1942 Extra aflevering Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 66

60 wezenhjk aanhangsel van zijn werken zijn i ) M a a r wie dat meent moet zich wel bewust doof houden voor zijn uitspraak ,,Liever had ik, dat al mijn geschriften onopgemerkt zouden blijven, dan die deelen welke over dit o n d e r w e r p (de theologie) g a a n " -) H e t gevaar, dat natuurstudie voor den christen Oppervlakkigheid oplevert, w o r d t m Boyle's oog schromelijk over natuuronderzockers. schat De menschen laten zich door het geschreeuw van de atheïsten wijs maken, dat zij de eigenlijke beoefenaars der natuurwetenschap zijn, maar Boyle toont aan, dat er veel aanstellerij onder hen is, dat zij koketteeren met hun libertinisme en hun atheïsme ,,Het zijn menschen, die voor vernuftige geesten (wits) willen d o o r g a a n " 3) H u n irreligie berust volgens Boyle op vooroordeel ,,Niet het natuuronderzoek leidde hen tot iireligie; zij brachten die reeds mede en wilden h a a r achteraf bevestigen" 4) ,.Belang, vooroordeel, passie, begeerte, maken hen blind" '') W e moeten niet vergeten dat Boyle niet alleen te doen heeft met z g wijsgeenge atheïsten, maar ook met de oppervlakkige losbollen uit Londen •'). die hun gebrek aan moraal met den mantel der wijsbegeerte bedekken Hij heeft niet veel hoop zulke menschen te overtuigen: ,.natuurkennis in handen van iemand, die reeds overtuigd atheïst of een sensueele libertijn is, zal door hem gebruikt w o r den tot bestriidmg van de religie" '') Boyle ziet wel, dat de bewondering voor de natuurwetenschap bij die menschen dikwijls maar op een afstand is V o o r hun gemakzuchtig atheïsme w a s de pseudo-wijsgeerige redeneering, gestaafd door natuurwetenschappelijke gegevens, w a a r v a n zij de draagwijdte niet overzagen, natuurlijk heel w a t aantrekkelijker dan het moeizame experimenteerwerk Boyle verwacht echter, dat een verstandig en fatsoenlijk, onbevooroordeeld mensch door eigen natuuronderzoek juist tot religie geleid zal worden "•) Hij zegt ,,De cxperimenteele natuurstudie neigt den geest er toe n a a r diepliggende oorzaken te

^) Dit standpunt is nog te begrijpen m iemand die persoonlijk geen waarMc aan religie hecht Het is echter minder te verontschuldigen, dat ook van de zijde van Boyle s geestverwanten hieraan geen aandacht besteed is Een ernstige belangstelling m en studie van de geschiedenis der natuuiwetenschap zou daar zeker verwacht mogen worden (R Hooykaas Natuurwetenschap en Religie in het licht der historie, Uitg V U 1934, p 28) Van R K-zijde is op dat gebied meei gepresteerd namelijk door Duhem die aangetoond heeft dat de duistere middeleeuwen een sprookje is 2) Exp N Ph , I 460 •*) Virt V, 37. 4) V i r t , V, 42 5) V i r t , V, 38. <•') This hbertine city, Virt V 42 •') V i r t , V, 41. 8) V i r l , V, 41.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen