Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 35

27

En waarom nu dit alles? Wie hadden toch zulk een behoefte aan al die zoogenaamde vereenvoudiging? De dichters en letter* kundige schrijvers niet; de politieke redenaars niet, de predikant ten niet, de ambtenaren niet; geen wetenschap, kerk, techniek of handel. Noch kranten, noch kantoren. Wie hadden deze ingrij* pende taaisveranderingen zoo noodig? Een aantal leeraren en onderwijzers, met enkele professoren. "° Wat dreef hen? Noch in gemakzucht, noch in teedere bezorgd* heid voor het volkskind wil ik de eenige of ook de voornaamste oorzaak zoeken, al worden zij er nu al veertig jaar beurtelings voor aangezien en uitgegeven."" Maar toen door de „Tachtigers" de omwenteling in de letterkunde was uitgeroepen en opgang maakte, was het zoo verleidelijk, op de nabijgelegen gebieden van taalwetenschap en taalonderwijs het voorbeeld te volgen; revolutie wekt revolutie: zij slaat over als bemettelijke ziekte, en als brand. Het vele, dat de litteraire beweging, die omstreeks 1880 begon, en de taalkundige van omstreeks 1890, gemeen hebben, wijst duidelijk op zulk een samenhang.*" Beide zijn geboren uit de zucht naar individueele levensvrijheid tegenover alle tradities, conventies, voorschriften en normen, en naar de onbelemmerde, liever nog hel kleurende dan iets sparende weerspiegeling van zulk natuurlijk zich uitleven in de mededeelende uitingen tegen* over de gemeenschap: individualisme, realisme, naturalisme. ,,Er is nu een jong geslacht", zegt Van den Bosch in 1893, „dat breekt met de onnatuur van tweeërlei taal: het wil zelf zien, gevoelen en meenen. Trouwens," vervolgt hij, „alles werkt tegenwoordig in die richting", en reeds even wijst hij op de „litterarische cri> tiek van den Nieuwen Gids". "^ Elders zegt dezelfde: „De Taal is een product van het Leven — bij ieder van zijn eigen leven." "* Men neemt uit de inleiding van Verwey's en Van Deyssel's Tweemaandelijksch Tijdschrift een groot stuk over, om zeer bij* zonderen nadruk te leggen op „nieuwe hartstochten, en nieuwe vormen": „Overal voor den ouden vorm die dood was, de nieuwe ervaring in de plaats gesteld. Overal voor de traditie van vroegere

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen