De beteekenis der wetsidee voor rechtswetenschap en rechtsphilosophie - pagina 74

73 overschrijding van den wetgever, door een schending van de souvereiniteit in eigen kring, of door een onjuiste toepassing van het politisch natuurrecht, b.v. door geen rekening te houden met de ontwikkeling binnen de substraten van den rechtskring. Dan moet de verbroken harmonie worden hersteld, dan moeten de verkeerde elementen uit het positieve recht worden verwijderd. Maar nimmer mag met het ethisch personalisme het zelfstandig recht van den juridischen wetskring worden aangetast, of met het Christelijk sectarisme een principiëel conflict tusschen recht en liefde worden aangenomen. Ook leert de wetsidee ons dit kritisch inzicht, dat de positieve wetgever tegen de souvereiniteit in eigen kring op den duur niets vermag, maar door een bestendige gebiedsoverschrijding slechts chaos, in steê van rechtsorde schept. In Mayer's rechtsphilosophie wordt aan de rechtsnormen een kritische functie toegewezen ten opzichte van de conventioneele en andere cultuurnormen. Het recht krijgt dus een kritische functie ten opzichte van de cultuur, door het cultureel waardevolle, met de juridische zeef te schiften van het cultureel waardelooze 9) . Deze cultuurphilosophische opvatting, die tenslotte geen hooge re maatstaf voor het recht kent dan de ethische humaniteitsidee, stelt de zaken in zekeren zin op den kop. Want de kritische taak, die hier aan het recht wordt toegewezen, kan het recht niet uit eigen kracht vervullen. Die taak komt, krachtens haar souvereine beteekenis alleen en uitsluitend toe aan de wetsidee, die in de organisch-harmonische idee van de souvereiniteit in eigen kring, aan alle menschelijke normstelling den toets aanlegt van de goddelijke ordinantiën, ordinantiën, welke in wederkeerigen samenhang elkander schutten en schragen.

* * '" .Ziethier, dames en heeren, wat ik u over de beteekenis der wetsidee voor rechtswetenschap en rechtsphilosophie te zeggen had. Mijn thetische uiteenzetting kon binnen dit bestek niet meer dan een program zijn, maar op dit progr'am heeft de Calvinistische wetsidee eens en worgoed haar stempel gedrukt. Wie eens in de diepten dezer wetsidee geschouwd heeft, wien eens de heroïeke geloofskracht van het Calvinisme, zijn veroverende, levensspannende, zielstalende vitaliteit in deze wetsidee geopenbaard is, wie eens de vreugde gekend heeft van den brandenden ijver voor God en zijn koninkrijk en de geheele wereld in al haar zonde en ellende, ook het terrein der wetenschap als de veste gezien heeft, waarop het geloof her zegeteeken der goddelijke souvereiniteit heeft te planten, die k~n ,geen verdrag meer sluiten met de wijsheid dezer wereld. Maar rusteloos, als - door een goddelijke aandrift opgewekt, jaagt hij naar een nieuw en

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen