Marnix' Byencorf - pagina 25

23 Merkwaardig is Voetius' verdediging in zijn Exercitia pietafis. Onder de Quaestiones de Risu is er een: hoe moet men beschouwen anti-Roomsche geschriften als van Viret en Marnix? Het breedvoerig antwoord herinnert in betoog en bewijs telkens aan Marnix' uitgesproken meeni ngen: het kon door hem zelf geschreven zijn, wat den inhoud betreft. Tegen belachelijke meeningen en dwaze redeneeringen van hoogmoedige menschen, die de gezonde leer schaamteloos en dom aanvallen is spot geoorloofd: en soms zeer nuttig; als de tegd1standers onverbeterlijk zijn en niet anders te raken; als zij zelf met zulke middelen strijden. Maar alleen bij de weerlegging der valsche, nooit in de uitlegging der ware leer. God zelf, de Profeten en kerkvaders hebben ironie en sarkasme gebruikt. Ion) Bayle deelt uit een ouden schrijver IIU) mee, dat het boek velen aanleiding was om ~rnstig over den godsdienst na te denken, en vrucht bracht. Maar zelf heeft hij de proef niet genomen: hij noemt het "rempli de contes burlesql:es", 111) alsof het de Apologie pour Herodote was. Al ontbrak in de }8e eeuw de krachtige literaire traditie van latere tijden, Marnix' roem bleef, maar de belangstelling ging van den inhoud over op de taal. Huydecoper en Lelyveld ëiteeren hem voortdurend. II ~) En op zijn persóol1: een gedenkteeken was er bijna verrezen, levensbeschrijvingen stelde men samen. J 1:1) Het begin der 1ge eeuw zette dit voort, naar zijn aard. "Zuchtend", vroeg men: "waar is 's mans standbeeld?" Bedaard zelf, vond men hem "den bedaarden handhaver van den godsdienst". 114) Ds. Broes, die een langdradig, maar niet onbelangrijk boek gaf in drie deelen over "Marnix aan de hand van Willem I" vergoelijkte de satire in het algemeen: men zegt: "het is maar scherts, zoo vindt zij te gereeder ingang". 115) Of Ds. Albert van Toorenenbergen dat ook dacht? Hij gaf althans den Byencorf opnieuw uit in 1844 "ten behoeve der Roomsche kerk", een zonderlinge attentie, die weinig gewaardeerd werd. -116) De Amsterdamsche Alberdingk Thijm deed tien jaar later van heel andere meening ten opzichte van den Byencorf blijken in zijn bekende boekje De la littérature neerlandais"l!; maar hij erkende Marnix als talentvol geleerde, dichter en prozaist. lli)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen