikbeurtenlijstje werd geen naam ingevuld, maar wel werd van den kansel te voren meegedeeld, welke student den volgenden Zondag zou optreden. 'Was dit nu een enkele maal geschied in een achteraf dorpje, waar men om hulp in den nood doodverlegen zat, zoo zoirden we daarop geen captie maken. Maar het is bekend genoeg, dat van zulk een exceptie geen sprake is; èr zijn plattelandskerken waar het preeken van studenten schering en inslag is; we zouden ze desgevraagd met name kunnen noemen ; en niet alleen dorpskerken storen zich niet aan dit Synodaal verbod, maar zelfs in hoofdkerken van de Noordelijke provincies heeft men studenten-laten optreden.

Een dergelijke toestand nu is metterdaad in geen enkel opzicht te rechtvaardigen, en het kan kwalijk ontkend worden, dat daardoor een independentistisch streven in onze Kerken wordt binnengevoerd, dat zeer gevaarlijke gevolgen kan hebben Want indien een deel onzer Kerken meent, dat ze op dit eene punt niet verplicht zijn een stellig en bij herhaling door onze Synodes uitgesproken besluit na te komen, dan is er geen enkele reden, waarom een ander deel der Kerken dit niet even goed ten opzichte van een ander besluit zou mogen doen. Het slechte voor beeld door deze Kerken gegeven, zou aanstekelijk gaan werken; elke band van kerkelijke orde was dan verbroken, en iedere Kerk zou kunnen doen, wat goed was in haar oogen. Vergeet daarbij niet, dat er wel niet één Synodaal besluit is, waarmede alle Kerken het geheel eens zijn. Zelfs op onze Synodes worden de beslissingen gewoonlijk met meerderheid van stemmen genomen. Heeft dus bij ieder voorkomend geval de minderheid, die het met de beslissing der meerderheid niet eens is, het recht, dit besluit eenvoudig niet uit te voeren, dan wordt daarmede het besluit feitelijk krachteloos gemaakt Het is dan ook niet in te zien, waarom men dan nog Synodes zoude behoeven te houden. Synodes kosten veel geld en rooven veel tijd. Men schaffe ze dan eenvoudig af en late iedere Kerk haar eigen gang gaan.

Vooral in dit geval nu klemt dit bezwaar te meer, omdat de niet-nakoming door een deel der Kerken van het genoemde Synodaal besluit inzake het preekverbod, geen geringe nadeelen meebrengt voor degenen, die zich wel aan deze beslissing der Synode wenschen te houden. We bedoe len daarmede niet in de eerste plaats, dat dit uit preeken gaan van sommige stu denten voor hen een bron van inkom sten oplevert, die de andere studenten missen moeten, ook al schuilt hierin reeds een niet gering onrecht. Veel erger is, dat dit preeken voor deze studenten ook nog andere niet gering te schatten voordeelen meebrengt. Wanneer ze geregeld eiken Zondag optreden, krijgen ze daardoor een gemakkelijkheid in het preeken, die de anderen niet hebben; ze raken voorts bekend bij de gemeenten, en hebben kans terstond na hun praeparatoir examen de noodige beroepen te krijgen. Het is zelfs voorgekomen, dat de Kerkeraden reeds met het geteekende beroep op de classisvergadering kwamen, waar de student nog praeparatoir geëxamineerd moest worden, om terstond na gunstigen afloop van het examen het beroep hem te overhandigen. Zoo hebben de studenten, die aan het S> -nodale verbod zich niet storen, allerlei voordeelen; ze hebben een aardige bijverdienste; ze krijgen door zich te oefenen een groote gemakkelijkheid in het preeken, en ze zijn zeker, dat ze na hun praeparatoir examen hun naam met tal van beroepen in de krant vermeld zien. De studenten daarentegen, die aan dit Synodaal verbod zich houden, komen daardoor in een zeer ongunstige conditie; ze moeten na hun praeparatoir examen pas beginnen met te preeken, en missen dan de noodige geoefendheid ; ze moeten dientengevolge veel langer wachten totdat ze een beroep krijgen, en uist dat lange wachten op een beroep geeft dan allicht aan vacante Kerken den indruk, dat er aan dezen candidaat toch wel een steekje los moet wezen.

Een dergelijken toestand nu mag de S)'node niet langer bestendigen. Dat de overtreding van-het Synodale gebod in hoofdzaak plaats vindt door de studenten van de eigen inrichting der Kerken, welke studenten in de eerste plaats eeii goed exempel van gehoorzaamheid hadden te geven, is een bij ieder bekend feit. De studenten der Vrije Universiteit daarentegen, die in eigen kring met loffélijketi ijver toezicht houden, dat aan het Synodaal verbod de hand gehouden wordt, worden de dupe van de historie. En er ontstaat daardoor tusschen deze be'de groepen van studenten een oneerlijke concurrentie, die kwaad bloed zet en zetten moet.

We achten het daarom zeker gewenscht, dat deze quaestie opnieuw bijt de Synode aanhangig worde gemaakt. Principieel achten we het standpunt door de Synode te Amsterdam ingenomen volkomen juist. Niemand'| behoort in de Kerken op t-e treden, dan die eerst door de Kerken geëxamineerd is. Het student-zijn op zichzelf geeft geen waarborg, dat iemand rechtzinnig is in de leer. Toch zal de Synode wel ernstig mogen overwegen, of ze ^aar verbod in dezen vorm handhaven zal of niet. Zooals het verbod thans werkt, wordt de ondeugd er door bekroonff en de deugd er door gestraft. Een van tweeën zal daarom moeten gebeuren. Of de Sj-node zal, wanneer ze bij het besluit van de Synode te Amsterdam en te Zwolle blijft, ook krachtige maat regelen moeten nemen, om te zorgen, dat dit besluit gehandhaafd wordt, door straf te bepalen voor de studenten, die dit besluit overtreden..Of wel, wanneer ze daartoe geen kans ziet, dan trekke ze dit absolute verbod in. Zooals de toestand thans is, kan hij in geen geval bestendigd blijven. Over het tweede voorstel, , dat ter Synodale tafel zal gebracht worden, om aan de studenten der Theologische school de gelegenheid te verschaffen aan deze school den graad van doctor in de Theologie te verwerven, spreken we een volgend maal.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen