1924 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 15

7 schijnselen gefaald heeft, Tegenover de mechanische stelt spr, de teleologische opvatting. Wat is dat? Onder teleologische ziekte-opvatting verstaat spr. die opvatting, welke den doelmatig gebouwden aard der levende wezens accepteert, waardoor zij in eene vijandige omgeving geplaatst, zich slechts kunnen handhaven door een telkens wisselend gebruik te maken van hun doelmatigen bouw en doelmatige werkzaamheid. Deze doelmatigheid wordt mede aangenomen op grond van hetgeen de waarneming ons leert. Het heeft vroeger nog wel cenigen moed gekost om voor deze opvatting uit te komen, dank zij de overheerschende positie der aanhangers der mechanistische en causale theoriën aan de universiteiten, In de physiologie toch wordt het z.g.n vitalisme nog door velen als een zeer achterlijke en onvruchtbare theorie aangezien, al veranderen de tijden sinds Reinke met zijne dominanten en Driesch met zijne entelcchieën voor den dag is gekomen. Vóór spr. deze opvatting nader verdedigt, wil hij enkele verwijten, die wel eens gemaakt worden, ontzenuwen. 1. Al is hij aanhanger der teleol. opvatting, toch denkt hij causaal, in zooverre, dat hij ook aanneemt, dat niets geschiedt zonder oorzaak, ook bij den zieken mensch niet, doch hij is niet van meening, dat blind werkende natuurkrachten, den zieken mensch ondersteunen in zijn strijd in de vijandige omgeving, doch dat deze zeker werkzame natuurkrachten ondergeschikt zijn cian een geestelijk principe, wiens aanwezigheid hij niet bewijzen, wel waarschijnlijk kan maken, doch dat hij in laatste instantie accepteert, krachtens zijn geloof. 2. Er wordt wel eens gezegd, dat de teleologen louter deduktief te werk gaan. Dat is volmaakt onjuist. Neen, ook spr. legt zijn oor te luisteren bij de stem der natuur, doch hij aarzelt niet, zich bij de verklaring der verschijnselen te laten leiden door het licht der bijzondere openbaring. 3. Veel in de natuur, zoo ook in de pathologie, zoude doelmatiger kunnen zijn, dan ons toeschijnt. Men moet echter met deze meening voorzichtig zijn. Denk bijv. aan de geschiedenis der rudimentaire organen. Sinds men de doelmatigheid van vele reaktie-verschijnselen bij ziekte uit een teleologisch oogpunt is gaan bezien, is er z.i. pas groote vooruitgang gekomen in het medisch handelen. Deze stelling zal nog nader gemotiveerd worden, aan de hand van verschillende ziekte-toestanden. a. Ontsteking. De bekende verschijnselen der ontsteking werden vroeger als de ziekte zelf beschouwd; daarom moesten die verschijnselen bestreden worden (ijs, anti-pyretika, enz). Wij handelen nu geheel anders, en trachten soms zelfs de

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen