125 jaar Faculteit der Godgeleerdheid aan de Vrije Universiteit - pagina 25

kuyper en het theologisch hoger onderwijs

24

de theologische encyclopedie verdwenen. Een sympathieke verklaring van dit feit wil dat het doel was een neutrale faculteit te creëren, die als basis voor de ambtsopleiding van alle gezindten zou kunnen fungeren. Daarmee is de lijn van het lager en middelbaar onderwijs doorgetrokken naar het hoger onderwijs. Geen ‘gezindtescholen’ (waarvan in 1849 nog sprake was), maar een neutraal overheidsinstituut.18 Ondertussen kan men zich toch niet aan de indruk onttrekken dat er ook andere aspecten hebben meegespeeld dan staatsrechtelijke. Maar de interpretatie en de feitelijke uitwerking van de wet werden en worden bepaald door de opvattingen van de aangestelde personen.19 Hoe gering het vertrouwen in hervormde kring in deze wet was, bleek toen de synode op 24 augustus 1877 een lange lijst samenstelde waarin de kerkelijke hoogleraren dienden te doceren.20 Negen vakken werden met naam en toenaam genoemd. Het ging niet alleen om dogmatiek en praktische theologie. Essentieel was ook de correctie met betrekking tot de biblica. De conclusie kan dan ook niet anders luiden dan dat de kerk fundamentele kritiek had op dit theologisch pakket. Die kritiek betrof het zogenaamde neutrale, historische en wijsgerige karakter van de theologie. Ook Kuyper had grote kritiek. Hij heeft deze wet geïnterpreteerd als een wet die de faculteit der godgeleerdheid veranderde in een faculteit van godsdienstwetenschap. Daarmee stond hij dicht bij de hervormde synode. Hij koos echter niet voor een (corrigerende) aanvulling, maar voor een compleet andere encyclopedie. Voor hem was de theologie een geheel dat in alle disciplines gebonden was aan haar object, de geopenbaarde kennis van God. In de consequente doordenking daarvan zat het grote verschil tussen Kuyper en vele andere hervormde theologen. Bij de oprichting van de Vrije Universiteit speelde dit alles, al dan niet expliciet gemaakt, een belangrijke rol. Daarbij mag niet vergeten worden dat Kuyper en de zijnen hun kansen vooral kregen toen de hervormde synode overging tot het vervullen van de posten van de kerkelijke hoogleraren.21 Er werden er in eerste instantie zes benoemd. Te Leiden waren dat J. G. R. Acquoy en M. A. Gooszen, te Utrecht T. Cannegieter (in plaats van J. H. Gunning jr., die meende te moeten bedanken vanwege het feit dat Kuyper hem als vrijzinnig had afgeschilderd22) en E. H. Lazonder, te Groningen C. P. Hofstede de Groot en E. T. Kruyff. Vier van dezen behoorden tot de Groninger richting, één

Faculteit der Godgeleerdheid; Perfect Service; pag 24

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen