De beteekenis van het leerstuk der oorspronkelijke gerechtigheid voor de godgeleerde zedekunde - pagina 24
Rede bij de aanvaarding van het ambt van buitengewoon hoogleeraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
26 N a t u r g e s e t z e n , u n d die N a t u r g e s e t z e z u Freiheitsgesetzen z u m a c h e n ; i n der N a t u r I c h , i m I c h N a t u r h e r v o r z u b r i n g e n . " Bij
deze
groot
o m z e t t i n g v a n het zedelijk l e v e n i n een p r o c e s dreigt
gevaar,
God
immers
dus
verliest m e n è n de t w e e h e i d
en m e n s c h , w i j l beide i n d i t proces d e e l e n ; è n de
tusschen tegenstel-
l i n g t u s s c h e n g o e d en k w a a d , w i j l het k w a a d de lagere o n t w i k k e ling wil
van
het g o e d w o r d t ; è n het rechtsbesef,
ontbreekt
om
te
bepalen
Schleiermacher
op
(sollen)
zedewet,
in
slechts
te
de doen
wat recht is.
d e v r a a g naar d e n
wijl de
gebiedende
H e t is b e k e n d ,
g r o n d v a n het
hoe
moeten
d a n o o k ten a n t w o o r d gaf, dat m e n h i e r
h a d met een v o r m o v e r g e n o m e n uit de j o o d s c h e
w e t g e v i n g w a a r i n de g o d d e l i j k e w i l als s o u v e r e i n g e d a c h t was. De
beoefening
nu
eener
godgeleerde
z e d e k u n d e die met
4 5
)
ons
leerstuk rekent, z a l er toe k u n n e n l e i d e n k r a c h t e n s het b e g r i p v a n het r e c h t
o o k i n het leven de tweeheid tusschen G o d en m e n s c h te
h a n d h a v e n . D a a r m e e w o r d t de m e n s c h e l i j k e w i l l e k e u r afgesneden, want niet de m e n s c h m a a r G o d bepaalt wat recht i s ; de zedewet niet slechts als o p e n b a r i n g van G o d s sou vereinen w i l g e d a c h t , m a a r als dat w e r k e l i j k zijnde g e ë e r d en 's m e n s c h e n v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d staande g e h o u d e n . Immers
ziet m e n
oorzaak
h i e r een m e n s c h e l i j k e n factor die als
tweede
w i l l e n s en wetens handelt e n dus de w e r k e r zijner d a d e n
is. Is de v a n h e m uitgaande actie dus tegen de zedewet, d a n is hij er de o o r z a a k v a n , dat hij i n zijn v e r p l i c h t i n g t e g e n o v e r die zedewet te
kort
wetens dit
schoot
en
gedaan
doen
mitsdien
heeft
zal
schuldig.
Over
hij b e r o u w h e b b e n .
wat
hij w i l l e n s en
W a n t wel wortelt
i n een zijn, d o c h dit zijn is niet het o o r s p r o n k e l i j k e en
dat het dit niet is, d a a r v a n is niet G o d , m a a r de m e n s c h o o r z a a k . Vervolgens vaar
k a n deze z e d e k u n d e b e h o e d e n tegen een a n d e r
en w e l tegen dat, h e t w e l k d r e i g t uit d e n d u a l i s t i s c h e n h o e k .
V o o r a l i n het v e r b r e k e n v a n d e n s a m e n h a n g tusschen genaden a t u u r l e v e n w e r k t het d u a l i s m e n a d e e l i g . ping
tusschen
paedagogisch van
de recht
p r e d i k i n g en voor
de
de
en
H e t k e n t geen a a n k n o o -
onbekeerden;
het
mist een
o p v o e d i n g ; het m i s k e n t de e e n h e i d
het l e v e n v o o r en n a de b e k e e r i n g . V a n d a a r dat d i t d u a l i s m e
eigenlijk de
ge-
geen
woord
kinderkens
wereldmijding voudig
te een
heeft
voor
verhinderen
tot
de
onbekeerden; gevaar loopt
Jezus
te
komen
en met zijn
g a n s c h s t u k van het r i j k e m e n s c h e n l e v e n een-
afsnijdt.
D e beoefening echter eener godgeleerde z e d e k u n d e die met ons
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 september 1890
Inaugurele redes | 38 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 september 1890
Inaugurele redes | 38 Pagina's