Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 65

57 haald, doen zij meer dienst dan lange geleerde vertoogen; of« schoon zij ook daarin wel worden gehanteerd. Men leverde zelfs duchtige gevechten tegen schaduwen en windmolens, maar anders dan de brave Don Quijote: men overtuigde de toeschouwers van den ernst van den strijd. De meest gebruikte van al die leuzen is het beruchte: Taal is Klank. Wanneer men er maar al het noodige aan toe mag voegen, kan het een onweersprekelijke waarheid inhouden, en zoo tracht men, zekere verantwoording bedoelend, het thans ook wel voor te stellen. Maar vroeger vulde men het zoo aan: „wat niet Klank is, is gèèn Taal." ^°° Daar kwam de strekking en de kracht van de strijdleuze beter uit, maar ook de eenzijdigheid, en onwaarheid. Taal is vaak óók klank, maar lang niet altijd, en nooit uitsluitend: zij is altijd veel, en veel meer. „Taal is teeken", dat is meer en dieper waarheid: zij is zinnebeeld, zielsbeeld. Om de valsche „waarheid": taal is klank, met de heiU looze taaibeperking, die haar consequentie is, bestreed men echter onophoudelijk, vol vuur, een andere, door niemand ooit opgewors pen of verdedigde stelling: taal is schrijfsteeken („pennetaal, krijtkrabbel"), taal is letters.^"" Zoo is deze misleidende voor* stelling in de hoofden ingestampt, dat elke brave vereenvoudiger, die bemerkt, dat gij niet in KoUewijn gelooft, hiertegen dade* lijk begint: Maar hoe kunt ge nu toch volhouden, dat de taal uit letterteekens bestaat? Ook dit hoort bij de bekende strijd> middelen der demagogie: den tegenstander onmogelijke bewes ringen toedichten, en die met daverende argumenten bekam* pen. ^" Andere dergelijke leuzen, even gemakkelijk om overwin* ningen te behalen op verbeelde tegenstanders, zijn: gij verwart genus en sexe ^°* — wie ter wereld doet of deed dat? —, Neders landschen en Latijnschen taaiaard, levende en doode, natuurlijke en kunstmatige taal, beschrijvende en voorschrijvende, geobser* veerde en gefabriceerde spraakkunst. Weerzinwekkend is het demagogische spel met de woorden practisch en wetenschappelijk, en de begrippen spelling en taal. De nietsKoUewijniaan, die wetenschappelijke consequentie vroeg.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen