Zedelijkheid en recht - pagina 55

51 van de rechtelijke, afhankelijk van onze toestemming. De zedelijke normen richten zich tot het handelend subject niet zonder zijn erkenning of toestemming te vragen; van haar geldt het woord: ik stem de wet toe dat zij goed is. Vandaar dat het zedelijke of het ethos iets wezenlijks individueels is; drager van de zedelijkheid niet de gemeenschap, maar ieder harer leden voor zich is; sociale moraal niet de zedelijkheid van de maatschappij, maar van de meerderheid harer leden is; en eindelijk, sociale ethiek niets anders is dan de leer van de wijze waarop het individu behoort te handelen en mag handelen in de verschillende sferen van het gemeenschapsleven. Het ethos iets wezenlijks individueels. Men behoeft nog geen individualist als Protagoras was, geen nominalist als Spinoza, te zijn om de waarheid hiervan in te zien; om te verstaan, dat zedelijke normen voor ons dit praedikaat nog missen, zoolang wij van haar waarheid nog niet —, dat zij dit praedikaat verliezen, wanneer wij van haar waarheid niet meer innerlijk overtuigd zijn. Ik kom thans tot de handelingen waarvoor de rechtelijke en de zedelijke normen gelden, als tot het tweede verschil dier normen. En dit verschil ligt hierin, dat zij samen slechts voor een deel dezelfde handelingen regelen. Sommige normen der zedelijkheid toch gelden evenals alle normen des rechts voor handelingen, voor menschelijke gedragingen, in betrekking tot anderen. Zij regelen dan het willen naar buiten. Andere normen der zedelijkheid gelden daarentegen voor handelingen in betrekking tot ons eigen somatisch-psy-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen