Het onbepaalde in de taal en in de taalkunde - pagina 35
Rede uitgesproken op den Dies Natalis der Vrije Universiteit
31 paaldheid van het subject, die alle, gegeven en niet-gegeven gevallen omvat, vrijkomt. Synthetische bepaaldheid a priori duikt hier in de gestalte der taal omhoog. Hier naderen wij reeds grondvragen van wetenschap, die nooit alleen vragen van taalgebruik geweest zijn of zullen worden. W e l laat zich de gang der probleemstelling, die die vragen aan de orde stelde, in de taal nagaan en het lijkt m-.j waarschijnlijk, dat de taal daarheen de beste gids is, daar zij zelf alle problemen aandient en geen enkel beslist. Mijn voornemen, om in dezen cursus de ontwikkeling der kennis aan haar begeleiding in de taal der Grieksche wetenschappen na te gaan, bedoelt de concrete proef te zijn op dit in abstracto plausibel verband. Ook deze proef is synthetisch. Zij verbindt vorm en inhoud der gedachte, beoordeelt de geschiktheid van een gegeven taalsysteem tot uitdrukking eener wordende, beweeglijke begrippenwereld, onderkent in Thucydides, Plato, Euclides den technicus, die niet slechts eenige nieuwe termen invoert, maar ook onopgemerkt van reeds bestaande vormen gevallen stelt, waardoor een vorm, zooals hij tot heden was niet enkel wordt bevestigd, maar de beweging volgend, die de toeneming der gevallen hem voorschrijft, zich als eenheid zijner gevallen bestendigt. In dien geest de Grieksche syntaxis onderzoeken is haar dienstbaarheid aan de formuleeringen der wetenschap en de bepaaldheid van deze door haar wederkeerig aan het licht stellen. Vanzelf spelen daarbij de onbepaalde vormen en hun verwanten een rol. Een onderzoek daarvan is reeds begonnen, juist bij het bepalend lidwoord. Ik denk aan SNELL'S artikel Z u r naturwisscnschaftlichen Begiffsbildung im Griechischen in Philosophischer Anzeiger 1929. Toen ik verleden jaar met dezen auteur kennis maakte, waren wij beiden verrast door een terstond zich openbarende verwantschap in probleemstelling en het deed mij genoegen, hem te kunnen meedeelen, dat een onzer leerhngen zijdelings in zijn proefschrift op verwante kwesties gestuit was. 25) Tenslotte nog een enkel woord over de onbepaalde functie Het onbepaalde ah der taal in haar gebruik in de menigvuldige verhoudingen menschelijke van het leven, waarin taal en begrip onze naaste hulpmiddelen
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 21 oktober 1929
Rectorale redes | 42 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van maandag 21 oktober 1929
Rectorale redes | 42 Pagina's