1941 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 96

84 van uit dat die twee onderling onherleidbaar zijn het organische niet herleidbaar tot he<- physische (een plant niet slechts een materieel systeem van een w a t speciale structuur) noch het physische tot het organische (het phvsische aan een plant is echt physisch even echt als de grond w a a r m hij wortelt de atmosfeer waarin hij ademt het zonlicht dat hij opvangt) Behalve onderling onherleidbaar en dus inderdaad twee zijden zijn de beide aspecten aan het plantenleven echter ook — dat is de keerzijde en die is voor ons van bijzonder belang — ondeihng onlosmakelijk met te scheiden zelfs niet ten-emde-toe te onderscheiden (met de gedachten te s c h e i d e n ) ' D a t wil zeggen een plant is met de som van een zuiver physische onderbouw p k s een daarop tronend levensprincipe of een levensorganisatie waardoor die materieele onderbouw eventueel zou worden geregeerd of georganiseerd Juist het uit het oog verhezen van deze w a a r h e i d heeft aanleiding gegeven tot allerlei moeilijke puzzles als w o r d e n m een plant natuurkundige u etten overtreden"^ Of — w a n t een dergelijke overtreding is nooit gevonden — laten die wetten voldoende speelruimte om het levensprincipe zich te kunnen laten uitleven ' Indien die speelruimte er is wie maakt daarvan dan gebruik m de levenlooze natuur w a a r een dergelijk dingeerend principe ontbreekt'' Indien die speelruimte er met is w o r d t dan dat heele levensprmcioe geen ledige naam meer met? Enzoovoort — W I J hoeven ons over deze puzzles gelukkig het hoofd met te breken u a n t een plant is met de verbinding van een materieel systeem en een hoeveelheid leven of organisatie of hoe ik het zou willen noemen (vgl Driesch entelechie) D e plant is een d m g en ik kan hoogstens spreken van een materieele physische zijde aan dat dmg met van het physische van dat ding Ik doe het misschien wel eens — spreken over het physische van een plant of de plant als physisch systeem — dan kan ik daarmee bedoelen alles w a t ik aan natuurkundige eigenschappen aan zoo n plant kan meten als gewicht electrische weerstand van zijn deelen absorptie van licht aan de hand van dat laatste misschien iets over de chemische samenstelling — maar het blijft een b e n a d e r e n d spreken ik kan nergens de definitieve grens trekken tusschen het physische en organische ook met in gedachten en ook een Laplace-geest zou dat met kunnen O m dit te verduidelijken met een voorbeeld stel ik me het volvolgende probleem als ik eens naast elkaar h a d eenerzijds een levende cel bijvoorbeeld op het punt van zich te gaan deelen en d a a r n a a s t een materieel systeem — zuiver physisch — dat precies klopte met de physische zijde van die cel d w z precies evenveel gelijksoortige en gelijk gerangschikte atomen hier als in die cel en alle atomen m precies dezelfde situatie hier als gmds -^ moet ik dan aannemen dat ook de verdere ontwikkeling van dat materieele systeem dezelfde verschijnselen zal vertoonen als die cel^ Iemand

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen