Voor Kinderen.

AAN VRAGERS.

Een getrouw lezer zou gaarne zien, dat een kleine toelichting werd gegeven op een drietal punten die hij noemt. We willen dit gaarne doen. Het kan nog juist voor het jaar sluit omdat de toelichting die gevraagd wordt, maar klein is.

Onze lezer dan vraagt allereerst waartoe de leesteekens dienen, of er vaste regels voor zijn en of men die teekens niet missen kan.

Het antwoord luidt, dat die teekens dienen ter verduidelijking. Een boek zonder punten of komma's zou onleesbaar zijn. Vaste regels voor het gebruik bestaan er heel weinig, b.v. dat na een rechtstreeksche vraag een vraagteeken komt.

De eene schrijver gebruikt veel meer komma's dan de andere. Dat hangt er van af, of hij het duidelijk genoeg vindt.

Of wij de leesteekens niet weg kunnen laten ?

Zeker, maar het zou lastige gevolgen hebben.

Tot bewijs geef ik hier eenige volzinnen zonder leesteekens. De lezers moeten nu maar eens zien wat zij van die zinnetjes maken.

Tot arbeid niet tot lediggang Zijt gij o mensch op aarde

Laurens Koster niet Guttenberg heeft de boekdrukkunst uitgevonden

Een boer had een varken en de moeder' van den boer was ook de vader van het varken

In dezen tuin zagen wij wilde dieren en andere visschen en vogelen

Als bizonderheid dient nog, dat de eerste en de tweede volzin, al naar men de teekens plaatst, een geheel andere beteekenis krijgt.

De tweede vraag luidt: Wat is een Calembourg ?

Dit is de Fransche naam voor wat in onze taal een woordenspel heet. Me-n gebruikt daartoe een woord hetwelk zich er voor leent, in verschillende beteekenissen, waardoor zeer zonderlinge volzinnen ontstaan. Gewoonlijk worden de Calembourgs gesteld in den vorm van vraag en antwoord. Een paar voorbeelden zijn misschien het best ter verduidehjking.

Vraag: Waarom zijn de inwoners der hoofdstad van Oostenrijk diep te beklagen ?

Antw. Omdat zij altijd zitten te weenen (Weenen).

Vraag: Waaruit bhjkt dat de Javanen een toeschietelijk volk zijn ?

Antw. Daaruit dat zij allen met , Ja" beginnen (Javaan).

Vraag: Wat heeft de arm voor op andere lichaamsdeel en ?

Antw. Dat hij bij de hand is (bijdehand).

De derde vraag betreft de zoogenaamde Sophismen.

In onze taal luidt dit Grieksche woord drogredenen. Men verstaat daaronder een redeneering of betoog dat van eenvalsche stelling uitgaat, of tot een valsche slotsom komt. In het oude Griekenland had men redenaars, die in zulke redeneeringen bizonder knap waren, en schijnbaar wel alles konden bewijzen, zoodat wit, zwart werd.

Overbekend is de drogrede, die moet bewijzen dat' een kat drie staarten heeft. We zullen die hier dus niet vermelden.

Eenige andere volgen.

Bewijs dat een ledige flesch gelijk is aan een volle y^ ledige flesch = J4 volle flesch.

We vermenigvuldigen elk der beide leden van deze vergelijking met 2, wat geoorloofd is.

Dan is 1 geheel ledige flesch = 1 geheel volle flesch. Want 1^2 X 2 = 1.

Wat ik niet verloren heb, heb ik nog.

Een gouden potloodpen heb ik niet [verloren.

Dus een gouden potloodpen heb ik nog.

Waar het geregend heeft is het nat.

Hier is het nat Dus hier heeft het geregend.

Elke drogreden bestaat uit drie leden: een stelling, een onderstelling en slotsom. De Latijnsche namen hiervoor die soms gebruikt worden, zijn: major, minor en ergo.

P. schrijft:

Op een plaat zag ik onlangs een ijsslee afgebeeld. Daarin zat een man met een hamer in de hand. Twee andere mannen trokken de slee. Onder de prent staat:

Thor, Thialf en Raska. Nu weet ik wel wie Thor is, maar wat beduidt de plaat ?

De Germaansche volken, " die vóór 2000 jaar Duitschland en ook ons land bewoonden, waren heidenen evenals de Noreii en Denen en aanbaden afgoden. Een dezer was Thor, de dondergod, wiens naam nog voortleeft in den aan hena gewijden Donderdag, gelijk de Woensdag zijn naam heeft van den god Wodan. Het geduchte wapen van Thor was zijn hamer. Al* hij dien in de lucht wierp, donderde het. Hij is dus de man, die in de slede zit.

Thor woonde in den Germaanschen hemel of Walhalla, maar ging dikwijls de aarde bezoeken. Zijn voertuig daarbij was een bokkenwagen of slede, en hij mende zelf. Op een avond kwam hij aan een boerenwoning en vroeg gastvrijheid, die hem vriendelijk vergund werd. Tot loon zei Thor, dat men de beide bokken wel kon slachten die zijn slede trokken. Hij maakte hen morgenochtend toch weer levend, en zij verschaften een goed avondeten. Maar één ding was streng verboden: niemand mocht een been verbrijzelen.'of opeten.

Toen nu Thor des ochtends de bokken levend gemaakt had, bemerkte hij dat er een hinkte. Bij onderzoek kwam uit, dat Thialf en Raska, de zonen van de boer, een b(; en van een poot hadden opgegeten. Wel wat boos liet Thor de bokken achter, en beval den zoons nu zelf te trekken. Uit vre»s voor zijn hamer deden zij het, al wisten zij niet dat Thor een god was. Hij en de zoons werden echter dikke vrinden, en ze hadden, samen nog allerlei lotgevallen.

De voorstelling op de plaat zal hiermede wel verklaard zijn. Nog zij opgemerkt, dat de oude heidenen soms zwoeren bij de hamer van Thor. De uitroep • »wat hamer ! < die nog wel wordt gehoord, is daarvan afkomstig.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen