1911-1912 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 71

63

vingerteekening als onveranderlijk anatomisch gegeven, te samen met het karakter bij de groepeering van de menschen naar den aanleg kan bewijzen zal nader moeten blijken. Zoodra op de wijze, door mij geschetst, een belangrijk aantal personen naar den aanleg zullen zijn gegroepeerd, kan worden nagegaan wat binnen elke groep het milieu vermag. Wellicht bevestigt zich dan het vermoeden dat er tusschen aanleg en omgeving in het algemeen een evenwichtstoestand bestaat. Doch al mocht dit ook niet het geval blijken te zijn, en zoude van een van beide machtige factoren een overwicht met zekerheid worden geconstateerd — een overwicht bij de worstelling tusschen kool en kiezel door VON BUNGE aan de zijde van de kool verondersteld — dan kan dat overwicht — zooveel weten wij nu reeds — toch niet zoo groot blijken, dat wij in onze actie ten bate van de menschheid in het algemeen en van de volgende generaties in het bijzonder, één van beide factoren ook slechts eenigermate zouden mogen verwaarloozen. En hiervoor bestaat wel eenig gevaar, met name wat den factor aanleg betreft. Minder voor hen, die in psychiatrische kringen verkeeren en min of meer bekend zijn met de veelheid van ellende welke een psychotische aanleg in het menschenleven uitgieten kan als wel voor die allen op wie de leuze „gelijkheid" zoo grooten suggestieven invloed uitoefent. Men danst wel niet meer om den vrijheidsboom als weleer en maakt zich weinig warm voor het broederschap, maar het vaandel, waarop de leuze „gelijkheid" is geborduurd, wordt door duizenden bij duizenden gaarne gevolgd als leidende ter overwinning over alle ellende. In die leuze ligt eene negatie van den factor aanleg, een algeheele miskenning van haar macht; een macht, welke zich niet door eene leuze, hoe verlokkend ook, laat terugdringen. Aan de andere zijde leidt overschatting van den factor aanleg tot eene levensbeschouwing, waarin voor verantwoordelijkheid schier geen plaats is en welke tot fatalisme leidt. Blijkbaar geldt ook hier de spreuk: in medio tutissime ibis. Januari 1912. SCHUURMANS STEKHOVEN.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen