Het valt moeilijk, zelfs bij benadering,

Amsterdmm, 11 October 1918.

Het valt moeilijk, zelfs bij benadering, xicn een voorstelling te vormen ran de schrikkelijke offers, die deze wereldoorlog reeds thans aan de volkeren heeft gekost.

Alleen de gelden, rechtstreeks voor dezen oorlog uitgegeven, wórden nu reeds op meer dan vier honderd milliard geschat. Reken daar nu nog bij de schade door de verwoesting van geheele landstreken geleden ; de vernietiging van zooveel duizenden schepen op de zee ; den achteruitgang van handel en industrie en de kosten, die de neutrale Staten zich hebben moeten gfetroosten om voor de handhaving hunner onzijdigheid en de voedselvooriieyiing van het eigen vol'k te zorgen, en ge komt tot getallen, waarvan het menschenverstand duizelt.

Zwaarder echter dan het geldelijk verlies, hoe zwaar het ook in de toekomst op de volkeren drukken zal, weegt nog het offer aan mcnschcnlevens, dat deze oorlog heeft gekost. Millioencn mannen, de bloem der natiën en de hoop der toekomst, zijn op de slagvelden gevallen. Het beste levensbloed is aan de volkeren afgetapt.' En wat niet aan den oorlogsmoloch ten offer viel, keert voor een groot deel terug verminkt, in levenskracht gebroken, .-een hopeloos wrak geworden. En al zijn er volkeren, wier groote vitaliteit dit verlies wel we^er te boven zal komen, andere natiën, wier geboortecijfer toch reeds zoo bedenkelijk daalde, dreigen daardoor voor goed onder te gaan. Het is alsof het woord van J«saja oök in onze dagen vervuld is geworden, dat God de volkeren als druiventrossen afgesneden, ze in de wijnpersbak van Zijn toorn vertreden heeft en hun bloed hoog Sf opgespat tegen Zijn kleed. Werden deze offers aan goed en bloed nu gebracht voor een hoog en heilig ideaal; was er hoop, dat uit dezen baaierd een nieuwe wereld zou te voorschijn komen; dan zou de prijs die betaald werd, niet te hoog wezen. Wie zijn leven behouden wil, heeft Christus gezegd, zal het verliezen, wie het verliezen wil, »zal het behouden. Onze eigen historie heeft ons geleerd, hoe een volk, door zijn ziel tot in den dood te versmaden voor de zaak van God, tot de heerlijkste ontplooiing van zijn kracht kan komen en aan de menschheid den scllöonsten dienst bewijzen kan.

Maar wie, die niet ziende blind is. heeft door de schoonklinkende leuzen, waaronder de volkeren tot oorlogsbartstocht zijn opezweept, zich laten misleiden om te gelooven, dat het in dezen strijd werkelijk ging om de vrijheid der natiën, om den triomf van het recht, om een volkerenbond, die voor goed den vrede op aarde ons brengen zal. Bleek het niet telkens, zoodra het masker werd opgelicht en de werkelijke doeleinden zichtbaar werden, dat deze geen andere waren dan de vernietiging van een^ehaten tegenstander, de uitbreiding van eigen grondgebied, de zucht naar de heerschappij over de wereld?

Of het vredesaanbod dat thans door Duitschland en Obstenrijk-Hongarije rechtstreeks tot den president van Amerika is gericht, ditmaal tot den gewenschten vrede zal leiden, weten we dan ook niet. De wijze, waarop dit voorstel door de Ententepers ontvangen werd, spelde niet veel goeds. De overwinningsroes heeft zich blijkbaar van deze volkeren meester gemaakt, en men wil, dat de vijand op genade of ongenade zich zal overgeven zooals Bulgarije het deed. En wel heeft ^het antwoord, dat de president van Amerika zond, meer blijk van bezadigdheid gegeven en is de deur voor onderhandelingen ditmaal niet botweg dichtgeslagen, maar de eischen, die gesteld wer den, zijn zwaar genoeg.

Van harte is te hopen, dat wanneer de onderhandelingen doorgaan, aan Duitsch land geen voorwaarden gesteld gullen worden, die zoo vernederend zijn, dat de vrede daardoor onmogelijk zou worden. De strijd zou dan nog veel banger en zwaarder word«n voortgezet. Want een volk, dat zijn levensbestaan zelf bedreigd ziet, zal tot het uiterste toe weerstand bieden. En als de vrede eerst te Berlijn door de overwinnende troepen der Entente gedicteerd moet worden, kan de worsteling nog jaren lang duren. Bovendien zou een vrede, die aldus met geweld afgedwongen werd, een haat en verbittering achterlaten, die de kiem van een nieuwen wereldoorlog met zich brengen zou.

Welk een ellende ook ons volk bij voortzetting van den krijg te wachten zou staan, is niet in te denken. Reeds nu nijpt de nood zoo bitter, en weten wc niet, ho« we dezen winter door moeten komen. Het hijgt en dorst alles daarom naar den vrede, die weer welvaart en zegening ons brengen zal. Hoe heerlijk zou het niet wezen, wanricer, eer het Kerstfeest aanbrak, de vredesklokken over Europa werden geluid. Het zou een verademing voor alle volken wezen, en een vredesfeest zou worden gevierd als nooit t« Toren op aarde.

Wij kleinere volken, die al dankbaar mogen zijn, dat de oorlogslast ons bespaard bleef, kunnen zoo bitter weinig doen om dien vrede naderbij te brengen. Naar om woord zou nauwelijks worden geluisterd.

'Slechts één ding kunnen we doen.

Het is, sterk en vurig aanhouden in het gebed, dat God Almachtig dien vrede doe komen.

Een vrede, waardoor weer recht en gerechtigheid op alrde wonen zou.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen