Zedelijkheid en recht - pagina 15
Rede, gehouden bij de overdracht van her Rectoraat der Vrije Universiteit
11 inzicht in de verschillende wijzen waarop men, nadenkende over ons probleem, zich de betrekkingen der twee begrippen heeft gedacht, wil ik u, wat het nieuwere natuurrecht betreft, nog slechts bepalen bij Pichte en Kant. Tusschen Thomasius en Fichte ligt hier bijkans heel de 18^ eeuw. Over Fichte kan ik kort zijn. Rechtswet en zedewet onderscheiden zich volgens Fichte") hierin, dat de eerste slechts met het uitwendig handelen, de laatste slechts met de gezindheid en den wil heeft te doen; verder, dat aan de rechtswet van de zijde van den staat, die vaststelt wat als recht moet gelden, de dwang is verbonden; eindelijk ook hierin, dat het rechtop de beperking van de vrijheid en de zedelijkheid op de onafhankelijkheid van het Ik gaat. Wat alzoo bij Thomasius nog een disjuncte betrekking was, wordt bij Fichte tot een contradictoire. Over Kant moet jk iets breeder zijn, wijl zijn invloed èn op de ethika èn op de wijsbegeerte van het recht, niet alleen grooter dan die van Fichte was, maar ook nog doorwerkt tot in onze dagen. Een jaar later dan Fichte's Grundlage des Naturrechts, nog vóór het einde der eeuw, gaf Kant zijn oplossing van ons probleem in de Metaphysik der Sitten, gesplitst in de twee deelen Rechtslehre en Tugendlehre. ^^) Om haar te vinden moet men ook bij hem uitgaan van wat hij daar leert omtrent de onderscheiding tusschen ethische en juridische wetgeving. De ethische, zegt hij, is innerlijk. Wij vinden haar in onze, op het handelen gerichte,
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van woensdag 20 oktober 1909
Rectorale redes | 122 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van woensdag 20 oktober 1909
Rectorale redes | 122 Pagina's