1907-1908 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 67

57 wordt ons reeds gewezen op den philosoof DemocriUts, die het beginsel verkondigde, dat alles door mechanische wetten wordt beheerscht. Het is niet gemakkelijk ons zijne beschouwingen juist voor te stellen in verband met den stand der wetenschap in die dagen. Toch blijkt voldoende, dat hij alle verschijnselen zoowel physisclie als psychische langs mechanischen weg meende te kunnen verklaren. Deze leer is in den loop der eeuwen nu eens meer, dan minder aan bestrijding onderwoi'ijen, maar den laatsten tijd is zij in bijzondere mate op den voorgrond getreden. In onze dagen heerscht in de natuurwetenschap bijna onbeperkt de leer, dat er tusschen de levende natuur en alles wat daar buiten ligt, eigenlijk geen scherpe grens bestaat, maar beiden door precies dezelfde wetten worden beheerscht. De levensverschijnselen moeten dan aan gelijke phy.sische en chemische krachten onderworpen zijn en een speciüek verschil tusschen de levende en levenlooze natuur zou niet mogen worden aangenomen. Deze mechanische levensopvatting is de openbaring van een beginsel, waarop eene geheele wereldbeschouwing is gegrondvest, die ons met zorg voor de toekomst vervult, zooals ik nader hoop aan te toonen. Zij gaat immers uit van de onderstelling, dat de organische wereld door evolutie uit de lagere, anorganische, is voortgekomen en daarom beiden noodzakelijk aan dezelfde wetten onderworpen zijn. Aldus behoeft men niet te rekenen met een God als schepper van hemel en aarde en kan men toch voldoen aan de behoefte van onzen g'^est om eenheid te brengen in onze wereldbeschouwing. Men loopt echter groot gevaar, zooals Jfees het uitdrukt, om de feiten geweld aan te doen en stelsels te ontwerpen die, hoevele kloven en oneflenheden zich ook aan het onbevangen oog vertoonen, met voorbarig enthousiasme alle dalen gevuld en alle heuvelen geslecht meenen te zien. Degenen, die de mechanische levensopvatting, ook wel kortweg het mechanisme genoemd, bestrijden, steunen op de overtuiging, dat het leven niet begrepen kan worden zonder eene bijzondere kracht, die alleen in de organische wereld bestaat, eu bekend is onder den naam van levenskracht. Hierbij komt, dat het causaliteitsbeginsel, dat aan de mechanische theorie ten grondslag ligt, hen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen