Het mystiek-religieuze element in de Grieksche philologie - pagina 25

26

van wat voor ARISTOTELES waarschijnlijk was, en heet het: „ w i r gehen gewiss nicht z u weit, wenn w i r annehmen, nicht blos die Spateren,

sondern schon Aristoteles habe

nach seiner

Weise

dem alten P h i l o s o p h e n V o r s t e l l u n g e n zugetraut, die wir von i h m noch nicht erwarten dürfen!"

9 4

)

Is dat onpartijdig? D o c h niet slechts de overlevering pleit tegen het rationalisme; ook

het gezond verstand: men m a g toch vragen, of inderdaad

eene

scheiding

tusschen

het religieuze

ën logische

als door ZELLER en anderen, w o r d t gemaakt, eenen

tijd

er sprake

element

denkbaar is i n

als den vóór-Sokratischen. Ik herhaal het, wanneer was v a n een staatsgodsdienst,

dan k o n m e n zulk

eene scheiding aannemen; maar wat d w o n g de wijsgeeren, o m Orphici

te zijn, anders dan h u n eigen w i l ? E n als ze zich be-

wust tegen den staatsgodsdienst verzetten, en even bewust zich bij de O r p h i s c h e mystiek aansloten, hoe is dan zulk eene scheiding

aannemelijk? A l s EMPEDOCLES i n het derde boek v a n zijn

ïlep) Qvtreuq dezelfde mystiek verkondigt als in zijn KxSxppoi, 95) hoe is het dan aan te nemen, dat toch deze twee gedichten niets met elkander te maken hebben, of het derde boek geheel buiten de andere staat? Als

PFLEIDERER 96) en anderen 97) bij H e r a c 1 i t u s verwant-

schap met de mysteriën zoeken, dan tracht ZELLER hen te weerleggen met de v r a a g : welke mysteriën d a n ? ) H e t zij z o o : ik 9 8

w i l volstrekt niet beweren, dat PFLEIDERER'S beschouwingen i n alles juist zijn. M a a r zóó k a n men zich v a n de quaestie niet afmaken:

CHANTEPIE DE LA SAUSSAYE 99) wijst er terecht o p ,

dat men onderscheiden moet tusschen leer en cultus, tusschen mysteriën en mystiek. T e g e n o v e r

de O r p h i s c h e mysteriën —

althans tegenover het gebruik, of w i l t G e , misbruik, dat er veelszins v a n gemaakt w o r d t — staan de philosophen veelszins vijandig, loo) op de O r p h i s c h e mystiek is v o o r een groot deel h u n systeem g e b o u w d ; eene bewering, die zeer goed w o r d t geïllustreerd door PLATO, als hij i n den Phaedo, handelende over de Orphische

spreuk

uxpSyxotpópoi (ih roKhoi, (3<xx%oi $s TS yrxupoi,

onder deze laatsten verstaat de èpSrag 7rs$ito<ro<ptixóre<;. D e i n v l o e d der O r p h i e k op de philosophie is aangetoond door GRUPPE in het eerste deel v a n zijn w e r k : „Die Griechischen Culte u n d M y t h e n i n ihren Beziehungen z u den Orientalischen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen