Buitenland.

Denemarken.

Strijd op kerkelijk gebied.

In de Deensche staatskerk is een kerkelijke strijd ontstaan naar aanleiding van het optreden van den predikant Arboe te Rosmussen, die om zijn moderne gevoelens door zijn bisschop uit zijn ambt is ontzet. Arboe werd toen door de gemeente Vaalse op Langenland tot predikant beroepen, doch de bisschop, onder wiens ressort Vaalse behoort, weigerde hem in het ambt te bevestigen, omdat zijn gewete'n hem dit verbood. Arboe nam toen tot de rechtbank 'zijn toevlucht en teekende' tenslotte appel aan bij de hoogste rechtbank. Algemeen werd verwacht dat het hoogste rechterlijke college van Denejnarken uit zou spreken, dat Arboe uit een juridisch oogpunt met zijn gevoelens het recht had om de Èvangelisch-Luthersche landskerk te dienen.

Doch het is anders uitgekomen. Het vonnis dat uitgesproken werd, verklaarde alleen dat Arboe . geen . strafbare handeling 'gedaan had; daar hij in het „gegrond vertrouwen" gehandeld had, dat hij met zijn verkondiging nog op Evangelisch-Lutherschen grondslag stond. Denkelijk hebben de rechters opzettelijk zich niet willen inlaten niet de zuiver Theologische zijde van het vraagstuk. Het oordeel dat het Hooggerechtshof uitsprak, ging niet op de kern van de zaak in, en sloeg een vonnis dat voor verschillende uitlegging vatbaar is.

Om het ontstaan van een strijd om kerkelijke d'ngen op staatkundig terrein te ontgaan, had de minister van Eeredienst, kort voordat het vonnis door het Hooggerechtshof uitgesproken was, eeii afzonderlijk kerkministerie gevormd, aan het hoofd van welk departement een gewezen predikant, die de Grundtvigiaansche denkbeelden toegedaan is, geplaatst werd. Een wetsvoorstel, volgens hetwelk predikanten, die om de een of andere reden de bisschoppelijke approbatie niet konden verkrijgen, direkt onder het kerkministerie geplaatst werden, was wel door de gezamenlijke zeven bisschoppen van de Ev. Luth. Kerk van Denemaken goedgevonden, maar werd door het Deensche Heerenhuis, het Landsthing, verworpen.

De Kerkminister besloot, gesteund door het vonnis van het Hooggerechtshof, dat voor verschillende uitlegging vatbaar is, niettegenstaande de verwerping van zijn wetsvoorstel door het Heerenhuis, tot bevestiging van Arboe als predikant van Vaalse. Daartegen hebben echter-de zeven bisschoppen geprotesteerd. Volgens hen is de bevestiging van.een predikanf direct door den Kerkminister als achtste bisschop, een ongemotiveerde inbreuk op hunne rechten en een breuk met de eeuwenoude traditie. Daardoor is de strijd die eerst op het terrein der kerk gevoerd is, nu op dat der staatkunde overgebracht. Het is nu een kamp geworden tUsscïien de Ev. Luth. landskerk van Denemarken met' de bisschoppen aan het hoofd, en den neutralen Staat, die door den Kerkminister vertegenwoordigd wordt.

Het komt ons voor, dat de Kerkminister uitgaat van de gedachte, dat eene gemeente het recht heeft, den predikant te ontvangen, dien zij verlangt te hebben ; een der beginselen waarvan de Grundtvigianen uitgaan. Maar het voorbijgaan of op zijde zetten der bisschoppelijke macht, is in Denemarken iets ongehoords. Zij, die de landskerk een goed hart toedragen, leven in de overtuiging dat de band met het verleden der Kerk geheel wordt losgelaten, als men met den Kerkminister medegaat.

De voorstanders der "Inwendige Zending, die ongeveer op één lijn te stellen zijn met de Duitsche leden der Gemeenschapskringen, maar die meer als deze op staatkundig en kerkelijk gebied invloed uitoefenen, zouden gaarne den band, die de Kerk aan den Staat verbindt, losgemaakt zien. Op andere gronden verlangen ook de Sociaal-Democraten hetzelfde. Het vol-

gend jaar mogen de vrouwen voor de eerste maal van-haar stemrecht gebruik maken; vrouwen hebben dringend verzocht geen veranderingen op het gebied van de Kerk-te maken, tot ook zij haar invloed kunnen laten gelden, Tegelijk met de vraag, of de Kerk aan den Staat verbonden blijven zal, komt ook, de Vraag aan de orde, of op de staatsscholen nog godsdienstonderwijs zal gegeven worden. Reeds is door den „Kerkelijke landsbond", eene vereeniging van positieve elementen in de landskerk, welke jn dezen tijd van gisting geboren werd, ook een Evangelisch kerk-en schoolfonds gesticht, die zich tot taak stelt, het rationalisme te bestrijden en aan het positieve Christendom zijn gezegenden invloed, ook onder de nieuwe kerkelijke vormen die komen moeten, te verzekeren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen