Wetenschappelijke bijdragen aangeboden door hoogleraren der Vrije Universiteit ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan - pagina 102

De eenheid der syntaxis 90

bouwen dan wel op meerdere. Doordat vergelijking niets nieuws

brengt, wordt een indruk versterkt, dien men vóór het vergelijken

uit eigen taal reeds heeft, nl., dat de daar optredende categorieën,

in vaste onderscheidenheid van elkander gegeven, in alle andere

talen dezelfde zijn. De verruiming der taalkennis heeft geen be-

teekenis voor de vraag naar de eenheid der categorieën, die de

vaststelling van hun onderscheid als aanvulling behoeft.

Equivalenten, die alleen in woordklank verschillen, hebben voor

de algemeene taalkunde althans deze waarde, dat zij de vastlegging

van een zaak aan één bepaald woord losmaken. Bepaalt aanvankelijk

de ééne binding van woord en zaak in de eigen taal hun verband

als identiek, deze identiteit valt nu uiteen in een rij van bindingen, die

elk in een andere taal hetzelfde met een andere uitdrukking voor-

zien. De onbepaaldheid van het verband van woord en zaak treedt

dan in plaats van de eenheid tusschen eenige zaak en een bepaald

woord. Nergens, in geen taal, beteekenen alle woorden samen die

eene zaak, overal is het slechts één woord, dat ze beteekent; ander-

zijds beteekent geen enkel woord uitsluitend meer die zaak, zoodat

er in strengen zin geen bepaald woord voor die zaak meer is, er

zijn voor dat ééne slechts verschillende woorden. Terwijl in een

bepaalde zaak telkens het woord met de zaak één wil zijn, moet

deze, teneinde zaak te blijven, die binding breken en zich nu eens

aldus, dan weer zoo voordoen. Alleen door onbepaald te varieeren

en zich telkens als andere benaming voor de zaak te bieden, houdt

het woord de zaak, waarmee het niet één kan worden, bij.

Zoo is het noodzakelijk varieeren van het woord voor een zaak

hier en ginds niet beklemmender dan het ééne verband van woord

en zaak in een bepaalde taal voor het zich daarop richtend begrip is.

Integendeel, uit die veelheid van varianten — wij kennen ze on-

volledig en bij bereikte volledigheid zouden wij terstond achter ge-

raken — spreekt de eenheid in oorsprong van woord en zaak. Als

bepaald woord, als deze en gene klanken gestalte aannemend, wordt

het woord — zelf zaak, maar een andere — gescheiden van zijn

zaak. Vanwege die bepaaldheid, die zich niet met eenheid verdraagt,

moet het woord nu zich wijzigend, alle standen aannemen die zijn

wezen toelaat, ten einde bij de zaak te blijven.

Woordvarianten bij verdere overeenstemming zijn slechts ver-

schillen in klank binnen verdere overeenkomst van gedrag in de

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen