1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 45

37

instinktgroepeeringen, en elk instinkt in waarneming-handelingsgroepeeringen. De aanname nu van dit algemeen levens-instinkt, dat tevens het evolutie-principe zou zijn, wordt nu wel uiterst waarschijnlijk gemaakt door het negatieve resultaat van Darwinisme en Lamarckisme inzake de verklaring der phylogenese, en door dat noch de invloed der omgeving, noch de werkzaamheid van het individu zelf, noch de somatische processen eene verklaring van de ortogenese kunnen sjeven. Maar er zijn toch nog belangrijker positieve motieven, voor de aanname van het algemeene levensprincipe te geven. Reeds de zooeven genoemde verschijnselen van parallel-ontwikkeling pleit voor het overal aanwezig zijn van een gelijke aanleg-complex, maar sterker nog wordt de theorie van het superindividueele psychische gesteund door de bekende verschijnselen der dieren-staten met name der sociale insecten. En ten slotte verdient hier vermelding de z.g. „Fremddienliche Zweckmassigkeit der Pflanzen gallen", welke door ERICH BECHER uitvoerig is toegelicht. Dit verschijnsel, dus een voor vreemde soorten dienende doelmatigheid, laat zich zooals BECHER helder aantoont niet langs den gebruikelijken weg van selectie leer of Lamarckisme verklaren, maar noodzaken ons tot de aanname van een superindividueel levensprincipe, waardoor juist de geheele levende natuur een eenheid is, met een eigen geschiedenis, en welks principe de grond is der orto^enetische evolutie. Instinkt en leven zijn dus niet alleen in de spheer van het dierpsychologische innig met elkaar verbonden, maar de dierlijke instinkt-handelingen in engeren zin, zijn slechts het prototype van de instinkt-uitingen, welke het leven overal vertoont. Ongetwijfeld kunnen wij aan nestbouw en voedselvangen, aan vluchten en jongen verzorgen enz. het best de eigenschappen van het instinkt bestudeeren, maar zien dan ook naarmate onze bijzondere kennis hier rijker wordt, steeds helderder het wezen van het leven in. Ervaring en geheugen, gewoontevorming en schijnbaar dierverstand, het is als instinkt te verstaan, ontogenese en erfelijkheid zij zijn door instinkten bepaald en de algemeene eigenschappen van de instinktwerking en instinkt-structuur treft men ook daar weer aan. Het individueel-instinkt, waarin alle bijzondere in-

> ; 1

\

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen