De noodzakelijkheid eener christelijke logica - pagina 35

25 subjectieve activiteit — van dat objectieve zijn afhankelijk achten 27). Vandaar ook de overeenstemming tusschen beide groepen inzake de opvatting van „waarheid": mogen de Eleaten een metaphysische, de Pythagoreeën een meer vakwetenschappelijke waarheid op den voorgrond stellen, volgens beiden is de waarheid, kentheoretisch, overeenstemming van de kennis met het onafhankelijk daarvan bestaande kenbare. Bestaat deze overeenstemming niet, dan is er geen sprake van kennis, maar van dwaling, ook dit woord opgevat in den zin van iets rustends, dus als valsch oordeel. Het ware oordeel staat hier dan ook antithetisch tegenover het valsche. M.a.w.: beiden scholen gemeen is dat complex van stellingen, dat men als „realistisch" pleegt aan te duiden.

Deze overeenstemming treedt des te helderder aan het licht wanneer men let op het subjectivisme. Dat heeft niet maar oog voor het door de realisten verwaarloosde subj eet. "Ware dit het eenige, dan had het schoon gelijk. Maar wie dieper ziet, ontwaart hier iets anders: de partiëele vergoddelijking van ieder lid der jongere menschheid, door de orphiek gepredikt, en door de realisten betrokken op den objectieven vorm, wordt hier opgeëischt voor het subject. En wijl vooral staatsieven, spreken en denken de aandacht trokken vereenzelvigde men maar al te lichtvaardig de actualiteit, die het subject, ook het niet-actieve ruimtelijke subject, in scherp verschil met het object steeds eigen is, met de activiteit. Zoo is het subject volgens het subjectivisme vergoddelijkt actief. Ook hier ging de practijk de rustige uiteenzetting voor. Men denke slechts aan den strijd voor en tegen het aristocratische nominalisme in de tyrannis op het gebied van

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen