Zedelijkheid en recht - pagina 103
Rede, gehouden bij de overdracht van her Rectoraat der Vrije Universiteit
99 ontwikkeling in de richting der idee, van hun ordeningen voor mogen en behooren. Een ontwikkeling, die door God Zelf, welke in alle ontwikkeUng de eerste Werker is, vi^ordt gewild en ook geleid. Maar daarom mag dan ook als resultaat worden vastgesteld, dat er als tusschen de volstrekte ordening eenerzijds en ons positief recht en onze gangbare zedelijkheid anderzijds, steeds een door God voor tijd en plaats gewilde en voor ons kenbare rechtelijke en zedelijke ordening is, aan welke ónze ordeningen ook in het toevallig element harer normen, dan adaequaat moeten wezen, zullen zij God dienen in het handhaven van Zijn recht op aarde. En deze steeds door God voor tijd en plaats gewilde ordeningen zijn dan voor ons het ius constituendum en de moralitas constituenda, waardoor wij ons ius constitutum en onze moralitas constituta telkens hebben te corrigeeren, te verbeteren. Eindelijk nog mag ook een tweeërlei resultaat worden vastgesteld uit hetgeen volgt, wanneer wij het in den theologisch-metaphysischen weg gevondene omtrent de onderlinge verhouding der twee ideeën vergelijken met het in den logischen weg of die der begripsonderscheiding gevondene omtrent de onderlinge verhouding van het positieve recht en de gangbare zedelijkheid zelf. Bij die vergelijking toch doet zich eenerzijds een verschil en anderzijds een, zij het ook betrekkelijke, overeenkomst op. Terwijl toch de idee van het positieve recht door de idee van de gangbare zedelijkheid wordt omvat, is de verhouding van de gangbare zedelijkheid en het positief recht zelf, althans naar hun objectieve zijde, d.i. naar de normen voor de handelingen, die van twee secante begrippen. Wat bij de verhouding der
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van woensdag 20 oktober 1909
Rectorale redes | 122 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van woensdag 20 oktober 1909
Rectorale redes | 122 Pagina's