1939 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 86

82

Halley schreef op 29 Juni 1686 56) aan Newton, dat hij reeds in 1683 de omgekeerde quadratenwet uit de derde wet van Kepler had afgeleid. Hij had zich daarna vooral geïnteresseerd voor het omge­ keerde probleem, te berekenen welke baan een planeet zal beschrijven als de quadratenwet geldt. Dit is wel het voornaamste en moeilijkste mathematische probleem wat zich in dat stadium van het onderzoek kon voordoen. Hij slaagde er niet in de oplossing te vinden en het bleek toen, dat Christofer W ren precies even ver was. Samen wendden ze zich in het voorjaar van 1684 tot den alwetenden Hooke en vroegen hem of hij wellicht met de oplossing van dat probleem op de hoogte was, waarbij Hooke zich op de hem eigen wijze er af maakte met de mededeeling: „O, niets eenvoudigers dan dat”, waar­ mede begrijpelijkerwijze Halley noch Wren veel opschoten. De ge­ fortuneerde W ren loofde daarop een prijs uit voor diegene, welke uit de omgekeerde kwadratenwet de ellipsvorm van de baan zou kunnen afleiden, en Halley begaf zich in Augustus 1684 naar Cambridge, om bij Newton zijn licht op te steken. Het resultaat overtrof zijn stoutste verwachtingen, want Newton kon hem toonen, dat hij reeds sedert 1679 in het bezit van de volledige oplossing van het gestelde probleem was. Newton was met deze oplossing in het geheel niet geheimzinnig, want hij stond Halley toe hiervan een afschrift te maken, waarbij Halley ontdekte, dat Newton in de afgeloopen jaren nog veel meer belangrijke resultaten had gevonden, zooals de bepa­ ling van de massa’s der planeten, die satellieten bezitten, de invloed van zon en maan op ebbe en vloed, enz. Het behoort tot de onsterfelijke verdienste van Halley, dat hij, diep getroffen door de ontdekking van zooveel schatten van de hoog­ ste wetenschappelijke beteekenis, niet heeft nagelaten bij Newton met alle kracht er op aan te dringen deze belangrijke ontdekkingen wereldkundig te maken door publicatie in de R. S. Newton aarzelde aanvankelijk en men heeft die aarzeling wel willen verklaren door zijn vrees voor den secretaris, den meergenoemden Hooke, die zich reeds onder de medeleden de reputatie en naam van „roofridder” had verworven, omdat hij terecht of ten onrechte er van verdacht werd. dat hij soms misbruik gemaakt had van mededeelingen van leden, die eerst zijn handen moesten passeeren en hun ontdekkingen onder zijn naam had gepubliceerd. Een feit is, dat hij trachtte zich ongeveer iedere in dien tijd gedane ontdekking toe te eigenen. Ofschoon het niet uitgesloten is, dat deze mentaliteit van Hooke het zijne heeft bijgedragen tot de aarzelende houding van Newton, toch lijkt het ons duidelijk, dat de voornaamste reden voor de aarze­ ling elders moet worden gezocht, en wel in het feit, dat Newton zich er ten volle van bewust was bij dien overvloed van schoone ontdek­ kingen nog niet in het bezit van een algemeene gravitatiewet te zijn. W ij weten immers reeds, dat hij in 1684 nog twijfelde of de wet slechts gold bij benadering op grooten afstand, dan wel exact bij willekeurig kleine afstanden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen