1937 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 15

7 hebben te overwinnen H e t Aristotelisch systeem sloot ten deele bij de onmiddellijke waarneming veel directer aan, het werd door een eeuwenlange traditie geschraagd en w a s bovendien, m de verwerking door het christelijk denken door uitspraken der Heilige Schrift ondersteund De kerk plukt zelf de w r a n g e vruchten van haar verbinding van Bijbel en Aristoteles m het proces tegen Galilei dat haar nog eeuwen later tot schande wordt gerekend en tot schade strekt H e t w a s de Katholieke Kerk, die dit pioces voerde m een tijd toen door de reformatie haar katholiciteit reeds gebroken w a s M a a r ook reformatoren w a r e n m dit opzicht gebonden aan het verleden Melanchton de wis- en natuurkundige onder hen verwachtte voor de philosophie heil van een terugkeer tot den oorspronkehjken Aristoteles hechtte veel w a a r d e aan de astrologie, en bestreed het heliocentrisch systeem met argumenten, gebaseerd op bijbelteksten Luther moest noch van Aristoteles, noch van de astrologie veel hebben, maar even wemig van het Copernicaansch systeem -'^) V a i . Calvijn IS een opzettelijke uitlating over dit stelsel niet bekend, wel IS hij bij de exegese van m dit verband belangrijke bijbelgedeelten zeer voorzichtig - - ) De astrologische geschiedenisphilosophie verwerpt hij volstrekt, de astronomie d a a r e n t e g e n erkent hij in h a a r volle w a a r d e -^>) D e grootere vrijheid der protestantsche geleerden kwam mtusschen aan de verbreiding der nieuwe denkbeelden zeer ten goede D a t Galilei's door Rome verboden geschriften door den voorvechter van het protestantisme m den Elzas, M a t t h i a s Bernegger in het Latijn w e r d e n vertaald en onder protestantsche geleerden veibreid w a s vooral te danken aan het initiatief en de bemiddeling van Elias Diodati uit de bekende familie der Diodati's, die voor de verbreiding van Calvijn's leer zoo veel deed -'') H o e groot de weerstanden w a r e n die de nieuwe denkbeelden h a d d e n te overwinnen, blijkt wel vooral bij T y c h o Brahé en bij Kepler ~'>) De eerste kan er niet toe komen het stelsel van Copernicus te a a n v a a r d e n Hij meent dat dit systeem de hoogere en de lagere dingen verwisselt en de orde van de natuur der dingen omverwerpt, en bovendien is het, naar hij meent, m strijd met de Schrift Hij ontwerpt een systeem waarin de aarde stilstaat, en de zon met de vijf om h a a r wentelende planeten, een jaarlijksche beweging heeft om de aarde Deze gewrongen oplossing vmdt echter geen bijval, zelfs niet bij zijn eigen leerling Kepler Kepler is wel de meest typische vertegenwoordiger van deze overgangsperiode Hoewel leerling van Brahe, is hij reeds vroeg voor het Copernicaansch systeem gewonnen, en op vijf-en-twmtig jarigen leeftijd verklaart hij het „ M y s t e r m m Cosmographicum" op

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen