1907-1908 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 185

175 strekt niet twijfelen. Derhalve moeten wij het er voor houden, dat eene primitieve oorzaak de bewegingen in ons planetenstelsel heeft tot stand gebracht en geregeld. Een ander even merkwaardig verschijnsel in ons zonnestelsel is het feit, dat de loopbanen der dwaalsterren en der manen slechts eene geringe excentriciteit bezitten en dus ellipsen zijn, die weinig van een cirkel verschillen, terwijl de kometen zich in zeer langwerpige banen bewegen. Ook hier zijn wij genoodzaakt eene regelmatige oorzaak aan te nemen ; immers het toeval zou aan al de loopbanen der planeten geen bijna cirkelvormige gedaante gegeven hebben, en bijgevolg moet de gemeenschappelijke oorzaak der bewegingen van al deze hemellichamen ze tevens bijna cirkelvormig gemaakt hebben. Daarenboven moet de groote uitmiddelpuntigheid der kometen, alsmede het verschijnsel, dat de staartsterren zich in allerlei richtingen bewegen, er het noodzakelijk gevolg van zijn ; want deze hemellichamen bezitten een gemiddelde beweging, wier vlak ongeveer loodrecht staat op de ecliptica: een bewijs, dat zij als het ware bhndelings in de ruimte zijn geworpen. Welke is nu die aanvankelijke oorzaak ? Aan het einde van dit werk, zegt LAPLACE, zal ik dienaangaande eene hypothese opstellen, die mij toeschijnt, in verband met de vermelde verschijnsels, eene groote mate van waarschijnlijkheid te bezitten. Echter bied ik deze mijne onderstelling aan „met dat wantrouwen, dat men steeds moet koesteren jegens alles, wat geen resultaat is van waarneming of van berekening". Welke nu ook de ware oorzaak der vorming van ons planetenstelsel moge wezen, dit is zeker, dat het laatste zoodanig is ingericht, dat het de grootst mogelijke mate van stabiliteit bezit, zoolang het niet gestoord wordt door vreemde krachten. Doordien de bewegingen van planeten en manen bijna cirkelvormig en alle in donzelfden zin gericht zijn, en plaats hebben in vlakken, die in richting slechts weinig van elkaar verschillen, schommelt dit stelsel rondom een gemiddelden stand, waar het slechts zeer weinig van afwijkt. Alle seculaire ongelijkheden van ons zonnestelsel zijn periodiek, zelfs die der maan. Het schijnt, dat de natuur alles zoo heeft ingericht, dat de duurzaamheid van het planetenstelsel verzekerd is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen