1914-1915 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 145

137 dat onwedersprekelijk reeds zoovele gunstige gevolgen gehad heeft". De kracht van het verzet was echter gebroken en zou langzamerhand vanzelf doodgebloed zijn, ware er geen andere actie bij gekomen, waaraan de namen van KUYPER, KEUCHENIUS, LOHMAN, LINDEBOOM en PIERSON verbonden zijn. • Al luidt deze nieuwe actie een nieuwe phase in, zoo gaat ze toch niet geheel buiten de eerste om, is er zelfs direct mede in contact, vloeit er uit voort. KEUCHENIUS, de eerste Voorzitter van den Anti-vaccine dwangbond, staat nog geheel onder de suggestie van CAFADOSE. Haar onstaan dankt zij echter aan de invoering van den indirecten dwang, en gaat in hoofdzaak aan hetzelfde euvel mank als de voorafgaande, zoodat ook in deze phase de medische faculteit het moet ontgelden. Doch daarover in het volgende artikel. Hier zij slechts hermnerd aan den invloed der leiders die het Christelijk publiek niet slechts onvoldoende, doch zelfs verkeerd hebben ingelicht. Doch hoe hoog men ook in 't algemeen den invloed dezer mannen moge aanslaan, de tegenzin der eenvoudige leeken wordt er nog niet voldoende door verklaard. Afgedacht van persoonlijken invloed, die zich dus geheel plaatselijk zou moeten openbaren, influenceeren deze mannen in 's lands raadzaal of Christelijke pers, dus algemeen over het land verspreid. In plaats van een gelijkmatig verdeelde tegenzin tegen de vaccinatie, merken we dat in dezen een groot verschil bestaat tusschen de Noordelijke provincies Friesland en Groningen eenerzijds en Z.-Holland en Zeeland anderszijds. Dat eischt nog nadere verklaring en is te zoeken in een verkapt Spinozisme zooals mij duidelijk werd uit de studie van Dr. WIELENGA ') „Calvinisme en Spinozisme". Dat daarom nog geen kennis van Spinoza's philosophie behoeft aangenomen te worden, wordt aldus duidelijk gemaakt: „Gelijk er in de mystieke strooming van eiken godsdienst ook een intellectueele factor werkt, zoo is er in het intellectueele stelsel van elke wijsbegeerte ook een mystiek element. Vandaar dat de philosophie, evenals de religie, ook doordringt in lagen ')

Stemmen

WIELENGA.

des tijds 1912. Calvinisme en Spinozisme door Dr. B.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen