GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

De beteekenis van het leerstuk der oorspronkelijke gerechtigheid voor de godgeleerde zedekunde - pagina 15

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De beteekenis van het leerstuk der oorspronkelijke gerechtigheid voor de godgeleerde zedekunde - pagina 15

Rede bij de aanvaarding van het ambt van buitengewoon hoogleeraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

17 Dan,

niet slechts o p den v o r m , m a a r o o k o p de s t o f oefent het

rekening

houden

met

het leerstuk der o o r s p r o n k e l i j k e g e r e c h t i g -

h e i d i n de z e d e k u n d e zijn i n v l o e d en doet zijn beteekenis v o o r deze wetenschap

uitkomen.

K r a c h t e n s het i n g e s c h a p e n v e r m o g e n tot G o d s k e n n i s — t h e o l o g i a innata — v o r m t de m e n s c h z i c h d e n k b e e l d e n o m t r e n t dit

God.

Gaat

d e n k e n n u b u i t e n de Schrift o m dan ontstaat, w i j l het d o o r de

z o n d e v e r g i f t i g d is, de i d o l o l a t r i e . H e t b e e l d G o d s dat i n het

be-

wustzijn k o m t is d a n niet m e e r afdruk v a n den W a a r a c h t i g e m a a r i d o o l . A l l e i d o l o l a t r i e n u , hetzij het

openbaringsgeloof

bij de v o l k e r e n , hetzij bij de

ontzonken

aan

h e r o ë n o n d e r de denkers, is i n

haar wezen ö f p a n t h e ï s t i s c h óf d e i s t i s c h . G o d en w e r e l d w o r d e n o f v e r m e n g d , zoodat de g r e n z e n zijn schen

God

en

u i t g e w i s c h t , o f het v e r b a n d tus-

de w e r e l d losgelaten, zoodat tusschen

beiden

een

chineesche m u u r k o m t te staan. D e o p l o s s i n g t o c h v a n het p r o b l e e m o m God

en w e r e l d v o o r ons d e n k e n z o o te o n d e r s c h e i d e n , dat zij nochtans

niet

van

elkander

zijn

afgescheiden,

is niet

gevonden door

het

m e n s c h e l i j k d e n k e n , m a a r d o o r den E e u w i g e zelf g e b o d e n i n dat, in

verhevenheid

onnavolgbare aanvangswoord

Zijner openbaring :

I n den b e g i n n e schiep G o d d e n h e m e l en de aarde. 's M e n s c h e n d e n k e n o v e r G o d nu h a n g t o p het i n n i g s t s a a m met zijn d e n k e n o v e r de m e n s c h h e i d en dus o o k o v e r haar zedelijk leven. De

n i e u w e r e wijsbegeerte

g e l i j k zij n a C a r t e s i u s , z i c h v a n S p i n o z a

tot H e g e l o n t w i k k e l d e , v e r t o o n t een beslist pantheistischen t r e k en deze zelfde t r e k is dan o o k m e r k b a a r i n de d o o r die geïnfluenceerde godgeleerde

wijsbegeerte

zedekunde.

D e z e z e d e k u n d e rekent niet m e t ons leerstuk. V e r s c h i l l e n d e m o t i e v e n d r i n g e n haar daartoe,

d o c h o n d e r deze w e r k t bewust o f o n -

b e w u s t o o k haar p a n t h e ï s t i s c h e n e i g i n g . I m m e r s het b e g r i p v a n g erechtigheid ligt

een

ander,

een

tweeheid.

gaat dat

hier

vlak

tegen

in.

Aan

dit

v a n het recht, ten g r o n d s l a g ;

B i j recht

hebt

begrip

toch

en recht

stelt

ge altijd te d o e n met een die het

recht stelt en een die aan dat gestelde recht o n d e r w o r p e n is. R e c h t doelt dus allereerst

o p relatie, o p v e r h o u d i n g .

V a n d a a r dat

deze

z. g . g o d g e l e e r d e z e d e k u n d e bij de b e h a n d e l i n g v a n haar stof w e l van

heiligheid

relatie Een de

als innerlijk

zijn, m a a r niet van g e r e c h t i g h e i d als

spreekt. z e d e k u n d e echter

die w e l met ons leerstuk rekent, z a l bij

b e h a n d e l i n g van haar stof er toe g e d r o n g e n w o r d e n

allereerst 2

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 september 1890

Inaugurele redes | 38 Pagina's

De beteekenis van het leerstuk der oorspronkelijke gerechtigheid voor de godgeleerde zedekunde - pagina 15

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 september 1890

Inaugurele redes | 38 Pagina's