1935 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 35

Organisme en Totaliteit door R

VEDDER

D e totahteitsgedachte zooals we die m de w e t e n s c h a p van heden ontmoeten is ontstaan uit reactie op een tijd die achter ons ligt, waarin het wetenschappelijk denken sterk analytisch w a s georiënteerd H e t w a s de tijd, w a a r m men de cel ontdekte als bouwsteen van het levend organisme en waarin het atoom beschreven werd als bouwsteen van de anorganische materie D e ontdekking van de cel deed de hoop groeien dat w a n n e e r men door analyse deze kon splitsen m de samenstellende deelen men een belangrijke stap dichter zou zijn bij de ontraadseling van het leven Chemische analvse leerde dat het eiwit de drager van het levende w a s en deze vondst deed enkelen al verkondigen dat de tijd niet ver meer w a s w a a r m het mogelijk zou zijn het leven" te kweeken m een reageerbuisje O m kort te gaan alle heil w e r d verwacht van de analyse H o e meei men er m zou slagen het geheel te splitsen m de opbouwende factoren des te beter heten zich de functies die het levende organisme Iaat zien, zich verklaren H e t geheel werd beschouwd als de som der deelen en om het geheel te verstaan w a s noodig een zoover mogelijk doorgevoerde analyse van zijn deelen D e bewustwording van het feit dat vele gebeurtenissen in het organisme niets anders zijn dan physische en chemische reacties gaf den mechanisten aanleiding om te verkondigen, dat het gedrag van het organisme terug gebracht moest kunnen worden tot deze eenvoudige physische processen D e hersenen zouden gedachten afscheiden zooals de lever gal H e t is niet noodig om uiteen te zetten hoe deze gedachte absurd is gebleken en deze heele leer een fiasco IS geworden Als reactie kwam het Vitalisme op dat leerde dat het organisme niet een machine is maar dat het als een m-zichzelf-gesloten-totaliteit beschouwd moet worden H e t organische laat zich niet heileiden tot het anorganische maai er komt nog een factor bij die door enkelen werd genoemd de levenskracht door anderen weer het ordenend principe door Driesch als entelechie werd betiteld De doorwerking van deze gedachte brengt met zich mee een andere oriëntatie ovei de problemen die het leven ons aanbiedt H e t denken wordt meer teleologisch de finaliteit wordt belangrijker geacht dan de causaliteit De causaliteit wordt als t w a r e een hoofd-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen