1938 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 15

7 geschiedenis der syphilis. H o e oud de syphilis is, is niet met zekerheid uit te maken. Enkele onderzoekers, o.a. Lannelongue en G a n golphe, meenen het overtuigend bewijs te hebben gevonden, dat syphilis in oude tijden reeds bestond, in skeletdeelen, die de voor de ziekte kenmerkende vervormingen vertoonen; de ziekte in E u r o p a is voor het eerst opgetreden in een ernstige epidemie in het leger van Karel V I I I , Koning van Frankrijk, in 1495. Door weggeloopen en afgedankte soldaten werd zij naar verschillende deelen van E u r o p a overgebracht. O v e r den oorsprong der ziekte bestaan twee meeningen: 1. zij kwam uit Amerika en is door de vloot van Columbus n a a r E u r o p a overgebracht; 2. hoewel weinig voorkomend, bestond zij reeds tevoren in Europa. De snelle uitbreiding en het ernstig verloop der ziekte maken waarschijnlijk, dat het hier betreft een voor E u r o p a nieuwe ziekte. Vele gevallen verliepen als syphilis maligna of galoppans, reeds na een tiental jaren werd het karakter minder k w a a d a a r d i g . D e eerste phase in het ziektebegrip is nu in overeenstemming met de toen heerschende opvattingen, dat meteorologische en tellurische invloeden een rol speelden bij het ontstaan. Ook werd de astrologie er mede in verband gebracht. Al spoedig komen hierbij ethische overwegingen: de ziekte is een straf voor de zondige lusten. Brassavola zegt in zijn ,,De morbe Gallico": ,,Sommigen noemen als oorzaak der ziekte God, die de ziekte heeft gezonden omdat Hij wil, dat de mensch de zonde van ontucht zal vermijden". Deze grondgedachte der syphilisleer, het venerisch karakter er van (de naam morbus venereus is van Bethencourt in 1527), is n a a r onze tegenwoordige opvattingen veel te ruim, w a n t zij omvat behalve syphilis ook de andere venerische ziekten. H e t tweede element in de beschouwing der syphilis is afkomstig van de empirici, legt den nadruk op den heilzamen invloed van het kwik op het verloop der ziekte. Südhoff schrijft hierover: ,,Durch die Praxis der Jahrzehnte, sicher durch mehrere Menschenalter, lernte man aus dem groszen Heere der chronischen Hautaffectionen bei der A n w e n d u n g der Quecksilbersalben eine G r u p p e ausscheiden, die durch solche Einreibungen gunstig beeinfluszt, ja zur völligen Heilung gebracht w u r den". Deze gevallen noemt hij scabies grossa, een der oudste benamingen der syphilis. H e t kwik w e r d a a n g e w e n d in groote doses, de toxische speekselvloed gedurende de kuur gold als therapeutisch effect, als evacuatie van het syphilisgift. Z o o ontstonden naast elkander twee opvattingen: l o . de ethisch-mystieke ziekte-eenheid, morbus venereus; 2o. de empirisch-therapeutische. Beide opvattingen werden niet consequent doorgevoerd, men merkte wel op, dat sommige venerische ziekten door kwik niet gunstig werden beïnvloed, maar formuleerde dan: ,,das Quecksilber laszt die Lustseuche manmal ungeheilt, sondern verschlimmert sie sogar". ( H e r g t ; G e schichte, Erkenntnis und Heilung der Lustseuche),

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen